WNOP 119: Jak odnaleźć swoją pasję i wykonywać pracę, którą naprawdę się kocha

 

To jest podcast „Więcej niż oszczędzanie pieniędzy” – odcinek 119. Dzisiaj opowiadam o tym, jak znaleźć własną pasję.

Cześć, dzień dobry. Witam Cię w 119. odcinku podcastu „Więcej niż oszczędzanie pieniędzy”. Ja nazywam się Michał Szafrański i w tej audycji przedstawiam konkretne i sprawdzone sposoby pomnażania oszczędności. Podpowiadam, jak rozsądnie wydawać pieniądze i jak odważnie realizować swoje pasje i marzenia. Jeśli tylko szukasz odrobiny stabilizacji finansowej i emocjonalnej w swoim życiu, to ten podcast jest dla Ciebie.

I już widzę te komentarze na YouTube – „Wyłącz tą muzyczkę, nie chcemy tej muzyczki!”, trudno. Na razie jest i będzie.

Dzień dobry, dzień dobry wszystkim! To miał być odcinek o tym, jak odejść z etatu i jak rozpocząć zarabianie na swojej pasji, i jak się do niego szykowałem, to uświadomiłem sobie taką jedną bardzo ważną rzecz – że powinienem zacząć od kompletnie czegoś innego. Bo rezygnacja z pracy etatowej możliwa jest dopiero wtedy, kiedy my rzeczywiście na pasji swojej potrafimy zarabiać. Ale bardzo wiele osób, tak naprawdę, nie do końca wie, jaka jest ta ich pasja i czasami dostaje od Was takie pytania – „No właśnie, ale skąd w ogóle się dowiedzieć co ja tak naprawdę lubię? No bo dzisiaj chodzę do jakiejś tam pracy, wykonuję jakąś pracę etatową, ale nie mam pomysłu na siebie. Nie wiem tak naprawdę do końca co ja bym chciał robić. Nawet jak mam jakiś pomysły, to te pomysły są takie bardzo rozmyte. I nie wiem, czy da się to przekuć w konkretny biznes i po prostu się z tego utrzymywać”. I dlatego właśnie zdecydowałem się nagrać odcinek o tym, jak poszukiwać własnej pasji. Dam Wam kilka podpowiedzi, które u mnie się sprawdziły, gdy zastanawiałem się nad tym, co ja tak naprawdę chcę w życiu robić. A ten odcinek o rzucaniu etatu nagram dla Was za jakiś czas.

Od razu też powiem, że taka trudność w odnalezieniu swojej pasji wcale nie jest czymś wyjątkowym. Ja miałem ten problem przez bardzo, bardzo długi czas. Dzisiaj możecie na mnie patrzeć i myśleć sobie, że jestem taką osobą, która doskonale wie, co chce robić. Doskonale odnajduje się w tych wszystkich swoich projektach i rzeczywiście ta moja praca jest dzisiaj w 100% związana z moimi zainteresowaniami, ale prawda jest taka, że wcale nie zawsze tak było. W szczególności, kiedy byłem zmęczony pracą w branży IT i chciałem ją rzucić, to kilka lat zajęło mi znalezienie tego, co chciałbym tak naprawdę robić. Można powiedzieć, że byłem taki dosyć bardzo zagubiony i niepewny tej mojej przyszłości wtedy.

No ale dzisiaj jestem 5 lat dalej. Od pięciu lat prowadzę własną firmę, od 6 lat prowadzę bloga, można powiedzieć, że teraz już doskonale wiem, co należało wtedy zrobić, żeby ten proces troszeczkę przyśpieszyć.

Ale zanim przejdę do konkretnych wskazówek, to chciałbym dokonać jednego bardzo istotnego zastrzeżenia. Moim zdaniem każdy zasługuje na wykonywanie pracy takiej, którą lubi. Takiej, która jest dla niego odpowiednia, takiej w której jest naprawdę dobry. Jeżeli sądzicie, że tak nie jest, to myślę, że… to są przede wszystkim przekonania w Waszych głowach. Niektórym wydaje się, że ta praca, którą my wykonujemy, to jest taka pańszczyzna, którą mamy do wykonania. Wcale tak nie musi być, ale żeby wykonywać tę pracę, którą my chcemy wykonywać, którą kochamy, która jest czymś takim, co rzeczywiście daje nam sporą frajdę, no to trzeba włożyć w to trochę pracy. Włożyć pracę w to, żeby się dowiedzieć, co my tak naprawdę lubimy. Trochę energii przeznaczyć, również na eksperymenty, na naukę samych siebie, można powiedzieć, po to właśnie, żeby dojść do tego, co jest dla nas ważne.

Ja tak sobie myślę, że gdyby wszyscy wykonywali taką pracę, jaką chcieliby wykonywać, to świat byłby generalnie dużo fajniejszym miejscem, bo byłoby dużo mniej frustratów. Dużo więcej ludzi by było zadowolonych ze swojej pracy, ze swoich osiągnięć, z tego co generalnie udaje im się robić, więc myślę, że ten temat poszukiwania własnej pasji, to jest coś takiego, co po prostu szkoda odpuszczać i rzeczywiście warto do tego dążyć.

I jeszcze jedno zastrzeżenie, zanim przelecę przez te punkty, które sobie dzisiaj wynotowałem. Moim zdaniem pasji nie da się znaleźć gdzieś na zewnątrz podglądając innych. To jest tak, że to jest sprawa bardzo indywidualna i to jest coś, co my gdzieś mamy w środku siebie. Coś, co się buduje też w oparciu o doświadczenie, które my zdobywamy. Coś co odpowiada naszemu charakterowi, naszym preferencjom, naszemu systemowi wartości, w związku z tym, tak naprawdę trzeba tego szukać w sobie, niestety. Czyli trochę dokonać takiej autodiagnozy, a z kolei ten świat zewnętrzny bardzo nam w tym przeszkadza. W tym sensie, że próbuje nam narzucić pewne wzorce i niekoniecznie ułatwia nam poszukiwanie tego, co jest dla nas indywidualnie ważne.

