Jak Dorota opanowała swój budżet domowy, czyli Budget dla iPhone

Dzisiaj łamy bloga oddaję w ręce mojej koleżanki Doroty, która zdecydowała się opisać swoją finansową drogę od lekkodusznej i rozrzutnej studentki do odpowiedzialnej mamy trójki dzieci. Jako, że znam Dorotę z tych czasów, gdy słowo „oszczędność” było jej całkowicie obce :-), z przyjemnością przeczytałem jej artykuł, który w całości publikuję poniżej. Cieszę się, że wystarczyło jej tak niewiele – prosta aplikacja Budget na telefonie iPhone oraz konsekwencja w spisywaniu wydatków.

Gościnny wpis Doroty doskonale wkomponowuje się pomiędzy mój ostatni artykuł o tym jak zacząć spisywanie wydatków i kolejny, pisany właśnie artykuł omawiający cel i sposoby kategoryzowania wydatków. Gorąco zapraszam do lektury i zachęcam do zadawania pytań autorce 🙂

Oto gościnny wpis Doroty Konowrockiej:

Jak Dorota opanowała swój budżet domowy

Ostatni wpis Michała skłonił mnie do napisania wreszcie obiecanego Michałowi wiele tygodni temu tekstu na temat tego, w jaki sposób cztery lata temu opanowałam własny budżet za pomocą programu na iPhone’a o nazwie Budget produkcji Deskescape. Informację o programie i kilka zrzutów z ekranu dających dobre wyobrażenie o jego „look & feel” można zobaczyć tutaj. Program kosztuje 0,99 USD.

Po Budget sięgnęłam w geście rozpaczy cztery lata temu, zmęczona koniecznością pożyczania od znajomych pod koniec miesiąca, powtarzającymi się niespodziankami przy bankomacie typu „brak środków na koncie” i nieustanną finansową nerwówką, której byłam głównym sprawcą. Byłam typem osoby, która jeśli ma 100, to wyda 150, a ujmując to bardziej dosadnie: przeputa swoje i cudze. Jako matka trójki dzieci pracująca na pół etatu nie mogłam kontynuować niechlubnej tradycji, która narodziła się w czasach, gdy jako dobrze zarabiający singiel wydawałam bez specjalnych rozterek dwa tysiące na płaszcz, 400 zł na perfumy i 100 zł na kolację. Te czasy minęły bezpowrotnie, należało się z tym pogodzić i opanować temat.

Nie wyobrażałam sobie zbierania paragonów i założyłam, że muszę znaleźć coś, co będzie:

1. super przyjazne dla użytkownika,
2. elastyczne,
3. mobilne.

Po czterech latach prowadzenia rejestru wydatków mogę zaświadczyć, że Budget dokładnie taki jest.

Czytaj także: 20 historii dlaczego warto prowadzić budżet domowy – rozstrzygnięcie konkursu

Łatwe wprowadzanie wydatków

Wprowadzenie dowolnego wydatku do Budgetu wygląda tak:

1. Wyjmuję telefon,
2. Klik na główny przycisk iPhone’a, odblokowuję,
3. Klik na Budget,
4. Klik na kategorię, w której mieści się dany wydatek,
5. Wpisuję sumę,
6. Klik na „done”,
7. Chowam iPhone’a.

Całość zabiera ‒ uwaga, sprawdzam ‒ 20 sekund (a mam bardzo wolnego i steranego życiem iPhone’a). Telefon mam zawsze przy sobie, więc zawsze mogę wprowadzić transakcję i wprowadzam generalnie każdą. Każde 1,5 zł. Wszystko. Zawsze. Cztery lata temu nie wierzyłam, że mogę się do tego zmusić, dziś to nawyk silniejszy niż mycie zębów (znacznie silniejszy!). Bez tego czuję się niepewnie.

Powody spisywania wydatków

Dlaczego prowadzę rejestr wydatków?

1. Mam ograniczone przychody, więc nie mogę sobie pozwalać na rozrzutność (do której mam z natury skłonności),
2. Mam troje dzieci i nie mogę sobie pozwalać na sytuacje, w których nagle brakuje mi pieniędzy na jedzenie, opłaty w placówkach opiekuńczo-edukacyjnych czy inne konieczne wydatki; to już nie studenckie czasy, kiedy człowiek mógł na makaronie i ryżu dociągnąć do wypłaty,
3. Mam rozmaite hobby, moje dzieci też, i chcę wydawać pieniądze na to, co jest dla nas rzeczywiście ważne, a nie patrzeć (nie widząc), jak pieniądze wyciekają mi z portfela na głupoty,
4. Chcę zawsze wiedzieć, ile mam na koncie i jak to się ma do wydatków zaplanowanych na dany miesiąc ‒ czuję się wtedy bezpieczniej,
5. I wreszcie last but not least ‒ chcę wreszcie wyjść z dna linii kredytowej, na którym wylądowałam wiele lat temu, które generuje kosmiczne opłaty i z którego do tej pory nie udało mi się jeszcze wygrzebać.

