Portfel Michała we wrześniu, czyli jak bezpiecznie zacząć przygodę z funduszami inwestycyjnymi

Oprocentowanie lokat spada i raczej będzie spadać. Najwyższa pora przyjrzeć się funduszom inwestycyjnym.

Do końca cyklu „Elementarz Inwestora” zostało nam zaledwie kilka miesięcy. Dzisiaj odkrywamy więc ze Zbyszkiem nasze powakacyjne karty 🙂

We wrześniu tematem przewodnim będą fundusze inwestycyjne, a także kontrowersyjne produkty, jakimi są różnego rodzaju polisy inwestycyjne – pakujące fundusze w ubezpieczenia.

Dzisiejszy artykuł, to wstęp do tematu. Przedstawię w nim nowego Partnera naszego cyklu – Dom Maklerski Banku Ochrony Środowiska – i opowiem, jak wybierałem i kupowałem pierwszy fundusz inwestycyjny wkładany do mojego bezpiecznego portfela. Pokażę także, jak zmieniła się wartość mojego portfela.

Miłej lektury i do usłyszenia w komentarzach 🙂

Rozwój Elementarza Inwestora

Otrzymujemy od Was sygnały, że poza wiedzą teoretyczną chcecie także więcej praktycznych przykładów związanych z poruszaniem się po rynkach kapitałowych. Z jednej strony to cieszy – bo oznacza, że „Elementarz” wzbudza Wasze zainteresowanie, z drugiej – czasami mam obawy, że niektórzy szukają drogi na skróty i gotowych rozwiązań, których po prostu nie ma. Dlatego właśnie chętniej pokazujemy Wam zasady niż dajemy recepty. Recepta zawsze musi być dostosowana do stanu zdrowia pacjenta. A my nie jesteśmy ani lekarzami, ani doradcami inwestycyjnymi. To, że dzielimy się naszymi przemyśleniami czy doświadczeniami, nie zwalnia Was z obowiązku samodzielnego poszukiwania swojego sposobu na inwestowanie. I do tego właśnie zachęcamy.

Niemniej jednak, reagując na to o czym piszecie, zdecydowaliśmy się pogłębić opisy tych form inwestowania, które cieszą się największym zainteresowaniem. Ja, na swoim blogu, spróbuję wplatać trochę więcej praktyki pokazując krok po kroku, jak przebiega mój proces decyzyjny przy wyborze konkretnych instrumentów finansowych.

Na najbliższe 3 miesiące zaplanowaliśmy szczegółowe rozprawienie się z trzema gorącymi tematami:

• We wrześniu zajmiemy się inwestowaniem w funduszach inwestycyjnych, a także rozpracujemy temat polis inwestycyjnych.
• W październiku omówimy inwestowanie w wartość, czyli wybieranie spółek w oparciu o analizę fundamentów ich działalności i inwestowanie długoterminowe – w tym także na rynkach zagranicznych.
• W listopadzie rozwiniemy temat optymalizacji podatkowej i omówimy sposób rozliczania przychodów z rynków kapitałowych – tak byście mieli jeszcze trochę czasu do końca roku na wykonanie konkretnych działań.

Czytaj także: Nareszcie tanie fundusze! inPZU wprowadził fundusze indeksowe z opłatą 0,5% (zamiast 4%)

Poszukiwania nowego Partnera

Wspólnie ze Zbyszkiem szukaliśmy partnera, który dobrze pasowałby do tematyki, którą zaplanowaliśmy sobie na ostatnie miesiące „Elementarza Inwestora”. Nie ukrywam, że jesteśmy w dosyć komfortowej sytuacji. Udowodniliśmy, że potrafimy w przystępny sposób przedstawiać tematykę związaną z inwestowaniem i że nasz cykl cieszy się Waszym dużym zainteresowaniem. I o ile pół roku temu, to ja musiałem tłumaczyć potencjalnym Partnerom dlaczego warto z nami współpracować, to aktualnie sytuacja się odwróciła i ustawiła się do nas kolejka chętnych na taką współpracę.

Tym razem poszukiwaliśmy Partnera, który gotowy byłby zrealizować jeden z naszych wariackich pomysłów wychodzących poza blogi. Konferencja już była. Teraz zamarzyło nam się ze Zbyszkiem przygotowanie atrakcyjnego produktu przeznaczonego dla Czytelników śledzących cykl „Elementarz Inwestora”.