Mi w tych moich poszukiwaniach tego, co jest dla mnie ważne bardzo pomógł swego czasu autor bloga Live Your Legend, to był Scott Dinsmore. Mówię „był”, bo Scott tragicznie zginął. Blog nadal jest dostępny, jego żona go w tej chwili prowadzi. Scott miał taką filozofię, mówił, że generalnie żyjemy na świecie dla dwóch celów – pierwszy cel, to jest być szczęśliwym, żebyśmy to my byli szczęśliwi, a drugi cel, to jest pomagać innym. Tylko miał też taką drugą obserwację, że żeby dobrze realizować szczególnie drugi z tych celów, to najpierw trzeba umieć samodzielnie zrealizować ten pierwszy. Czyli trudno nam będzie dobrze pomagać innym, jeżeli sami będziemy nieszczęśliwymi ludźmi. I miał takie mocne parcie i mocne dążenie w kierunku tego, żeby właśnie ludziom pomagać odnajdywać swoją pasję. Trochę się posiłkuję tymi doświadczeniami, więc to co będziecie tutaj słyszeli, to jest trochę kompilacja tego, do czego sam doszedłem, kompilacja tego, co mówił Scott Dinsmore, tego co mówią również inne osoby, które gdzieś tam na mojej drodze napotkałem, w szczególności autorzy książek, które będę Wam dzisiaj polecał, więc nie traktujcie tego absolutnie, jako wiedzy mojej, tylko coś, co zostało przeze mnie w jakiś sposób skompilowane i zebrane.

I takie podstawowe założenie, które warto mieć, to to, że kluczem do znalezienia pracy, którą się kocha jest wykorzenienie z siebie takiego przekonania, że to jest niemożliwe. Więc jeżeli słuchając tego podcastu, oglądając go na YouTube, wydaje Ci się, że nie da się mieć takiej pracy, no to po prostu musisz intensywnie popracować nad sobą. I to o czym dzisiaj będę mówił właśnie służy temu, żeby stopniowo to przekonanie z siebie wykorzeniać, a dopiero później poszukiwać tej pracy, którą rzeczywiście, naprawdę się kocha.

Bo, nawet jak spojrzycie na to jak my funkcjonujemy jako ludzie, jak jesteśmy mali, jak jesteśmy dziećmi, to rodzice nam mówią, że wszystko jest możliwe. Czyli do pewnego wieku mamy zgodę na to, żeby marzyć, żeby wymyślać te scenariusze, nasze życie. Chcemy być kosmonautami, pilotami, mówię o chłopakach, nie wiem jak tam dziewczyny, ale generalnie ja pamiętam, że różne wyobrażenia na temat swojej przyszłości miałem. I wchodząc w wiek nastoletni następuje taki zwrot o 180 stopni. Świat zewnętrzny zaczyna mówić, że w zasadzie, to były dziecięce marzenia i tak naprawdę to jest niemożliwe do realizacji i koniec – musisz o tym zapomnieć. No i teraz pytanie – czy aby na pewno tak jest? Ja po dwudziestu latach kariery zawodowej, wróciłem do tego, co robiłem kiedyś, kiedyś, jak byłem nastolatkiem, można powiedzieć, i to z tamtych doświadczeń dzisiaj czerpię. I znowu mam radość z tego wszystkiego, ponieważ wracam też do tej radości, którą miałem wtedy. Więc trochę to tak działa, że pewnie musimy przejść taką drogę, gdzie poparzymy się trochę na różnych doświadczeniach życiowych, żeby się przekonać, że jednak te rzeczy, które były nam bliskie w wieku dziecięcym, albo blisko wieku dziecięcego, to jest jednak coś, po co warto sięgać nawet jak jesteśmy dorośli.

Więc tak ta rzeczywistość wygląda, niestety, że ta proza życia zabija gdzieś w nas te dziecięce marzenia i tę pasję, którą kiedyś mieliśmy. A już myślę, że najgorszym takim etapem, w który możemy wejść, to jest, kiedy to my sami stajemy się takimi stetryczałymi ludźmi, którzy mówią innym, że „Nie no słuchaj, to co Ty mówisz, to co planujesz, to jest zbyt duże, to się nie uda”. To ja myślę, że to jest taki najgorszy etap w jaki można w życiu wejść, że innym podpowiadamy i zabijamy marzenia innych, i podcinamy skrzydła innym. Więc ja się staram tego nie robić mimo wszystko. Dzisiaj będę Wam próbował pokazać drugą stronę, że to trochę inaczej wygląda.

I teraz, jak by się zastanowić, z czego to wynika? Z czego wynika to, że świat zewnętrzny tak nas próbuje wtłoczyć w jakieś ramki? To myślę, że wynika to z zapotrzebowania. Świat potrzebuje pracowników etatowych. Świat potrzebuje ludzi, którzy będą wykonywali konkretną robotę, trochę bezrefleksyjnie, tak naprawdę, czyli nie zastanawiając się nad tym, czy może w życiu nie powinni robić czegoś innego. Świat zewnętrzny nam wmawia, że 9 na 10 biznesów upada. No i teraz pytanie – czy to jest prawda, czy to jest taka samospełniająca się przepowiednia? W szczególności, czy naprawdę 9 na 10 osób musi ponieść klęskę? Być może wcale te statystyki nie są takie prawdziwe, jak by się nam mogło wydawać, bo być może jest tak, że te biznesy padają, bo człowiek musi się nauczyć na błędach, ale w kolejnej inkarnacji taki przedsiębiorca odnosi po prostu sukces. No i właśnie o sukcesie też będę mówił. Co to jest „sukces” – bo to jest odrębna sprawa.

Czyli, zanim zaczniemy, to chcę żebyście mieli takie przekonanie, że trzeba być człowiekiem otwartym, czyli założyć, że jednak scenariusz wykonywania pracy, którą się kocha jest jak najbardziej możliwy. I całą tą dzisiejszą moją pogadankę można streścić do 10 punktów i ja się pewnie będę rozwodził, ale można ją streścić rzeczywiście do 10 punktów i mam nadzieję, że to przejście przez nie pomoże Wam znaleźć swoją pasję.

