Jak wybrać rachunek maklerski? Ranking bezpłatnych kont inwestycyjnych

Bezpłatne prowadzenie rachunku, minimalne prowizje i funkcjonalność – to najważniejsze cechy konta maklerskiego. Dziś wybieram oszczędny, optymalny dla mnie rachunek.

Ten wpis to kolejna dawka wiedzy w cyklu “Elementarz Inwestora”. W teorii miał być to artykuł o wyborze rachunku maklerskiego, a w praktyce wyszła epopeja o tym, dlaczego nie przepadam za inwestowaniem na giełdzie i w funduszach inwestycyjnych. I myślę, że pod tym względem jestem bardzo podobny do wielu Polaków, którzy “sparzyli” się na indywidualnym inwestowaniu. Teraz daję sobie kolejną szansę i jestem bardzo ciekawy, co wyniknie z tego eksperymentu.

Najpierw opisuję moją historię i doświadczenia z życzliwymi doradcami, a potem przechodzę do meritum tego artykułu, czyli wyboru optymalnego i jak najtańszego rachunku maklerskiego dla moich inwestycji w ramach “Elementarza Inwestora”.

A na koniec przedstawię jeszcze świąteczną niespodziankę, którą przygotowaliśmy dla Czytelników bloga APP Funds i mojego 🙂

Ja i giełda

Są takie wspomnienia, których wolałbym nie mieć. Próbowałem zapomnieć między innymi o moich nietrafionych inwestycjach, ale do dzisiaj to mi się nie udało. Na giełdzie i funduszach inwestycyjnych w latach 1996-2002 udało mi się stracić sporo, jak na tamte czasy, pieniędzy. Te lekcje dały mi w kość. Na tyle skutecznie, że stałem się dosyć pasywnym inwestorem giełdowym, który w funduszach i na giełdzie lokuje śladowe ilości pieniędzy – raczej w formie eksperymentu i różnicowania form inwestowania, niż zamiaru osiągania ponadprzeciętnych stóp zwrotu.

Można powiedzieć, że dużo bardziej cenię sobie gwarantowane, stabilne zero w przyroście wartości mojego kapitału, niż potencjalne zyski lub straty na giełdzie. I myślę, że tym sposobem myślenia o giełdzie, doskonale wpisuję się w profil osób, które kiedyś próbowały odnaleźć się na parkiecie Giełdy Papierów Wartościowych (GPW), ale po kilku niepowodzeniach, po prostu boją się utracić posiadane pieniądze.

Oczywiście, w przypadku innych form inwestowania – nieruchomości, pożyczek, poszerzania swojej wiedzy, rozwijania biznesu – mam inną strategię i oczekuję konkretnych stóp zwrotu. Ale tutaj, ze względu na już posiadaną wiedzę i doświadczenie, łatwiej jest mi zaplanować cele i wytyczyć ścieżkę ich realizacji. Mam po prostu większe poczucie mocy sprawczej, niż w przypadku giełdy.

Dlaczego tak otwarcie o tym piszę? Chcę Wam pokazać kontekst. Uświadomić, że mało kto jest alfą i omegą we wszystkich obszarach związanych z pieniędzmi. Ja nie znam takiej osoby. Chcę Wam pokazać, że to, że nie osiągamy sukcesów na jednym polu, nie oznacza, że jesteśmy życiowymi nieudacznikami i że nie możemy pomnażać kapitału. Przypominam, że sposobów inwestowania jest wiele, o czym szczegółowo mówiliśmy już ze Zbyszkiem w podcaście WNOP 014 i że nasza strategia inwestycyjna musi być dostosowana do naszych preferencji. Nie warto na siłę korygować tego, co nie jest naszą mocną stroną. Za to warto skupić się na rozwijaniu tych umiejętności, w których jesteśmy dobrzy. W ten sposób mamy szansę osiągnąć dobry zwrot z inwestycji naszej energii. Temat ten rozwiniemy szczegółowo w styczniowych artykułach dotyczących wyboru strategii inwestycyjnej dla Zbyszka i dla mnie.