Zobacz także: Kategoryzacja wydatków, czyli droga do budżetu domowego

Kategorie wydatków Doroty

Teraz konkrety, czyli moje kategorie.

Przez wiele lat dopracowywałam listę kategorii, która odpowiada na moje potrzeby. Pewne kategorie z biegiem lat wypadły, pojawiły się inne, ale dziś moja lista kategorii wydatków wygląda następująco:

1. Czynsz,
2. Gaz,
3. Prąd,
4. Telewizja kablowa,
5. Opłaty bankowe,
6. Dzieci kieszonkowe,
7. Dzieci obiady w instytucjach,
8. Dzieci opłaty w instytucjach,
9. Dzieci rekreacja,
10. Inne wydatki,
11. Jedzenie,
12. Kawa na mieście,
13. Leki i lekarze,
14. Mama (tak, to ja :-)),
15. Dzieci – koszty dodatkowej opieki,
16. Meble/dekoracje/dom,
17. Czynsz za drugie mieszkanie,
18. Druga połówka :-),
19. Oszczędności,
20. Internet i telefon,
21. Samochód,
22. Transport publiczny,
23. Wyjazdy,
24. Koń.

Rozumiem, że różne osoby mogą mieć różne kategorie ‒ ja mam akurat takie i dobrze mi służą.

Kilka z nich wydaje się jasnych (czynsz, prąd, gaz, telewizja, internet itp.), kilka postaram się doprecyzować.

6/ Dzieci kieszonkowe – Każde z moich dzieci dostaje 2 zł kieszonkowego dziennie. Zatem 180/186 zł wpisuję na początku każdego miesiąca z góry i tych dwóch złotych każdego dnia już nie wpisuję. Rozwiązałam w ten sposób problem jęczenia o słodycze/gazetki/inne dyrdymałki w sklepach. Każde ma swój portfel i kupuje sobie słodkości/zestawy lego/gazetki na miarę swojego budżetu.

8/ Dzieci opłaty w instytucjach – Tu wpisuję opłaty dodatkowe za przedszkole, wszystkie zajęcia dodatkowe, wyjazdy na basen z grupą, wycieczki, zrzutki na wodę itp.

9/ Dzieci rekreacja – Tu idą wszystkie rzeczy, które związane są z dziećmi, a nie są związane z instytucjami: ubrania, zabawki, książki, materiały plastyczne, bilety na basen i do kina, prezenty dla kolegów, rowery, klocki itp.

11/ Jedzenie – Generalnie to, co kupuję do domu, ale: jeśli kupujemy sobie na mieście sok jabłkowy do wypicia na placu zabaw, to jest to normalne jedzenie. Kawałek pizzy za 5 zł, który jem w charakterze obiadu (którego zazwyczaj absolutnie nie chce mi się robić) to również jedzenie, podobnie jak obiad w barze mlecznym. Ale już kolacja z koleżanką po 70 zł na łebka mieści się w kategorii Kawa na mieście.

12/ Kawa na mieście to generalnie wszystkie jedzeniowe fanaberie: kawa w Starbucksie, ciastko w Green Coffee (ale drożdżówka w Galerii Wypieków za 2 zł to jedzenie), droga kolacja. W tej kategorii ląduje wszystko to, co zawiera „cenę za lokal”. Ale jeśli idę zjeść coś z dziećmi na mieście, to część kosztu wpisuję jako jedzenie (no bo coś musielibyśmy zjeść tak czy siak), a część (większą) jako Kawę na mieście.

14/ Mama – Tu są wszystkie wydatki wyłącznie na mnie: nowe ubrania, kosmetyki, książki, gazety, kino, kultura itp. Nie jest to niestety zazwyczaj szczególnie zasobna kategoria.

15/ Dzieci – koszt dodatkowej opieki – Tu wchodzą wydatki na zapewnienie moim dzieciom opieki, kiedy chcę na przykład sama gdzieś pojechać.

16/ Meble/dekoracje/dom – Wydatki na nowe meble, pościel, szklanki, lampy, żarówki, hydraulika itp. oraz panią do sprzątania.