To wymaga jednak pracy, czyli nie da się wysłuchać, przeczytać i wiedzieć, co jest Waszą pasją. Trzeba po prostu, niestety tą pracę włożyć i, tak jak mówiłem, to może trwać nawet kilka lat.

No to po kolei, pierwsza porada:

1. Czytaj inspirujące książki, szukaj inspiracji. Banalne teoretycznie się wydaje, ale dzięki takiemu czytaniu poszerzamy po prostu swoje horyzonty, otwieramy tą naszą głowę, gdzieś tam znajdujemy jakieś te nasze obszary, o których jeszcze nie pomyśleliśmy, wychodzimy poza ten świat, który my znamy. Ja oczywiście mówię o takich książkach, które są poniekąd praktyczne i poradnikowe, bo one rzeczywiście poszerzają naszą perspektywę. Biografie – to jest świetny przykład – bo to jest coś, co pokazuje drogę innych osób, ale dzięki temu, że takie książki czytamy my jesteśmy w stanie zastanawiać się nad tym, gdzieś to pobudza nas do uruchomiania procesu myślowego, gdzie zastanawiamy się – „Ok, czy ten scenariusz tej osoby, to jest coś takiego co ja bym chciał realizować, czy nie? Czy to jest odpowiednie dla mnie, czy nie? Jeżeli jest odpowiednie, ale coś mi tam nie pasuje, to co mi konkretnie nie pasuje?” Czyli zwiększamy czułość takiego naszego filtra poznawczego, przez który rzeczywiście możemy patrzeć na świat i zastanawiać się czy te rzeczy, które napotykamy, to jest coś, co potencjalnie odpowiada na nasze potrzeby.

Ja tutaj wymienię parę książek, które mi swego czasu trochę tych klapek w głowie pootwierały:

• Pierwsza, to był „Fastlane Milionera”, MJ DeMarco,
• Druga to był „$100 Startup”, po polsku „Niskobudżetowy startup” Chrisa Guillebeau, książka, która pokazuje przykłady osób, które otworzyły sobie firmy niskim kosztem i świetnie żyją nie będąc wielkimi przedsiębiorcami, tylko takimi małymi przedsiębiorcami. Bardzo fajne przykłady, rzeczywiście.
• Inna książka Chrisa Guillebeau „The Happiness of Pursuit”, nie wiem czy to po polsku wyszło.
• Kolejna książka, to na przykład „Bogaty ojciec, biedny ojciec”, Roberta Kiyosaki’ego. Książka, która jest mocno krytykowana, ale jednak pozwala spojrzeć na temat posiadania nieruchomości, budowania majątku i tak dalej, w sposób dosyć plastyczny, bym powiedział i uaktywniający, pobudzający myślenie.

Poza tym dwa blogi, które oczywiście polecam:

• Pierwszy to jest Live Your Legend, o którym już mówiłem i…
• Drugi to jest The Smart Passive Income, prowadzony przez Pata Flynna.

Tych książek oczywiście jest więcej, ja mówię o tych, które mi w jakiś tam szczególny sposób, na początku pomogły.

2. Identyfikuj swoje wartości, ale tak naprawdę ta nazwa dobrze tego nie oddaje, co chcę powiedzieć. Chodzi mi o to, żebyście spróbowali zastanawiać się nad tym, z czym się zgadzacie, z czym się nie zgadzacie, jakie postawy Was irytują, co uważacie za zgodne ze swoim charakterem, ze swoim sumieniem. To jest taki dosyć trudny punkt, bo tak naprawdę to wszystko trzeba stopniowo przepracowywać. Nie da się, przynajmniej ja nie potrafię, usiąść i wypisać sobie, że cenię to, nienawidzę tego, nie chciałbym być taki i taki. W tym sensie, że to jest proces, który moim zdaniem powinien być ciągły, stopniowy. Znowu, to jest takie zastanawianie się, co ja bym zrobił, gdybym się znalazł w danej sytuacji, jak bym się zachował, co jest dla mnie ważne, co cenię. Trzeba siebie pytać o takie rzeczy, to znaczy, wydaje mi się, że to jest ważne w poszukiwaniu odpowiedzi na to, jacy my rzeczywiście jesteśmy. Nie będę się rozwodził nad tym punktem.

3. Poszukaj swoich super mocy, tak go nazwałem. Czyli pierwsze pytanie w czym tak naprawdę jesteś dobry? Jakie zadania lubisz robić? Które z nich dają Ci frajdę? Czym się jarasz? Czym jesteś podekscytowany. Przy których pracach, które wykonujesz trochę się zatracasz. I warto sobie takie rzeczy wypisywać, warto sobie notować, bo to też da później odpowiedź, w jakich sytuacjach my jesteśmy osobami, które czują, że wchodzą w taki tryb pracy, który się nazywa flow, coś co pozwala nam w zasadzie nie męczyć się pracą, którą my wykonujemy, tylko wręcz przeciwnie czerpać z niej radość.

Kolejna rzecz – jedno to jest to, w czym Wy jesteście dobrzy i co lubicie, ale drugie pytanie to jest: jakich umiejętności wymagają te zadanie, które ja lubię? To jest znowu, można znowu patrzeć jak na talenty, które przydadzą Wam się niezależnie od tego jaką pracę wykonujecie. Bo o ile zadania są związane z konkretną pracą, którą wykonujecie, to te umiejętności czy talenty to jest coś, co w zasadzie można wykorzystać w dowolnym miejscu, w dowolnej pracy.

I też w kontrze: jakie zadania powodują, że czujecie, że uchodzi z Was życie, gdzieś tam się z nimi męczycie? Które sytuacje w Waszym życiu są dla Was trudne? Raczej mówię tu oczywiście o życiu zawodowym. Bo to jest też coś co takiego, że jeżeli taką listę sobie budujemy takich rzeczy, których nie lubimy, to znowu, ten nasz filtr poznawczy po prostu się poprawia. Potem możemy sprawnie oceniać te inne pomysły, które nam wpadają do głowy, pod tym kątem, czy to rzeczywiście jest coś do czego się zapaliliśmy chwilowo, czy to jest coś co ma szansę przetrwać próbę czasu, po prostu.