Na chwilę obecną mogę tylko zdradzić, że się udało 🙂 Produkt ogłosimy na początku października. Aktualnie dopieszczane są wszystkie szczegóły związane z jego premierą.

Z przyjemnością ogłaszam, że firmą, która zaakceptowała koncepcję Zbyszka i moją, jest Dom Maklerski BOŚ S.A. i to właśnie on będzie partnerem cyklu „Elementarz Inwestora” w okresie od września do końca listopada 2014.

Dylemat oszczędnych: tanio czy dobrze?

Gdy ruszaliśmy w grudniu 2013 r. z „Elementarzem Inwestora” szczegółowo przeanalizowałem ofertę dostępnych na rynku rachunków maklerskich. Wtedy werdykt był jasny – najtańszym rachunkiem był db Makler, w którym prowizja za obrót akcjami i certyfikatami wynosiła 0,19% (standard na rynku to 0,38%) oraz nie miała kwoty minimalnej. Czyli kupując ETF na S&P 500 za ok. 60 zł płaciłem zaledwie 11 groszy prowizji. Było to rozwiązanie idealne do inwestowania małych kwot.

db Makler miał jednak inne minusy, o których w międzyczasie przekonaliśmy się ze Zbyszkiem:

• Potwornie długi – sięgający miesiąca – czas zakładania rachunku przez Internet.
• Ukryta, cyklicznie pobierana opłata od wartości posiadanych papierów wartościowych.
• Siermiężny interfejs użytkownika, w którym nawet ustawienie zlecenia obronnego stop-loss nastręczało problemów części z Was.
• Wysokie koszty obrotu na rynkach zagranicznych – na szczęście dotychczas w ramach EI nie wykonywaliśmy tego typu transakcji.
• Brak obsługi rachunków maklerskich IKE.
• Bardzo ograniczony zakres wsparcia ze strony biura maklerskiego – ograniczona liczba materiałów edukacyjnych dla nowych inwestorów i tylko podstawowe raporty giełdowe i analizy.

Do tego w maju db Makler wprowadził prowizję minimalną w wysokości 1,90 zł od transakcji, czym dodatkowo zmniejszył atrakcyjność swojej oferty. Dla jasności: na moment pisania tego artykułu nadal jest to najtańszy rachunek na rynku (minimalne prowizje w innych biurach maklerskich są wyższe). Problem polega jednak na tym, że przy takiej minimalnej prowizji i drobnych zakupach w ramach „Elementarza Inwestora”, trudniej wypracować zysk. Notowania kupowanych walorów musiałby istotnie wzrastać, aby pokryć koszty podwójnej minimalnej prowizji – przy zakupie i sprzedaży. Od czerwca intensywnie szukamy ze Zbyszkiem rozwiązania tego problemu – zwłaszcza, że to nie musi być koniec podwyżek prowizji w DB.

I tu dochodzę do odwiecznego dylematu osób oszczędnych: czy zawsze warto szukać najtańszej oferty na rynku, czy może skorzystać z oferty kogoś kto ma wyższe ceny, ale proponuje kompleksową usługę o wyższej jakości? Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa i zależy od sytuacji.

Ja osobiście staram się szukać rozwiązań stanowiących optymalny kompromis (z mojego subiektywnego punktu widzenia). Sam nigdy nie miałem ambicji, aby moje usługi były najtańsze – dążyłem do tego by były najlepsze i by klienci byli zainteresowani płaceniem mi tyle, ile żądam. Konkurowanie wyłącznie ceną na dłuższą metę się nie sprawdza – co jednoznacznie (niestety dla nas) pokazał db Makler.

Sprawdź również: Rachunek maklerski bez opłat? – mamy idealny produkt dla Czytelników “Elementarza Inwestora”

Dopóki opłaty były minimalne, to można było wybaczyć braki. Ale skoro mam więcej płacić, to wolę udać się tam, gdzie dostanę bardziej kompleksową usługę. A przypominam, że już w grudniu ubiegłego roku w zestawieniu rachunków maklerskich napisałem:

Naszym cichym ulubieńcem jest także rachunek maklerski w DM BOŚ, czyli Domu Maklerskim Banku Ochrony Środowiska. Zbyszek posiada tam konto od lat i ceni sobie profesjonalną obsługę.

Nie bez znaczenia jest także fakt, że obydwa te rachunki udostępniają możliwość inwestowania na rynkach zagranicznych, a także pozwalają na dostęp mobilny. Jedynym minusem DM BOŚ w zestawieniu z db Makler, jest wysokość minimalnych opłat prowizyjnych – zabójcza dla skromnych portfeli, które uruchamiać będziemy w ramach “Elementarza Inwestora”.