19/ Oszczędności – Kategoria powołana stosunkowo niedawno. Budget ma „oszczędności”, które są niejako pozycją automatyczną, którą jest wynikiem różnicy między przychodami a wydatkami, ale ja nie byłam w stanie zaoszczędzić ani grosza, dopóki nie stworzyłam tej pozycji i nie założyłam sobie dodatkowego konta oszczędnościowego, na które przelewam 20 procent każdej sumy, która do mnie wpływa. Jak jest na oddzielnym koncie, to nie kusi mnie, żeby wydać. (Tak naprawdę oba konta są w jednym banku, ale widzę je jako dwa i to mi wystarczy). Bez tego przejadałam wszystko do zera. Już nie pożyczałam, ale też nie oszczędzałam. Teraz wreszcie zaczynam to zmieniać. To konto oszczędnościowe jest dość paradoksalne, bo ja jestem na debecie, czyli tak naprawdę na tym oszczędzaniu tracę, ale wiem, że bez tej niewielkiej straty nigdy nie zbiorę całej sumy, by zasypać ten wielotysięczny debet. Czyli przelewam systematycznie, patrzę jak rośnie, a jak urośnie na tyle, by zasypać cały debet, wtedy przeleję za jednym zamachem, zamknę debet… i już mnie nie będzie kusiło 🙂

21/ Samochód – Wrzucam wszystko do jednego worka: benzynę, naprawy, ubezpieczenie.

22/ Transport publiczny – To koszt kwartalnej karty miejskiej dla dwóch osób i okazjonalnych dojazdów pociągami.

23/ Wyjazdy – Na wyjazdach nie notuję wydatków. Biorę po prostu jakąś sumę w gotówce (którą wcześniej przeznaczam na wyjazd, biorąc pod uwagę swoje finansowe możliwości w danym okresie), a po wyjeździe wpisuję, ile wydałam. Część tej sumy ląduje ryczałtem w kategorii jedzenie (zgodnie z przelicznikiem mniej więcej 300 zł na tydzień, jak jedziemy wszyscy), bo jeść i tak coś trzeba, a nadwyżka to już Wyjazd. W tej kategorii lądują też wydatki na dojazd na wyjazd, czyli benzyna czy transport publiczny, a poza tym oczywiście zakwaterowanie, wypożyczenie sprzętu i wszystko inne, co związane z wyjazdem. Kiedyś ta kategoria nazywała się narty, ale potem wyjazdów zrobiło się więcej i bardziej różnorodne, więc jest Wyjazd. W tej kategorii mieszczą się wyjazdy i moje, i dzieci, bez rozróżnienia.

24/ Koń – Jaki jest, każdy widzi. Musi jeść i mieć opiekę.

Nauka płynąca ze spisywania wydatków

Czego się dowiedziałam po czterech latach ‒ a niekiedy znacznie szybciej ‒ prowadzenia rejestru wydatków?

• Zarabiam więcej niż sądziłam,
• Wydaję więcej niż sądziłam,
• Mogę przeżyć za to, co zarabiam i przy rozsądnym gospodarowaniu jeszcze mi zostanie,
• Moim głównym problemem jest wydawanie (zbyt rozrzutne) na rzeczy niekonieczne, kiedy nie zapłaciłam jeszcze za konieczne, a problem ten wynika ze słabego wyobrażenia o aktualnych możliwościach finansowych (co się już w dużej mierze dzięki Budgetowi zmieniło).

Wszystko to było dla mnie nowością 🙂

A poważnie to dokonałam całej masy interesujących spostrzeżeń, które wiele mnie nauczyły. Niektóre z nich poniżej.