Fajną rzeczą, którą można zrobić przy okazji tego punktu jest test Strenghts Finder 2.0. To jest taki test opracowany przez Instytut Gallupa, o którym ja już mówiłem w 25. odcinku podcastu, i on pomaga rzeczywiście znaleźć te nasze talenty, nasze naturalne zdolności. To, w czym my rzeczywiście jesteśmy mocni. To może być jeden z elementów poszukiwania tych naszych super mocy.

4. Znajdź swoją indywidualną definicję sukcesu. Często jest tak, że my dajemy sobie wmawiać co to znaczy „sukces”. A z drugiej strony zbyt rzadko próbujemy sami odpowiedzieć sobie na to pytanie – co dla nas indywidualnie i osobiście znaczy to słowo. Bo może się okazać, że jeżeli my utożsamiamy sukces z jakimiś dobrami materialnymi, to przez całe życie w zasadzie gonimy takiego króliczka po czym jak go złapiemy, to się okazuje, że to jednak nie było to, a przeznaczyliśmy kawał czasu czy energii życiowej, żeby jednak to zdobyć, więc myślę, że nie warto sobie dać wmawiać na czym polega sukces.

Podam taki przykład – często jest też tak, że my się w życiu ładujemy w różne sytuacje zawodowe czy związane z chociażby ze studiami, na które sami byśmy się nie zdecydowali, gdyby nie to, że zależy nam na opinii innych. Bardzo prosty przykład z mojego życie, to jest to, że ja poszedłem na studia i studiowałem, bo zależało mi na tym, żeby nie zawieść zaufania moich rodziców. Jakiejś tam wiary w to, że ja te studia ukończę. Zdawałem na informatykę, dostałem się na elektronikę, miałem za mało punktów na egzaminie, żeby dostać się na informatykę. Elektronika kompletnie mnie nie interesowała. Naprawdę, kompletnie mnie nie interesowała, mimo to siedziałem na tych studiach przez trzy lata, bo bałem się co powiedzą rodzice. I w momencie, w którym wziąłem tak naprawdę odpowiedzialność za swoje decyzje, przerwałem te studia, poszedłem na inne studia, rozpocząłem pracę zawodową – zupełnie inny świat, nareszcie zacząłem robić to, co tak naprawdę ja chciałem robić, a niekoniecznie to co robiłem, bo chciałem się przypodobać innym, w szczególności moim rodzicom.

Pewnie każdy z nas w jakiś tam sposób jest podatny na te wpływy zewnętrzne. Teraz zdefiniowanie tego sukcesu osobiście, tego co my pod tym rozumiemy, pomaga nam rzeczywiście wyznaczyć sobie taką drogę przez życie, która jest zgodna z tym, kim my naprawdę jesteśmy, bez podporządkowywania się opinii innych. I myślę, że to jest pioruńsko ważne.

Jest tu jedno takie proste ćwiczenie, o którym kiedyś słyszałem, czyli to nie jest też mój pomysł, ale podpowiem Wam go, to jest odpowiedź sobie na pytanie „Z czego jesteście dumni? Z czego ja jestem dumny?” Bo zazwyczaj jestem dumny z tych rzeczy, które są dla mnie ważne. I jeżeli realizuję te rzeczy to znaczy, że odnoszę sukces w moich oczach więc myślę, że to jest taka najprostsza osobista definicja sukcesu. Jeżeli jestem dumny z moich dzieci, a jeżeli jestem dumny z tego, że realizuję się jako ojciec i tak dalej, to warto robić tego po prostu więcej, bo to jest coś co naprawdę daje mi radość i szczęście.

5. Otaczaj się ludźmi z pasją. I to jest strasznie ważne. Mówi się, jest takie powiedzenie, że jesteśmy średnią pięciu osób, z którymi najczęściej się stykamy i jest w tym bardzo dużo prawdy, przy czym ten kontakt wcale nie musi być osobisty, to też chcę powiedzieć.

Ja jak startowałem z blogiem, to inspirowałem się sześcioma autorami internetowymi, których uważałem za fajnych. Niestety wszyscy byli spoza Polski. Z żadnym z nich nie miałem osobistego kontaktu, a jednak czerpałem pełnymi garściami z ich twórczości i co więcej, dążyłem do kontaktu z tymi osobami w jakimś tam stopniu i na przestrzeni ostatnich sześciu lat udało mi się spotkać z czterema z tych sześciu osób. No niestety jedna, czyli Scott Dinsmore, już nie żyje więc na pewno nie będzie mi dane się z nim spotkać, przynajmniej nie w tym życiu.

Chcę powiedzieć, że Internet, to jest taka fajna rzecz, która pozwala nam być bardzo blisko ludzi bez względu na to, gdzie oni na świecie są i warto po prostu z tego korzystać. Dzisiaj najlepszymi moimi biznesowymi znajomymi to są osoby, które wchodzą w skład grupy mastermind (zresztą w następnym odcinku podcastu wszystkich ich usłyszycie, bo chcemy nagrać taki wspólny odcinek, w którym powiemy Wam, dlaczego „Mastermind”, jak warto taką grupę budować, według jakich zasad, jak dobierać osoby do takiej grupy, jak również prowadzić komunikację w takiej grupie, żeby to służyło temu celowi, dla którego jest powoływane). Ale generalnie dzisiaj cztery osoby z którymi najczęściej rozmawiam (bo mam takie dwa mastermindy, jeden czteroosobowy, drugi dwuosobowy), to są osoby, które nie mieszkają w Warszawie, my się fizycznie nie widzimy. Jestem oddalony od nich o kilkaset kilometrów, albo nawet kilka tysięcy kilometrów więc generalnie da się dzisiaj dzięki Internetowi, dzięki Skype’owi, dzięki takim aplikacjom jak ZOOM chociażby być regularnie w kontakcie z tymi osobami, na których Wam zależy. Jeżeli macie takie osoby wokół siebie, to rzeczywiście tak jest, że wzajemnie się motywujecie, trochę się zarażacie swoimi zainteresowaniami, pasjami swoimi, no też warto te osoby sobie dobierać w taki sposób, żeby były podobne do nas, czyli żeby pomagały nam rosnąć w tym, co my uważamy za ważne.