Sprawdź również: Jak inwestować w fundusze inwestycyjne

Przedstawienie „Uczeń i mistrz”

Tych moich wczesnych doświadczeń giełdowych (sprzed roku 2000) nie mogę jednak uznać za bezwartościowe. Pomimo, że wtedy straciłem kilka tysięcy złotych, to nauczyłem się unikać tych form inwestowania, które są dla mnie zbyt trudne i skomplikowane. Późniejsze epizody, związane ze słuchaniem znajomych i uleganiem owczemu pędowi, nauczyły mnie, że nikt nie wyręczy mnie w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych i muszę sam odpowiedzialnie odpowiadać sobie na pytania “Czy rozumiem co robię? Czy potrafię ograniczyć ryzyko? Jaka stopa zwrotu mnie satysfakcjonuje? Jaki poziom strat jestem w stanie zaakceptować?”.

Tego zabrakło przy inwestycjach w akcyjne fundusze inwestycyjne DWS, np. TopAmeryka (kupowany przez pewien okres czasu w ramach dywersyfikacji), tego zabrakło przy inwestycji w Warszawską Grupę Inwestycyjną (WGI), która działała na rynku Forex (FX). W tym ostatnim przypadku powinienem być już czujny, ale z perspektywy czasu oceniam, że zbyt łatwo dałem się przekonać znajomym. Jako bardzo zapracowany człowiek, dobrze zarabiający i systematycznie odkładający na lokatach oszczędności, miałem dużą łatwość dysponowania pieniędzmi i jednocześnie nie miałem czasu. Szukałem drogi na skróty – autorytetów, które pomogą mi pomnożyć ciężko zarobione pieniądze. A na antenie TVN24 brylowali “znani i lubiani”: Witold Orłowski, Dariusz Rosati, czarnoskóry Richard Mbewe – główny ekonomista WGI oraz elokwentny Piotr Kuczyński – wszyscy mocno zaangażowani w WGI, które puściło wielu rodaków z torbami.

Efektem wymienionych tu inwestycji były straty, które musiałem “przełknąć” i odrabiać poza funduszami i giełdą. Utwierdziłem się wtedy w kilku przekonaniach:

• Znajomi “gucio” wiedzą o inwestowaniu i nawet jeśli potrafią “obstawiać dobre konie”, to nie znaczy, że mówią mi całą prawdę.
• Znajomi chętnie mówią o zyskach (często hipotetycznych), ale rzadko kiedy przyznają się do porażek.
• Eksperci i autorytety bywają gorsi niż znajomi – nie dość, że nie są nieomylni, to niektórzy z nich potrafią długo robić dobrą minę do bardzo złej gry, manipulować opinią publiczną i najczęściej zarabiają NA inwestorach, a nie DLA inwestorów.
• Muszę polegać tylko i wyłącznie na sobie i tylko siebie rozliczać z tych dobrych i błędnych decyzji inwestycyjnych. Koniec końców to ja muszę przełknąć stratę lub cieszyć się z zysków.

Historycznie dobrze sprawdzały mi się bezpieczne formy inwestowania: obligacje skarbu Państwa, fundusze pieniężne (aczkolwiek te także potrafią mocno podwyższyć ciśnienie), a z agresywniejszych: akcje banków, ale tu traktuję to raczej w kategoriach szczęścia niż rozumu.

Obiecałem sobie kilka lat temu, że nie będę zwiększał swojego zaangażowania w giełdę, dopóki nie znajdę na to czasu oraz osoby, od której mógłbym się uczyć. Co do osoby mam już jasność – przegadaliśmy ze Zbyszkiem już trochę czasu i wiem, że “Elementarz Inwestora” będzie dla mnie dobrą szkołą giełdową. Co do wymaganego czasu, to sam jestem ciekawy na ile moje aktywne blogowanie, pozwoli mi na głębsze wniknięcie w temat.

Właśnie tymi doświadczeniami chcę się z Wami dzielić w nadchodzącym roku. Doskonale wiem, że nie jestem jedyny i takich osób jak ja – zapracowanych i nie mających czasu – jest w tym kraju wielokrotnie więcej niż aktywnych inwestorów giełdowych. I to dlatego część artykułów będę pisał ja – giełdowy laik z kilkunastoma bliznami inwestycyjnymi na ciele…

Ale nie obawiajcie się 🙂 Zbyszek z bloga APP Funds będzie na bieżąco weryfikował i poszerzał wszystko to co piszę.

Uwaga od Zbyszka: Tu może zastrzegę, że nie jestem żadnym “czarodziejem rynku”, ani też inwestorem operującym milionami, tylko gościem, który powinien pomóc uniknąć wielu pułapek, w które kiedyś sam wpadał. 

Zobacz także: Jak założyć konto maklerskie

Zacznijmy od rachunku maklerskiego

Przechodząc do meritum: stopniowo będziemy ujawniać nasze strategie inwestycyjne i przedstawiać przemyślenia i wskazówki, które pomogą Wam w samodzielnym wypracowaniu Waszych własnych strategii.