Co zamierzamy z tym zrobić? O tym przekonacie się w październiku 😉 Tak jak wspominałem: pracujemy nad fajnym produktem, który stanowić będzie przełomowy przykład współpracy biura maklerskiego z blogerami 🙂

Co zmienia się w moim portfelu we wrześniu?

Tematem przewodnim we wrześniu będą fundusze inwestycyjne. Wstęp do tego tematu opublikowaliśmy już kilka miesięcy temu.

Tak jak już pisałem, w fundusze można inwestować na wiele sposobów:

• Można je kupować bezpośrednio w Towarzystwach Funduszy Inwestycyjnych (TFI), ale każdorazowo wymaga to otwierania oddzielnych rachunków.
• Można skorzystać z parasola podatkowego IKE wchodząc w takie produkty, jak IKE Plus lub mIKE Fundusze.
• Można w celu uniknięcia podatku Belki opakować fundusze w polisę inwestycyjną – temu sposobowi inwestowania poświęcony będzie oddzielny artykuł.
• Można także – i to jest najwygodniejsze rozwiązanie – skorzystać z platformy funduszy inwestycyjnych, z których najpopularniejsze są obecnie platforma Bossafund.pl prowadzona przez DM BOŚ oraz Supermarket Funduszy Inwestycyjnych prowadzony przez mBank. Podstawowym atutem tych platform jest brak prowizji za zakup i sprzedaż jednostek funduszy inwestycyjnych oraz duży wybór funduszy w jednym miejscu (kilkanaście TFI na jednej platformie), co znacząco ułatwia dokonywanie zakupów jednostek funduszy.

Ja skorzystam z platformy bossaFund.pl, która daje liczne narzędzia wspomagające porównywanie i wybór funduszy inwestycyjnych, a także analizowanie naszego profilu inwestycyjnego i budowanie modelowych portfeli funduszy – dostosowanych do naszych preferencji.

Dzisiaj pokażę Wam, jakie ruchy wykonam w moim portfelu we wrześniu. Szczegółowe omówienie tego, jak wybierać fundusze inwestycyjne, znajdzie się w przyszłym tygodniu we wpisie na blogu Zbyszka.

Mój portfel we wrześniu

Kondycja mojego portfela w ramach „Elementarza Inwestora” jest całkiem dobra 🙂

Złoto zdrożało ze względu na trudną sytuację na Ukrainie. Indeks giełdy amerykańskiej S&P 500 nadal rośnie. Mój portfel tylko na tym zyskuje (stan na 1 września 2014 r.).

Mam także 727,95 zł gotówki, która „pracowała” dotychczas na rachunku oszczędnościowym w dbNET oprocentowanym na 3% w skali roku. Jak więc widać sumarycznie jestem na plusie. Do portfela włożyłem 1600 zł a jego łączna wartość wynosi 1663,47 zł. Jestem jak na razie łącznie 3,97% do przodu.

Co chcę zrobić we wrześniu? Dorzucę oczywiście 200 zł do portfela. Zgodnie z moją strategią powinienem dokupić kolejny ETFSP500, ale – ze względu na wysokość minimalnej prowizji na dotychczasowym rachunku maklerskim – kompletnie nie opłaca mi się kupowanie tylko jednej sztuki tego certyfikatu. Dlatego – podobnie jak ostatnio – planuję skumulować kilkumiesięczne zakupy i zrealizować je najwcześniej w październiku.

A w tym miesiącu chcę część gotówki przeznaczyć na zakup bezpiecznych funduszy inwestycyjnych. Liczę na to, że pozwolą mi one zarobić ciut więcej niż na rachunku oszczędnościowym.

Ale czym kierować się przy wyborze funduszy? Które z nich będą dla mnie odpowiednie? Poniżej pokrótce opisuję mój proces decyzyjny.

Jak założyć rachunek do obsługi funduszy (i nie tylko)?

Żeby inwestować w fundusze konieczne jest uruchomienie odpowiedniego rachunku inwestycyjnego. Dla przypomnienia: krajowy rachunek maklerski nie umożliwia obrotu jednostkami funduszy inwestycyjnych.