Teraz często się pojawia taka wątpliwość: „no, ale jak dotrzeć, jak znaleźć takie osoby, które są podobne do mnie, jak rzeczywiście zainicjować ten kontakt z ludźmi, którzy są wokół nas, albo inaczej, jeszcze ich nie ma, a chcielibyśmy, żeby byli?” Którzy w jakiś sposób nas inspirują. Można to robić na różne sposoby. Dla mnie takim sposobem było też otworzenie bloga. Ja otwierałem, między innymi, bloga po to, żeby z jednej strony dzielić się swoją wiedzą, ale z drugiej strony, żeby znaleźć takie osoby, które trochę myślą podobnie do mnie, mają podobne priorytety, na przykład w zakresie finansów osobistych, czy w zakresie podejścia do życia po prostu. Więc z tej społeczności, można powiedzieć, osób które były w okolicy mojego bloga wyłuskałem te osoby, z którymi dzisiaj jestem w bardzo, bardzo bliskich kontaktach biznesowych, nazwijmy to.

Inny sposób to jest po prostu pomaganie innym. Pomaganie takim osobom, które uważacie za inspirujące dla Was. Wysłanie propozycji – „Chciałbym w jakiś sposób Ci pomóc, odwdzięczyć się za to, co robisz, bo uważam to za ważne”. Może uda się w taki sposób nawiązać kontakt. Paru osobom ze mną w ten sposób udało się kontakt nawiązać więc generalnie te propozycje pomagania innym, to jest coś naprawdę takiego, co jeżeli rzeczywiście robimy to uczciwie, szczerze, to pomoże nam znaleźć się blisko tych osób, na których nam zależy. Też takie przykłady ze swojego życia mam. Prawda jest taka, że warto takich znajomych szukać sobie cały czas. Nie tylko wtedy, kiedy my ich potrzebujemy, bo może się okazać, że ktoś akurat nas potrzebuje i naszej ekspertyzy potrzebuje, więc to też tak jest, że my musimy w pewnym sensie wychodzić do innych i to jest proces, który, jeżeli zaczniemy w ten sposób żyć, to w zasadzie to się nigdy nie kończy.

Dam przykład znajomego, który jest inwestorem w branży nieruchomości i jest osobą wolną finansowo. Kiedyś powiedział mi coś takiego, że bardzo trudno jest mu znaleźć osoby wśród jego znajomych, które byłyby na podobnym poziomie jak on i na przykład byłyby w stanie wyjeżdżać z nim na wyjazdy kupowane Last Minute, czyli w ostatniej chwili. Bo często ma takie propozycje, że dzwoni ktoś z biura podróży i mówi – „Jutro leci samolot na Kanary, mamy super tanie miejscówki, bo to jest Last Minute”, i on by chętnie poleciał tylko nie ma z kim. Bo do kogo nie zadzwoni, to ludzie są zapracowani. Więc zaczął uczyć swoich znajomych jak inwestować w nieruchomości, właśnie po to żeby zbudować sobie grupę osób, które są na podobnym poziomie jak on. Nie chodzi o znalezienie przypadkowych osób, tylko nauczenie tego swoich znajomych po to, żebyście mogli rzeczywiście wtedy, kiedy taki telefon się pojawia, to wyjechać większą grupą i dzisiaj jeżdżą większymi grupami – kilkanaście czy nawet ponad dwadzieścia osób zbiera się na rejs gdzieś tam po Morzu Śródziemnym itp. Więc generalnie można również działać w ten sposób, że korzysta się już z tych umiejętności, które mamy, oferując je niejako za darmo, żeby pomóc ludziom wokół nas rosnąć. I to wtedy w jakiś sposób do nas wraca. Wiecie, że jestem promotorem takiej idei, że dobro powraca i po prostu należy to robić i tyle.

6. Daj sobie przestrzeń do rozmyślania. Warto wygospodarować sobie trochę czasu na spacery, na bieganie. Generalnie na „nie-pracowanie”, ale mówię o takim bieganiu też bez słuchawek, że dajemy naszym myślom dojść do nas, a niekoniecznie znowu zapełniamy to w jakiś sposób podcastami, czy w inny sposób, czy muzyką. Warto od czasu do czasu po prostu bezproduktywnie posiedzieć, popatrzeć się w przestrzeń.

U mnie jest tak, że mi to najlepsze pomysły do głowy wpadają wtedy, kiedy rzeczywiście nic nie robię, czyli kiedy oddam się słodkiemu leniuchowaniu. Takie kreatywne leniuchowanie, bo rzeczywiście trochę oczyszczam głowę, ale dzięki temu też zaczynam przepracowywać niektóre rzeczy, które w tej głowie po prostu są. To jest taki czas na refleksję z jednej strony, z drugiej strony taki czas na zakwestionowanie tego wszystkiego co sądzimy. Ja lubię sobie zadawać pytania typu – „OK, czy to co zrobiłem być może było dużym sukcesem, ale czy można to było zrobić inaczej? Czy można byłoby to zrobić lepiej? Czy to byłoby lepsze, czy nie? Co by było, gdyby?” I teraz w takim toku normalnej codziennej pracy, na to po prostu nie ma czasu, żeby coś takiego wykonać, taką analizę. Ale, kiedy dajemy sobie trochę wolnego czasu na poleniuchowanie, to wtedy rzeczywiście takie pomysły mogą nam go głowy przychodzić. W szczególności to jest również dobry moment na udzielenie sobie odpowiedzi na pytanie – „Czy to co robię ma sens? Czy to co teraz robię ma sens? Czy to będzie miało sens za parę lat? Czy ja chcę coś zmienić, czy nie chcę zmieniać?” Unikanie odpowiedzi na takie pytania, to jest chowanie głowy w piach. To jest uznawanie, że ta sytuacja, która jest, to jest sytuacja najlepsza albo wystarczająco komfortowa, albo wystarczająco dobra, że nie ma sensu tego zmieniać. Ja wiem, każdy z nas ma opór przed zmianami. No ale bez przesady.