Zbyszek i ja pierwsze transakcje wykonamy już w styczniu, i włożymy do naszych portfeli po 200 zł. Tak się składa, że obaj posiadamy już rachunki maklerskie, ale na potrzeby tej akcji zdecydowaliśmy się dokonać przeglądu aktualnej oferty biur maklerskich – aby ułatwić wybór najtańszego rachunku. Jeśli chcesz równolegle z nami budować własny portfel inwestycyjny, to warto żebyś jak najszybciej założył konto inwestycyjne. Zanim jednak się za to zabierzesz, to przeczytaj dokładnie ten artykuł do końca.

Do czego potrzebny jest rachunek maklerski?

Rachunek maklerski prowadzony jest w domu maklerskim i daje dostęp do szerokiego wachlarza instrumentów inwestycyjnych. Pozwala przede wszystkim na:

• Obracanie akcjami na rynku głównym GPW.
• Obracanie akcjami na rynku NewConnect, na którym notowane są przede wszystkim nowopowstające lub młode firmy, które mają stosunkowo małą kapitalizację (wartość firmy wynikająca z przemnożenia liczby akcji przez aktualną ceny akcji).
• Obracanie instrumentami pochodnymi (nazywanymi także derywatami), czyli taką formą inwestowania, która polega na dokonywaniu swego rodzaju zakładów, o to, jak zmienią się ceny konkretnych papierów wartościowych (np. akcji). Takimi derywatami są, m.in. kontrakty terminowe (futures) oraz opcje.
• Obracanie ETF-ami, czyli tzw. indeksami. ETF to skrót od Exchange-Traded Funds. To z kolei taka forma inwestowania, w której nie kupujemy akcji konkretnej spółki, tylko inwestujemy w konkretny indeks giełdowy, np. WIG20, w skład którego wchodzi kilkadziesiąt spółek i który jest reprezentatywnym uśrednieniem zmian w kursach wielu spółek. Kupując taki ETF zarobimy dokładnie tyle, o ile zmieni się wartość odpowiadającego mu indeksu w trakcie całego okresu inwestycji – ani mniej ani więcej. Niestety ETF-ów w Polsce jest co kot napłakał.
• Obracanie produktami strukturyzowanymi (certyfikatami lub ETP) – więcej tutaj.
• Obracanie obligacjami skarbowymi, czyli papierami dłużnymi potwierdzającymi, że zgodziliśmy się pożyczyć pieniądze państwu na określonych warunkach na określony czas.
• Obracanie obligacjami korporacyjnymi, komunalnymi, spółdzielczymi itp., czyli papierami dłużnymi firm, które deklarują, że oddadzą nam pożyczkę w konkretnym terminie z konkretnymi odsetkami. Ale w praktyce różnie z tym bywa, o czym niedawno pisał blog APP Funds. Obrót tymi instrumentami realizowany jest na specjalnym rynku GPW Catalyst.

Jak widać, rachunek taki stwarza bardzo dużo możliwości inwestowania. Ja na początek ograniczę się do tych, które rozumiem i w które wprowadzi mnie Zbyszek. Na chwilę obecną myślę, że ograniczę się do akcji notowanych na rynku głównym, ETF-ów i obligacji skarbowych. Ale o szczegółach porozmawiamy w styczniu, bo pieniędzy nie mam za dużo 😉

Warto tu od razu dodać, że posiadanie rachunku w konkretnym biurze maklerskim, daje także dodatkowe korzyści, np. dostęp do dużej liczby darmowych materiałów i szkoleń. Jako klient biura maklerskiego możemy mieć też dostęp do bieżących komentarzy giełdowych i analiz poszczególnych spółek. Jeśli tylko mamy czas, aby analizować te informacje, to możemy się w ten sposób dowiedzieć dużo więcej o gospodarce i biznesie. Odpowiednie filtrowanie i wykorzystywanie tej wiedzy, może w prosty sposób prowadzić do podniesienia naszej świadomości finansowej, co wprost przekłada się na stan portfela. Ja już wiem, że gdy pochylam się nad jakimś tematem zmuszającym mnie do zastanowienia się nad dowolnym aspektem finansowym, to do głowy czasami przychodzą mi kolejne pomysły i rozwiązania, które pozwalają mi dodatkowo zaoszczędzić lub zarobić. Mózg często używany, sam podsuwa mi różne rozwiązania 🙂