W przypadku DM BOŚ S.A. jest o tyle dobrze, że jedyną umową jaką musimy podpisać osobiście i w wersji papierowej, jest tzw. Umowa Ramowa. Po jej podpisaniu, konkretne rachunki inwestycyjne możemy otwierać już wyłącznie w sposób elektroniczny – bez konieczności wymiany papierowych dokumentów. Wystarczy internetowe złożenie wniosku i rachunek otwierany jest w ciągu 24 godzin w dni robocze. To znaczne ułatwienie, bo w BOSSA.PL możemy mieć następujące typy rachunków:

• Rachunek akcyjny
• Rachunek fundusze
• Rachunek akcyjny IKE
• Rachunek akcyjny IKZE
• Rachunki kontraktowy i kontraktowy intraday
• Rachunek Forex
• Rachunek zagraniczny akcyjny

No ale zacząć należy od podpisania umowy ramowej. W tym celu trzeba:

• Wypełnić wniosek dostępny na stronie DM BOŚ podając swoje dane osobowe oraz wypełniając wymagane prawem ankiety. Na tym etapie musimy także określić własne hasło do składania dyspozycji telefonicznych. Jedna uwaga: jeśli przyjdzie Ci do głowy założyć rachunek w DM BOŚ, to koniecznie uczyń to z wykorzystaniem zamieszczonego tu linku. Tylko wtedy będziesz mieć prawo do skorzystania ze specjalnego produktu, który udostępnimy Czytelnikom „Elementarza Inwestora” w październiku 🙂 I dla jasności: nie otrzymuję dodatkowego wynagrodzenia uzależnionego od liczby zakładanych przez Was rachunków maklerskich.
• Zdecydować, w jaki sposób nastąpi podpisanie papierowej umowy – tu należy wybrać między dwoma opcjami: osobiście w Domu Maklerskim BOŚ lub kurierem – w takim przypadku przyjedzie do nas kurier, przy którym podpiszemy umowę i który odwiezie podpisany egzemplarz do biura maklerskiego. Według zapewnień DM BOŚ ta ostatnia procedura zabiera maksymalnie tydzień.

Ja podpisałem umowę ramową odwiedzając osobiście biuro maklerskie. Sama wizyta tam trwała około 5 minut. Wniosek składałem wcześniej tego samego dnia przez Internet.

UWAGA: Jeśli chcecie podpisywać umowę osobiście to zwróćcie uwagę by wybrać oddział Domu Maklerskiego BOŚ a nie placówkę banku BOŚ. Pracownicy bankowi siłą rzeczy nie są ekspertami od inwestycji i mogą nie być w stanie odpowiedzieć na wszystkie ewentualne wątpliwości i pytania. Poza tym obsługa może trwać dłużej, bo nie jest to pracownik wyspecjalizowany w inwestycjach.

UWAGA 2: Przy wybieraniu drogi korespondencyjnej także lepiej zdecydować się na kuriera niż pocztę. Kurier jest bezpłatny, dopilnuje podpisania umowy i zabierze od razu kopię umowy do biura maklerskiego. W przypadku poczty – trzeba samodzielnie nadać przesyłkę zwrotną z kopią umowy.

Od razu po wypełnieniu wniosku o zawarcie umowy ramowej, otrzymamy login i hasło umożliwiające zalogowanie do systemu biura maklerskiego. Jednak dopiero po podpisaniu papierowej umowy uzyskamy możliwość zawnioskowania o otwarcie konkretnych rachunków. Ja już mam to za sobą 🙂

Jak dobrać fundusze?

O rodzajach dostępnych funduszy inwestycyjnych pisał już w styczniu Zbyszek. Jeśli jeszcze nie czytaliście tego artykułu – to odsyłam do niego. Powtórzę tutaj tylko najważniejsze wnioski z tego artykułu:

Jakie fundusze powinienem wybrać do mojego bezpiecznego portfela? O tym już w przyszłym tygodniu szczegółowo napisze Zbyszek.

W moim przypadku chodzi przede wszystkim o stworzenie alternatywy dla trzymania pieniędzy na rachunku oszczędnościowym. Akceptuję tylko minimalne ryzyko (utrata maksymalnie 3-5% zainwestowanego kapitału) i jednocześnie nie oczekuję dużych zysków – wszystko w okolicy 5% będzie dla mnie satysfakcjonujące. Ze względu na krótki okres pozostający do końca cyklu „Elementarz Inwestora” szukam takiego funduszu, który jest w miarę odporny na chwilowe zawirowania i daje szansę na zarobek także w kilkumiesięcznej perspektywie.

Intuicja podpowiadała mi, że powinienem się zwrócić w kierunku funduszy pieniężnych – najbardziej bezpiecznych z funduszy inwestycyjnych.