Jeżeli ktoś mnie zapyta, kiedy rozpoczęła się historia mojego bloga (przypominam, że blog uruchomiłem w 2012 roku), to tak naprawdę, rozpoczęła się ona w 2008, cztery lata wcześniej, kiedy się połamałem i kiedy przez pół roku byłem wyłączony z pracy całkowicie, bo musiałem się uczyć od nowa chodzić. Wtedy miałem naprawdę masę czasu na rozmyślanie i to już wtedy zdecydowałem, że ta praca, która ja wykonuję w branży IT, to nie jest ta praca, którą ja bym chciał wykonywać za kilka lat. Pozostawała tylko kwestia znalezienia tego, co dalej? Odpowiedzenia sobie na to pytanie – co dalej? Różne rzeczy mi przychodziły do głowy, trochę napisałem w mojej nowej książce na ten temat, jakie pomysły mi przychodziły do głowy, ale generalnie gdybym wtedy się nie połamał, to pewnie bym tego momentu refleksji nie miał, pewnie blogowania bym nie rozpoczął. Może i bym rozpoczął, ale później, a może na inny temat, nie wiem… Generalnie potrzebowałem czasu, potrzebowałem kilku lat na to, żeby rzeczywiście sobie w głowie różne rzeczy poukładać, odpowiadając sobie na pytanie – „co jest tak naprawdę dla mnie ważne?”

7. Zdobywaj wiedzę i doświadczenia. To jest tak, że jedno zdobywa się czasami z drugim, czasami są to dwie oddzielne rzeczy. Z jednej strony – wiedza. Wiedza w różnych obszarach. Taka bardzo szeroka. Warto czytać książki, to już o tym mówiłem, ale warto też od czasu do czasu jakieś kursy zaliczyć tematyczne, na różne tematy. Bezpłatne, płatne tu różnie można działać. Warto pochodzić na konferencje, które są dosyć szerokie tematycznie i często za darmo dostępne zupełnie. Wchłaniać informacje jak taka gąbka, która po prostu to wszystko przyjmuje, jeżeli się nie podoba, to my tę gąbkę wyciskamy, to wszystko wylatuje, ale gdzieś tam jakaś esencja być może w środku zostaje. Warto popodróżować sobie, być może, po świecie (ja nie lubię podróżować akurat, ale można). Po to też, aby szukać inspiracji, podglądać inne miejsca i ludzi.

Warto być może samemu podszkolić innych, przekonać się jak to jest, w jakiś tematach, w których my czujemy się rzeczywiście mocno. To służy kilku celom. To znaczy, z jednej strony my oczywiście wzbogacamy się w ten sposób, że wystawiamy się na więcej doświadczeń takich zewnętrznych, ale też podejmując się pewnych aktywności, drobnych czasami, np. pomagając jakiemuś znajomemu, w jakimś temacie, w którym dotychczas nikomu nie pomagaliśmy, tylko realizowaliśmy go na własne potrzeby, jakieś szkolenie przeprowadzić itd., to jest coś co pozwala nam poznać, jak wyglądają takie zajęcia z doskoku. Bo w momencie, w którym my już będziemy wiedzieli, co my chcemy w życiu robić, to prawdopodobnie tą naszą pasję będziemy próbowali realizować równolegle z praca, którą mamy obecnie, więc też będziemy musieli umieć zarządzać tym naszym czasem, w jakiś mądry sposób.

Z drugiej strony, jeżeli my różnych rzeczy próbujemy doświadczać, uczyć się, zdobywać wiedzę, to też widzimy jak szybko jesteśmy w stanie się nowych rzeczy uczyć. Czyli znowu, podam bardzo plastyczny przykład – dzięki temu, że ja sam się różnych rzeczy uczyłem, to byłem w stanie oszacować, czy zmieniając branżę z branży dziennikarskiej na branżę IT będę w stanie się szybko nauczyć tych nowych rzeczy, których się muszę nauczyć, czy nie. I to mi pozwoliło być bardziej odważnym przy zmianie mojej pracy. W ogóle przy zmianie rodzaju pracy, którą wykonywałem, a w zasadzie zawodu, który wykonywałem. Więc jakby to jest coś, co nam pozwala zbudować taką pewność siebie z jednej strony, ale pewność siebie nie w oparciu o jakieś przesłanki, które są totalnie niemerytoryczne, tylko w oparciu o praktyczne doświadczenia, które zdobywaliśmy gdzie indziej. Czasami w bardzo trywialny sposób.

Krótko mówiąc: zdobywając wiedzę i doświadczenie po prostu czujemy się coraz pewniej.

8. Obserwuj siebie, a w szczególności obserwuj, co Cię naprawdę wkurza w wykonywanej pracy. Tak wkurza na zasadzie pozytywnej. Co Cię najbardziej angażuje? Kiedy nie czujesz upływu czasu? Jeżeli coś nas angażuje emocjonalnie, to to najczęściej oznacza, że to są rzeczy, które są po prostu dla nas ważne.