Ale pamiętaj, że biuro maklerskie serwujące Ci różne komentarze i analizy, ma ewidentny konflikt interesów. Zarabia ono na prowizjach od obrotu walorami inwestycyjnymi, co oznacza, że zainteresowane jest przede wszystkim tym, żebyśmy wykonywali jak najwięcej transakcji. A nas z kolei interesuje zysk, a nie żonglowanie papierami. Dlatego warto powstrzymywać swoje emocje na wodzy i świadomie podejmować decyzje inwestycyjne. Rzadko kiedy zdarzają się sytuacje, w którym musimy zareagować tu i teraz. Będziemy o tym więcej pisali w kolejnych artykułach…

W sytuacji, gdy mamy dużo pieniędzy na rachunku, możemy przekazać zarządzanie portfelem w ręce ekspertów z uprawnieniami. Ale tego scenariusza nie bierzemy na razie pod uwagę 🙂

Sprawdź również: Rachunek maklerski bez opłat? – mamy idealny produkt dla Czytelników “Elementarza Inwestora”

Do czego nie wystarczy Ci rachunek maklerski?

Są jednak takie formy inwestowania, dla których rachunek maklerski nie wystarczy. Jeśli chciałbyś kupować i umarzać (sprzedawać) jednostki funduszy inwestycyjnych, to warto skorzystać z jednej z dostępnych na rynku platform agregujących wiele różnych funduszy. Jeśli chcesz to robić pod “parasolem podatkowym” IKE, który Zbyszek opisywał już w poprzednim odcinku cyklu “Elementarz Inwestora”, to ciekawą ofertą wydaje się produkt IKE Plus dający dostęp do 19 funduszy inwestycyjnych ING oraz konto mIKE Fundusze, które zintegrowane jest z Supermarketem Funduszy Inwestycyjnych mBanku (SFI) i pozwala inwestować w 18 funduszy Skarbiec TFI (tylko te dostępne są w ramach IKE).

Osoby, które poszukują możliwości inwestowania w fundusze poza IKE, mają szerszy wybór, ale w praktyce istnieją tylko kilka platform godnych rekomendowania:

• Supermarket Funduszy Inwestycyjnych mBanku dający obecnie możliwość inwestowania w ok. 400 funduszy.
• Platforma Bossafund.pl prowadzona przez DM BOŚ dająca dostęp do ok. 200 funduszy 16 Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych (TFI).
• Platforma Pl@net banku BNP Paribas, w której ofercie jest ponad 100 funduszy.

Standardowy rachunek maklerski nie pozwala także na dokonywanie transakcji na rynku Forex, gdzie obraca się walutami. Tu warto zaznaczyć, że poza biurami maklerskimi specjalizującymi się w obsłudze FX, swoje platformy w tym zakresie udostępniają też powoli biura maklerskie banków, np. BZ WBK, Alior Bank czy DM BOŚ.

Czym się kierować przy wyborze rachunku maklerskiego?

W Polsce mamy kilkadziesiąt domów maklerskich. Czym kierować się więc przy wyborze rachunku maklerskiego?

Pamiętam, że kiedyś kluczowym kryterium dla mnie było, ile placówek obsługi klienta ma dane biuro i… jak długie są kolejki do okienka 😉 Obecnie nie ma już tego problemu, bo  do obsługi konta inwestycyjnego wystarczy Internet – chociaż trzeba przyznać, że niektóre biura w tym roku trapione były problemami technicznymi związanymi, m.in. z wdrożeniem na GPW nowego systemu transakcyjnego UTP. W takich przypadkach przydaje się także, jeśli biuro może nas obsłużyć w tradycyjny sposób. Prawidłowy scenariusz to niezwłoczne zgłoszenie awarii, a biuro powinno od nas wtedy telefonicznie przyjąć zlecenie i rozliczyć je tak, jak internetowe.

Aktualnie kluczowym kryterium wyboru rachunku maklerskiego jest koszt jego prowadzenia i obsługi naszych zleceń. Jest to o tyle kluczowe, że przy małym portfelu – a takim będziemy zarządzać w 2014 roku – prowizje od transakcji i opłaty związane z prowadzeniem rachunku mogą pochłonąć znaczną część naszego małego kapitału. Biorąc to pod uwagę, drugie z kryteriów wyboru, jakim jest funkcjonalność rachunku maklerskiego, ma drugorzędne znaczenie. Przede wszystkim liczy się kasa 🙂

Oczywiście w przypadku inwestorów, którzy zarządzają dużymi portfelami i mają duży obrót na rachunku maklerskim, kryteria wyboru będą inne. Tacy inwestorzy mogą liczyć na zniżki wysokości prowizji od każdej transakcji, a także zredukowanie opłat za posiadanie rachunku nawet do zera.