Podobne wnioski przedstawiło mi narzędzie „Jakim jesteś inwestorem?” udostępniane na platformie bossaFund. Po wypełnieniu krótkiej ankiety dowiedziałem się, że powinienem utworzyć portfel składający się w 100% z funduszy pieniężnych lub w 85% z funduszy pieniężnych i 15% z funduszy obligacji (dłużnych).

Na zakupy jednostek funduszy w tym miesiącu chcę przeznaczyć maksymalnie 400 zł więc trudno byłoby mi zbilansować taki portfel 85% / 15% przy założeniu, że zazwyczaj minimalny próg wejścia to 100 zł. No ale nie zaszkodzi poszukać odpowiednich funduszy…

Wyszukiwanie funduszy

Podstawowym narzędziem, które pozwala szybko wyłuskać najbardziej interesujące nas fundusze inwestycyjne, jest „Wyszukiwarka funduszy„. Pozwala ona bardzo precyzyjnie zdefiniować kryteria, sortować oraz porównywać poszczególne fundusze.

Ja przyjąłem następujące założenia:

A następnie posortowałem wyniki po wysokości stopy zwrotu w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

Jak widać lista jest dosyć długa i najwyższe stopy zwrotu (przy tak zdefiniowanych kryteriach) dawały fundusze dłużne. Ze względu na mój profil inwestycyjny, nie jestem nimi jednak zainteresowany na tym etapie. Zależy mi również na tym, by bezpiecznie czuć się z moją inwestycją. Dlatego zawęziłem kryteria do funduszy pieniężnych i dodatkowo tylko tych, które mają co najmniej 3-gwiazdkową ocenę (tzw. rating). Lista wyglądała więc następująco:

Jak widać wśród funduszy dostępnych na platformie BossaFund wyróżniają się (czyli 4 gwiazdki) fundusze SUPERFUND SFIO Płynnościowy i UniKorona Pieniężny. Pod uwagę mogę brać także OPEN Pieniężny, który w okresie ostatnich 12 miesięcy uzyskał stopę powyżej 4%. Pozostałe fundusze pieniężne albo istnieją zbyt krótko (brak danych za cały rok) albo nie zarobiły tyle co moje konto oszczędnościowe – więc na razie je skreślam. Zdecydowałem się przeanalizować te trzy wymienione powyżej.

Jak sprawdzić fundusze inwestycyjne?

Pierwszy krok to otworzenie karty każdego z funduszy – wystarczy w wynikach wyszukiwania kliknąć na jego nazwie. Na ekranie zobaczymy podstawowe statystyki i informacje o funduszu, m.in.:

• Stopy zwrotu w poszczególnych okresach + wykresy obrazujące kształtowanie się ceny jednostki.
• Aktualną cenę jednostki funduszu – ona jest mało istotna. Bardziej liczy się dla nas kwota minimalnej pierwszej wpłaty oraz kolejnych wpłat.
• Wartość aktywów funduszu – jest istotna i wiele mówi o popularności i płynności funduszu.
• Data rozpoczęcia działalności funduszu – dzięki niej będziemy mogli ocenić czy mamy do czynienia ze „świeżakiem” czy funduszem o długiej historii. Możliwość zerknięcia na wykresy historyczne pozwoli nam ocenić, jak dobrze fundusz radził sobie w przeszłości – nie tylko w dobrych okresach, ale także w tych słabszych.
• Ocena ryzyka inwestycyjnego
• Wysokość minimalnej pierwszej wpłaty – tu będziemy mogli stwierdzić, czy w ogóle nas stać na inwestycję. Zazwyczaj inwestycje w fundusze możemy rozpocząć mając 100 zł lub 500 zł, ale zdarzają się też takie, w które nie wejdziemy nie mając kilkudziesięciu lub kilkuset tysięcy.
• Wysokość minimalnej kolejnej wpłaty – czyli za ile będziemy mogli dokupować jednostki po pierwszym zakupie.
• I dwa czynniki mające istotny wpływ na ostateczny wynik naszej inwestycji, czyli:
• Maksymalna opłata za zarządzanie – ile procent życzy sobie co rok Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych za zarządzanie danym funduszem. Oczywiście im mniej tym lepiej. Szczegółowo o tym piszę w dalszej części artykułu.
• Maksymalna opłata dystrybucyjna – czyli jaką jednorazową opłatę pobierze dystrybutor funduszu przy każdym zakupie jednostek, ich umorzeniu lub konwersji na jednostki innych funduszy. Tu warto dążyć do 0% i podstawową przewagą platformy takiej jak bossaFund.pl jest to, że za zakup funduszy za ich pośrednictwem nie ponosimy kosztów. Także rozwijam ten temat dalej.