Ja na przykład zatracam się w przygotowywaniu notatek do kolejnych odcinków podcastów, czyli jak by jak już siadam i spisuję te punkty, które teraz tutaj wymieniam, to rzeczywiście jest tak, że ja się kompletnie wyłączam. Próbuję się skupić, skupiam się i po prostu napieram. Więc tu mi też pomogła obserwacja siebie, że ja lubię takie rzeczy, lubię coś przekuwać na konkretne punkty, dokonywać pewnej syntezy wiedzy. To mi pozwoliło znaleźć tą moją mocną kompetencję, którą jest po prostu edukowanie innych, w różnych obszarach, które są dla mnie interesujące. Pięć lat temu dla mnie interesujące były finanse osobiste, dzisiaj dla mnie oczywiście nadal są interesujące, ale są też inne obszary, które mnie bardziej interesują. Pojawił się temat self publishingu dwa lata temu, eksplorowałem go, zrealizowałem projekt i byłem w stanie podzielić się również tą wiedzą w postaci case study i bardzo mnie rzeczywiście cieszyło to, że jestem w stanie Wam udostępnić tą wiedzę w jakiejś syntetycznej formie i raduje mnie to, że inni są w stanie z tego korzystać. To jest mój super skill, jak to się ładnie mówi i łatwo nam zauważyć co jest tym super skillem również wtedy, kiedy rzeczywiście obserwujemy swoje reakcje.

To można zacząć od bardzo prostych rzeczy, ja wiem, że to może tak brzmieć, że – „oho, muszę robić wielkie projekty i wtedy obserwować siebie” – niekoniecznie. To jest kwestia tego, na przykład, na co poświęcacie swój wolny czas – taki kreatywny. Czyli na przykład, jeżeli mam chwilę wolnego czasu i czegoś szukam w Internecie, to czego szukam w Internecie? Co to jest? Nie mówię tutaj o rozrywce oczywiście, tylko mówię o takich tematach produktywnych. Jakiego typu tematy czy artykuły czytam? W co wsiąkam? Co mnie interesuje? Gdzie tę wiedzę próbuję pogłębić? Jeżeli na przykład komuś zazdroszczę pracy, którą wykonuje, to jakiego rodzaju jest to praca? Mówię o takim konstruktywnym zazdroszczeniu, tu nie chodzi o to, że zazdroszczę komuś zarobków, tylko widzę, że ktoś ma fajną robotę, po prostu, no to ok, jaka to jest robota? Zdefiniuj to, spisz to, wynotuj to sobie. Może się okazać, że właśnie znalazłeś coś, co stanowi podwaliny Twojej pasji, albo zamyka tę pasję, w jakichś takich ramach, które łatwiej Ci będzie rozpoznać.

Inny fajny test, który kiedyś usłyszałem, sprowadza się do pytania: jeżeli miałbyś wykonywać pracę za darmo, to jaka to by była praca? Jakiego rodzaju zadania by to były? Jeżeli nie chcesz myśleć tak bardzo szeroko, to zastanów się – z tej pracy, którą dzisiaj wykonujesz, jakie konkretne zadania byłbyś w stanie wykonywać za darmo? Które z nich lubisz? To też odpowiada na to pytanie.

9. Zapytaj kilku znajomych, co uważają za Twoje mocne strony. Tu warto oczywiście skierować się do takich znajomych, którym się naprawdę w miarę ufa, w tym zakresie, że udzielą nam prawdziwej odpowiedzi, a nie będą się podlizywali. Czyli raczej bliscy znajomi. W Polsce myślę, to jest dosyć nietypowe, bo jesteśmy dosyć skryci, ale to jest bardzo mocne ćwiczenie. To znaczy, jeżeli macie takie osoby, które mogą Wam to rzetelnie powiedzieć, to po prostu warto wprost zapytać. Możesz zapytać mailem, ja myślę, że to jest najprostszy sposób zapytania, dlatego, że twarzą w twarz, ktoś się musi zastanowić, być może coś głupiego palnie i tak dalej. A jeżeli mailem to wyślecie, napiszecie, że to jest dla Was naprawdę ważne – „Powiedz mi co Ty uważasz za moją mocną stronę? Jak Ci si wydaje, w czym ja jestem dobry, po prostu?” To te odpowiedzi mogą Was naprawdę zaskoczyć i mogą być fajne, a ja myślę, że dobrzy znajomi, to są takie osoby, które nie będą Wam chciały żadnej krzywdy zrobić, tylko konstruktywnie do tego podejdą.

Można to też w sumie zrobić bez pytania znajomych, tylko po prostu można się zastanowić nad tym, za co znajomi nam najczęściej dziękują. Jeżeli coś dla nich robimy, to za co nam najczęściej dziękują albo co oni sami mówią o nas. Typu – „No Michał, Ty to powinieneś się tym i tym zająć. No, Michał, Ty to jesteś z tego niezły”. Mi kiedyś bardzo pomógł Adam Jadczak, wymienię z imienia i nazwiska, bo jestem mu niesamowicie wdzięczny, Adam, który jest zresztą chrzestnym mojego syna, powiedział mi kiedyś – „Michał, Ty to tą wiedzą swoją finansową powinieneś się dzielić, w jakiś sposób z innymi, jakoś ją przekazywać”. I tak naprawdę, to On mnie naprowadził na prowadzenie bloga o finansach osobistych, w ogóle na ten pomysł. Ja już później, oczywiście, eksplorowałem to sam, zastanawiałem się jak mógłbym to robić i tak dalej, i tak dalej. Ale to Adam był tym zapalnikiem, więc generalnie czasami jest tak, że te najlepsze pomysły dotyczące tego, co jest tym Waszym super skillem, one przychodzą z zewnątrz. Oczywiście one zawsze są związane z tym, co płynie z Waszego wnętrza, no ale znajomi mogą być fajnym takim lustrem odbijającym trochę, to co my rzeczywiście robimy i w czym jesteśmy mocni.

10. Zrób coś dużego i dla Ciebie niewyobrażalnego. To jest coś, co może dać niesamowity zastrzyk pewności siebie i też być takim źródłem siły na przyszłość.