1. Był czas, że na samochód wydawałam co czwartą zarobioną złotówkę. Uznałam, że to jakieś nieporozumienie i zaczęłam korzystać z PKS (przez wiele lat mieszkałam pod Warszawą), pociągów, autobusów (polecam serwis jakdojade.pl!) i moje koszty znacznie spadły (a przy okazji zyskałam czas na czytanie książek). Teraz mieszkam w samym centrum i samochodu używam w zasadzie wyłącznie na Wyjazdy.
2. Wiem, że kiedy jest naprawdę słabo z pieniędzmi, to mogę zbić wydatki na jedzenie do poziomu 700 zł miesięcznie (plus obiady dzieci w instytucjach) – i cały czas nie będzie to parówka zagryzana suchą kajzerką. Na szczęście nie muszę tego robić, teraz na jedzenie wydaję ok. 1200 zł miesięcznie i w lodówce jest dużo smacznych i zdrowych (oraz trochę niezdrowych) rzeczy. Ale wiem, że mogę wydawać mniej i to mi daje spokój ducha. Łatwiej mi też panować nad wydatkami, gdy jest bardziej krucho z pieniędzmi: widzę, że jest 10 dzień miesiąca, a ja już wydałam tyle, jakby był 15, więc zaczynam oszczędniej gospodarować, bardziej efektywnie kupować, efektywniej (i zazwyczaj zdrowiej) karmić i skrupulatniej przeglądać zawartość szafek.
3. Wiem, które wydatki są stałe i nic z nimi nie zrobię, a które są ruchome i mogę je przenieść na lepsze czasy, jeśli akurat jest gorzej (Kawa na mieście, 80 proc. kategorii Dzieci rekreacja i Mama, Meble/dom, Wyjazdy). Wiem więc, gdzie znajduje się moje minimum przychodów i mogę zareagować wcześniej, jeśli widzę, że na dany miesiąc budżet nijak, ale to nijak mi się nie domyka.
4. Wiem kiedy i jak wysokie mam skoki wydatków. Niby to żadna niespodzianka, że grudzień, luty i lipiec, ale wiem, jak wysoki jest ten skok i z czego wynika, więc mogę przeciwdziałać: zarobić wcześniej więcej, odłożyć albo wprowadzić zasadę, że w tym roku pod choinkę kupujemy sobie książki, a na wakacje jedziemy pod gruszę.
5. Wiem, jakie mam średnie wydatki na takie okresowe kategorie jak transport publiczny (skok raz na kwartał), leki i lekarze (sezon przeziębień, kontrole dentystyczne).
6. Lepiej kontroluję regularne comiesięczne płatności. Jak mam wątpliwości, czy zapłaciłam, zawsze mogę zajrzeć do aplikacji i tam widać jak na dłoni, czy w danym miesiącu zapłaciłam za telewizję czy nie. Nie dostaję już ponagleń z różnych instytucji i dobrze się z tym czuję.
7. Mogę być lepsza dla siebie 🙂 Przez dobrych kilka lat bardzo zaniedbałam kategorię Mama i prawie nic nie wydawałam na własne przyjemności, za to kategoria Dzieci (wcześniej nierozbita na szereg bardziej szczegółowych kategorii) była bardzo rozdmuchana. Krótko mówiąc, wydawałam na dzieci trzy czwarte tego, co zarabiałam. Zobaczyłam to wreszcie i mogłam ‒ przynajmniej trochę ‒ przesunąć akcenty.

Inne możliwości aplikacji Budget

Aplikacja Budget ma szereg funkcji, z których nigdy nie korzystałam, ale podam kilka, które mi się przydają.

1. Wykres kołowy z rozbiciem procentowym wydatków danego miesiąca w podziale na kategorie (pozwala się zorientować, czy z czymś nie odlatuję za mocno i czy odkładam oszczędności – kolory, które można sobie samemu określić, bardzo ułatwiają ocenę),
2. Wykres liniowy z wysokością wydatków z danej kategorii z ostatnich 12 miesięcy (trzy linie: rzeczywiste wydatki, zabudżetowane wydatki, średnie wydatki w okresie roku – dyscyplinuje, daje do myślenia, pozwala lepiej planować nieregularne kategorie),
3. Budżet danej kategorii na dany miesiąc (ustalam sobie na początku miesiąca, że chcę wydać na Kawę na mieście maksymalnie 150 zł – wydatki ponad tę kwotę pojawiają się już w nieprzyjemnym czerwonym kolorze).
4. Miejsce na notatki przy każdej transakcji. Ostatnio zaczęłam korzystać i opisywać transakcje typu obiady jednego dziecka, obiady drugiego dziecka, żeby wiedzieć, za co już zapłaciłam, a za co jeszcze nie.

Wydatki można synchronizować z drugą osobą (na przykład drugim dorosłym w gospodarstwie domowym), ale synchronizują się one tylko w tych kategoriach, które są tak samo nazwane. Sama synchronizacja jest natomiast banalnie prosta, aplikacja wysyła link mailem, wystarczy odebrać mail, kliknąć na link i dane pojawiają się w naszej wersji Budget. Nie korzystam, ale sprawdziłam, bo rozważałam wykorzystanie.

Podsumowując, jeśli zastanawiacie się nad tym, jak się zabrać do rejestrowania wydatków, jeśli nigdy wcześniej tego nie robiliście, Budget może być dla Was. Serdecznie polecam 🙂

Sprawdź również: Koszty życia: ile kosztuje jedzenie dla 4-osobowej rodziny