Przechodząc na zakładkę „Wyniki” na karcie każdego funduszu na platformie bossaFund możemy prześledzić także, jak wyniki funduszu prezentują się na tle podstawowych indeksów giełdowych warszawskiej giełdy oraz amerykańskiego indeksu S&P 500. Kolejne zakładki powiedzą nam więcej o składzie portfela funduszu oraz pozwolą zapoznać się z wszystkimi, szczegółowymi informacjami a w szczególności prospektem informacyjnym oraz sprawozdaniami finansowymi funduszu.

Ale najpierw przyjrzyjmy się podstawowym informacjom o wybranych przeze mnie funduszach:

SUPERFUND SFIO Płynnościowy:

• Najlepiej zachowujący się fundusz pieniężny w ofercie BOSSA, który osiągnął +5,29% w ciągu ostatniego roku.
• Ten fundusz to marzenie – maksymalna opłata za zarządzanie wynosi w nim raptem 0,50% 🙂 To bardzo mało.
• Zajrzenie na kartę tego produktu uświadomiło mi, że… po prostu mnie na niego nie stać, gdyż minimalna, pierwsza wpłata wynosi aż 40 000 EUR.

UniKorona Pieniężny:

• Fundusz pieniężny o bardzo długiej historii – istnieje od 1997 roku.
• Bardzo dobre historyczne wyniki – za ostatni rok +4,74% i średnioroczna stopa zwrotu w ostatnich 5 latach wynosząca +5,29%.
• Gigantyczne aktywa na poziomie ponad 2,5 mld złotych.
• Dobra ocena (rating) DM BOŚ – aż 4 gwiazdki. Dobrą kondycję tego funduszu potwierdzają także Analizy Online, gdzie staram się weryfikować wszystkie informacje o funduszach przeczytane na stronach biur maklerskich.
• Minimalny próg wejścia na poziomie 100 zł.
• Opłata za zarządzanie na poziomie 1,50%.

OPEN Pieniężny:

• Fundusz działający dosyć krótko – od listopada 2012 r.
• Stopa zwrotu w ostatnim roku to +4,12%.
• Wartość aktywów funduszu… informacji tej zabrakło na stronie bossaFund, ale doszukałem się jej w serwisie Analizy Online = 205,5 mln zł.
• Minimalna wartość pierwszej inwestycji = 500 zł – znowu zbyt wysoka dla mnie, jak na chwilę obecną.

No to w zasadzie znalazłem swojego faworyta 🙂 Jest nim UniKorona Pieniężny. Aby formalnościom stało się zadość, powinienem jeszcze zerknąć na tzw. wskaźnik Sharpe’a, który wskazuje jaka jest względna oczekiwana premia za ryzyko. Mówiąc w dużym uproszczeniu – im wyższa ta wartość – tym lepiej.

Aby go zobaczyć, wystarczy w wyszukiwarce funduszy wybrać „pokaż dodatkowe opcje” a następnie kliknąć „Szukaj”.

Jak dowiedzieć się więcej o funduszu?

Pamiętacie podstawową zasadę inwestowania? – wchodzę tylko w te produkty, które rozumiem. Także przy funduszach inwestycyjnych warto zajrzeć „pod kołderkę” i zobaczyć, czy przypadkiem pod ładną nazwą nie ukrywa się coś innego niż się spodziewamy.

W przypadku funduszy pieniężnych nazywanych także gotówkowymi, to ryzyko jest najmniejsze, ale trzeba mieć świadomość, że „pieniężne” to te fundusze są tylko z nazwy. Inwestują one m.in. w obligacje komercyjnych firm, co sporadycznie potrafi odbić im się czkawką. Przykładowo: właśnie UniKorona Pieniężny miał w swoim portfelu upadającą spółkę PBG SA i pomimo, że fundusze gotówkowe z założenia nie powinny tracić na wartości, to jednak w 2012 roku jednostki tego funduszu z dnia na dzień straciły 2,3% – czyli można powiedzieć, że około 6-miesięczne zyski.