Dla mnie taką rzeczą było przebiegnięcie maratonu. Zrobiłem to we wrześniu 2012 roku i to dosłownie miało miejsce 3 miesiące po rozpoczęciu blogowania, ale to było coś takiego, że ja już ten maraton przebiegłem, a było to dla mnie ważne, że względu na to, że wcześniej się połamałem, obydwie nogi miałem złamane, nie wierzyłem, że kiedykolwiek będę jeszcze w pełni sprawny, był taki moment w moim życiu i po przebiegnięciu tego maratonu, w zasadzie uwierzyłem, że skoro udało mi się przebiec maraton, to w zasadzie wszystko jest możliwe. Pod warunkiem, że będę zdrowy, to wszystko czego będę się chciał podjąć w zasadzie jest w moim zasięgu. I to po przebiegnięciu maratonu w gruncie rzeczy, kilka miesięcy później, zdecydowałem, że rzucam pracę na etacie. Pomimo, że jeszcze na blogu nie zarabiałem absolutnie żadnych pieniędzy, albo zarabiałem tak małe pieniądze, że na życie na pewno by nie wystarczyło… Śmiesznie tak sobie to przypominać, a to było całkiem niedawno. To było pięć lat temu. Nie wiem, czy gdybym nie przebiegł wtedy maratonu, to czy byłbym taki odważny. Być może tej pewności siebie by zabrakło? To jest spekulowanie w tej chwili, ale wydaje mi się, że warto sobie takie bardzo mocne doświadczenia w życiu zbierać, bo nam po prostu pomagają – stają się źródłem siły.

 

To było te dziesięć punktów do szukania odpowiedzi na pytanie „Co jest Waszą pasją”. Myślę, że jeżeli solidnie je przepracujecie, to zdecydowanie będziecie dużo bliżej odpowiedzi. Życzę, żeby to było dużo szybsze, niż w moim przypadku, zdecydowanie.

Na koniec mam jeszcze taką wskazówkę, że wielu osobom wydaje się, że żeby podążać za tą swoją pasją, to jest taki „wóz albo przewóz”, że koniecznie trzeba rzucić etat, że zrobić tak jak Szafrański zrobił, że demonstracyjnie rzuca etat, nie wiedząc, czy zarobi jeszcze na tym nowym swoim zajęciu, czy nie i ryzykuje. No niekoniecznie. Uważam, że wcale tak nie musi być. To znaczy, możecie być dużo mądrzejsi ode mnie. Etatu absolutnie nie trzeba rzucać, te swoje pomysły na życie, nowe pomysły na życie, można testować równolegle z pracą na etacie. Nikt nikomu nie broni otworzyć działalności gospodarczej, możecie mieć nawet firmę pracując na etacie, wręcz to jest dużo wygodniejsze niż prowadzenie firmy wyłącznie.

Dlaczego? Dlatego, że ZUS płaci za Was pracodawca, Wy wtedy tylko płacicie składkę zdrowotną, którą i tak sobie w PIT-cie odliczacie, także to prowadzenie działalności gospodarczej równolegle z etatem, to może być całkiem fajny pomysł.

Co więcej, są takie osoby, których pasje da się realizować na pracy etatowej, albo których pasje są kompletnie niezwiązane z wykonywaniem pracy więc to też tak może być, że po prostu jedno z drugim próbujecie w jakiś tam sposób godzić. Ja oczywiście mówię o takim scenariuszu, w którym dążymy do tego, żeby nasza praca była nasza pasją. Więc to jest taki model, można powiedzieć, trochę idealny. Wielu osobom się wydaje, że utopijny, ale myślę, że jestem chodzącym dowodem, że wcale tak nie jest, że można robić to, co się uwielbia po prostu i tyle.

O przygotowaniu do odejścia z etatu, to nagram oddzielny odcinek. Także, dzisiaj już tego nie będę rozwijał. No i myślę, że to by było wszystko w tym temacie poszukiwania swojej pasji. Zdecydowanie warto, no bo któż z nas by nie chciał wykonywać pracy, którą kocha? No właśnie…

Ogłoszenie jeszcze na koniec, bo ten temat dzisiejszy on jest trochę wstępem do tego, co jest w mojej książce, w mojej nowej książce – „Zaufanie, czyli waluta przyszłości”. Nie piszę tam na ten temat, tam piszę ten krok dalej, czyli jak już rozwijałem swoją firmę, jak decydowałem o tym, że powstała i tak dalej, to jest moja droga, opis mojej drogi.

Chcę tylko powiedzieć, że przedsprzedaż książki rozpocznie się w przyszłym tygodniu już! Także lada chwila. Zachęcam do śledzenia bloga, tam będzie więcej informacji na ten temat i myślę, że jeżeli jesteście takimi osobami, które chcą być przedsiębiorcami żyjącymi według swoich zasad, jesteście osobami, które próbują się wyrwać z pracy etatowej, to warto po tą moją książkę sięgnąć, to jest bardzo rzetelna analiza pięciu lat prowadzenia mojej firmy. Firmy, która w tym okresie przyniosła przychody na poziomie 7 000 000 zł i abstrahując od pieniędzy, to myślę, że to jest fajny manifest budowania biznesu, który jest oparty na zaufaniu, szczerości, autentyczności, transparentności. Tych rzeczach, które są mi bliskie, dlatego tam, w podtytule bardzo mocno jest zaznaczone to, że to jest moja droga, ale chcę Was przekonać tą książką, że rzeczywiście dobro powraca, że to nie są puste słowa, że to jest taka reguła, która się sprawdza w biznesie, nie tylko w życiu normalnym, ale również w biznesie. I że takie podejście do biznesu po prostu się opłaca. A przy okazji dostaniecie tam całkiem fajne pokazanie kulis tego, co ja robiłem, włącznie z pokazaniem tego procesu decyzyjnego mojego. Z pokazaniem rzeczy, które się też nie udały, porażek, błędów, wniosków, które z nich wyciągnąłem. Ja bardzo mocno wierzę, że to w jakiś sposób będzie dla Was… inspirujące – to za duże słowo, ale że będzie dla Was pomocne, po prostu. Bo na tym mi najbardziej zależy. Tyle na dzisiaj.

Przypominam oczywiście, że notatki i transkrypt tego odcinka podcastu znajdziecie pod adresem jakoszczedzacpieniadze.pl/119, a teraz dziękuję Ci bardzo za wspólnie spędzony czas i życzę skutecznego poszukiwania własnej pasji i przenoszenia Twoich finansów na wyższy poziom.

Trzymaj się, do usłyszenia!