Jeszcze gorzej sytuacja może wyglądać przy funduszach obligacyjnych (lub inaczej dłużnych), którym zdarzało się już w spektakularny sposób tracić pieniądze klientów. W styczniu tego roku głośno było o funduszu obligacji korporacyjnych Copernicus, który w ciągu jednego dnia stracił ok. 14%. Dlatego nawet przy „bezpiecznych funduszach inwestycyjnych” warto czytać prospekty informacyjne oraz przeglądać sprawozdania finansowe funduszy.

W dużym uproszczeniu fundusze pieniężne funkcjonują w taki sposób, że zbierają z rynku dużą ilość pieniędzy (od osób kupujących jednostki funduszu), a następnie mogą negocjować z pozycji siły z tymi, którzy potrzebują tych pieniędzy. Dzięki temu są w stanie zapewnić sobie, np. wyższe stawki oprocentowania lokat bankowych niż każdy z nas osobno. Ale inwestują nie tylko w lokaty. Także w certyfikaty inwestycyjne, weksle, bony oszczędnościowe i inne dłużne papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego. Ważne jest to, że fundusze pieniężne, w odróżnieniu od dłużnych, mają krótkoterminowy horyzont inwestycyjny, czyli inwestują przede wszystkim w te papiery dłużne, których termin wykupu nie przekracza roku (a często jest to nawet krócej). Grają „we widne”. Zysk jest mniejszy ale bardziej pewny.

Pogląd na to, gdzie UniKorona Pieniężny lokuje pieniądze, można zdobyć czytając sprawozdania finansowe funduszu. Są to m.in. obligacje Skarbu Państwa, ale także Warszawy, Bułgarii i Rumunii, bony skarbowe Słowacji, papiery dłużne takich firm jak ORLEN, PGNiG, Grupa Żywiec, Siódemka, Multimedia Polska, a także listy zastawne banków.

Zwróćcie uwagę, że w swojej karcie produktowej fundusz jednoznacznie wskazuje, że „subfundusz może nie być odpowiedni dla Inwestorów, którzy planują wycofać swoje środki w ciągu 6 miesięcy„.

Tak jak wspominałem wcześniej, przed ulokowaniem pieniędzy w konkretnym funduszu, warto o nim nieco więcej poczytać. Osoby, które inwestują dłuższy czas w fundusze, rozpoznają już po nazwiskach konkretnych zarządzających i starają się śledzić ich „transfery” pomiędzy TFI. Ja taką osobą nie jestem i przemawiają do mnie przede wszystkim liczby 🙂

Jaką prowizję zapłacę?

Zleciłem właśnie zakup funduszu UniKorona Pieniężny za 400 zł. Jaką prowizję zapłacę? Przeanalizujmy to.

Przy zakupie jednostek funduszy inwestycyjnych płaci się tzw. opłatę dystrybucyjną. Tą samą opłatę ponosi się też przy późniejszej sprzedaży jednostek lub przy ich konwersji na jednostki innych funduszy (wymianie jednego funduszu na inny). TFI ustala maksymalną wysokość tej opłaty, której nie mogą przekroczyć dystrybutorzy funduszy.

Ile może wynosić taka opłata? W skrajnych przypadkach może być to nawet 4,75% (wystarczy spojrzeć tu lub tu)! Ile musiałyby zyskać na wartości jednostki funduszu, aby udało nam się wyjść na zero na kupnie i sprzedaży jednostek? Co najmniej dwa razy tyle. Tu ujawnia się podstawowa przewaga takich funduszowych supermarketów – w bossaFund.pl opłata dystrybucyjna wynosi 0% dla wszystkich funduszy. Inaczej mówiąc za całe moje 400 zł zakupione zostaną jednostki funduszu i żadna prowizja nie zostanie naliczona. Ani przy zakupie, ani przy sprzedaży.

Ale jest jeszcze drugi element kosztowy, który należy wziąć pod uwagę: koszty zarządzania funduszem. Te pobierane są przez TFI. I to właśnie opłata za zarządzanie najbardziej rzutuje na wyniki – dlatego, że naliczana jest ona w każdym roku, w którym posiadamy jednostki. Na szczęście nie ma szczególnego dnia jej naliczania – jest ona na bieżąco odzwierciedlana w wycenie jednostek funduszu. W pewnym sensie nie musimy się więc nią przejmować, ale z drugiej strony – ma ona wpływ na rezultaty.

Zobacz także: WNOP 034: Jak inwestować w funduszach inwestycyjnych? – rozmowa z Michałem Duńcem z Analizy Online

Przyjęło się, że opłaty są najmniejsze tam, gdzie zarządzający mają najmniej pracy. Im bardziej agresywna strategia inwestycyjna, tym poziom opłat za zarządzanie jest wyższy. Reasumując: najmniejsze opłaty zobaczymy w funduszach pieniężnych, a najwyższe – w akcyjnych. Rozpiętość jest duża – od 0,5% jak w przypadku wymienianego już SUPERFUND SFIO Płynnościowy do nawet 5% w OPEN Akcji. A wyższe koszty zarządzania wcale nie muszą przekładać się na lepszy wynik funduszu. Można wręcz zaryzykować stwierdzenie, że czasem trudno funduszowi zarobić na ich pokrycie.

Przy omawianiu kosztów istotny jest jeszcze jeden aspekt: trzeba pamiętać, że po sprzedaży jednostek funduszy inwestycyjnych od ew. zysku potrącony zostanie podatek Belki – 19%, który zmniejszy wynik inwestycji. Jednocześnie przy sprzedaży ze stratą, nie będziemy mogli sobie tej straty odliczyć od podatku.

Receptą na to są tzw. fundusze parasolowe. Parasol pozwala nam dokonywać konwersji jednostek funduszy tego samego TFI (oferowanych w ramach jednego parasola) bez konieczności opłacania podatku od zysków kapitałowych. W bossaFund fundusze parasolowe dla ułatwienia oznaczone są symbolem… parasola. Więcej na temat opodatkowania funduszy pisał Zbyszek. Do tematu powrócimy także w listopadzie.

Założenia inwestycyjne

Czy wystarczy kupić fundusz i go trzymać? Przy funduszach pieniężnych można przyjąć takie założenie – co do zasady powinny one powolutku rosnąć. Ale, tak jak pisałem, nikt racjonalnie myślący nie da gwarancji, że nawet takiemu funduszowi nie przytrafi się wpadka.

Zawsze warto monitorować wartość jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych i już przy zakupie określić przy jakiej cenie zdecydujemy się je sprzedać w przypadku zniżek notowań. Tak jak przy innych formach inwestowania, tu także podstawowe znaczenie ma zdecydowane cięcie strat i ochrona kapitału. I zalecam ostrożność zwłaszcza teraz, gdy fundusze inwestycyjne chwalą się dobrymi wynikami w ciągu ostatniego roku-dwóch, a my jesteśmy coraz bardziej zdeterminowani w poszukiwaniu większego oprocentowania niż na lokatach bankowych.

Ja w przypadku mojego funduszu pieniężnego akceptuję na obecnym etapie inwestowania spadek o 5% wartości w stosunku do ceny zakupu. Jest to bardzo szeroki margines bezpieczeństwa (zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę wolne tempo wzrostu notowań jednostek UniKorona Pieniężny).

Co dalej?

Osoby zainteresowane śledzeniem na bieżąco ruchów w naszych portfelach inwestycyjnych, zapraszam do dołączenia do grupy na Facebooku, a także do zapisania na newsletter „Elementarza Inwestora”.

Jeśli przyszłoby Wam do głowy założyć konto maklerskie w DM BOŚ, to koniecznie uczyńcie to z wykorzystaniem tego linku – ja na tym nic dodatkowo nie zarobię, ale to zakwalifikuje Was do niespodzianki, którą planujemy ogłosić w październiku:

>> Złóż wniosek o konto w DM BOŚ <<

Ja we wrześniu będę jeszcze wracał do tematyki funduszy. A w październiku i listopadzie będę chciał Wam pokazać ile w praktyce kosztują i jak wyglądają następujące operacje:

• Przeniesienie papierów wartościowych pomiędzy rachunkami w różnych biurach maklerskich (tak! – ucieknę z db Maklera). Ta operacja będzie dla mnie kosztowna, ale chcę przećwiczyć taką migrację i podzielić się z Wami efektami.
• Przeniesienie konta IKE między bankiem a biurem maklerskim.

A tymczasem dziękuję bardzo za lekturę tego wpisu i życzę świetnej reszty dnia 🙂

PS: Jeśli macie jakieś pytania dotyczące funduszy inwestycyjnych, to śmiało zadawajcie je w komentarzach. Planuję nagrać w najbliższych tygodniach podcast z osobą głęboko osadzoną w tym temacie. Im więcej konkretnych pytań – tym lepiej 🙂

PPS: Zbyszek napisał już na swoim blogu kontynuację tego artykułu i tematyki funduszy inwestycyjnych. Zaprasza

Zdjęcie na początku: © anjajuli – Fotolia.com