Koszty posiadania rachunku maklerskiego

Tabele opłat i prowizji rachunków maklerskich to często niezła plątanina danych i zależności, dzięki którym możemy płacić mniej albo więcej. Warto więc dokładnie się w nie wczytać zwracając uwagę na następujące elementy:

• Koszt założenia rachunku – zazwyczaj założenie rachunku jest bezpłatne. Domom maklerskim bardzo zależy na zwiększeniu ich liczby i zachęceniu nas do inwestowania. Czasami należy się jeszcze liczyć z wymogiem pierwszej wpłaty w konkretnej wysokości, przy czym wymóg ten występuje przede wszystkim u brokerów Forex. Plusem jest to, że takie pieniądze można od razu po wpłacie – wycofać.
• Koszt prowadzenia rachunku – kwota pobierana najczęściej raz do roku, albo w innych okresach. I chociaż w przyjaznych inwestorom biurach maklerskich prowadzenie rachunku jest całkowicie bezpłatne, to niektóre z nich lubią na nas zarobić.
  • Warto tu zwrócić uwagę, że niektóre biura rezygnują z pobierania opłat w zamian za naszą aktywność. Tak jest przykładowo w DM BOŚ, który potrafi pobierać za prowadzenie swoich zielonych rachunków od 19 zł do 285 zł miesięcznie, ale znosi opłatę, np. jeśli nasz miesięczny obrót na akcjach wyniesie odpowiednio 10 tys. zł lub 140 tys. zł. Oczywiście wysokość opłaty zależy od udostępnianej przez dany rachunek funkcjonalności. Przykładowo: najtańszy “żółty” rachunek w DM BOŚ dostępny jest bezpłatnie.
  • Warto także sprawdzić co się stanie, jeśli w ogóle nie dokonamy żadnej transakcji w całym roku. Niektóre biura udostępniają teoretycznie bezpłatne konta, ale potrafią naliczyć opłatę, jeśli w ciągu kolejnych 12 miesięcy nie wykażemy się żadnym obrotem. Taki zapis widnieje, np. w tabeli opłat i prowizji mBanku (opłata 30 zł / rok).
  • Dla jasności: w chwili obecnej na rynku jest wystarczająco dużo biur oferujących bezpłatne rachunki maklerskie. Z perspektywy inwestora zaczynającego swoją przygodę z “Elementarzem Inwestora”, nie ma najmniejszego sensu branie pod uwagę oferty tych biur, które zmuszają do opłaty za rachunek.
• Opłata za przechowywanie papierów wartościowych – w niektórych domach maklerskich zetkniemy się z taką opłatą w tabeli opłat i prowizji. Najczęściej występuje ona w tych biurach, które chcą się pochwalić darmowym prowadzeniem rachunku. Wtedy ukrywają one w ten sposób koszty. Przykłady: “darmowy” rachunek db Makler lub “darmowy” rachunek w DM Banku Handlowego. W tym drugim przyjdzie nam zapłacić co miesiąc 1 zł jeśli wartość naszego portfela nie przekracza 5000 zł, oraz dodatkowo 0,015% wartości portfela o wartości od 5000 zł do 500 tys. zł. Jeśli wartość portfela przekracza 500 tys. zł, to “darmowy” rachunek będzie nas kosztował 75,25 zł / m-c i jeszcze dodatkowo 0,013% nadwyżki ponad pół miliona.
• Koszt przelewu pieniędzy z rachunku maklerskiego – w dobie bezpłatnych przelewów pomiędzy bankami w Polsce, przyzwyczailiśmy się już, że przelewy nic nie kosztują. Ale nie jest to zasadą w biurach maklerskich. Potrafią one pobierać nawet 5 zł za pojedynczy przelew. Czasami daje się to obejść, np. jeśli biuro prowadzone jest przez bank, w którym posiadamy konto, to przelewy między rachunkiem a tym kontem, realizowane są bezpłatnie. A z konta bankowego znacznie łatwiej jest wypchnąć pieniądze do innego banku – już bez dodatkowych kosztów. Niemniej jednak należy pamiętać, że w przypadku obrotu giełdowego trzeba nieco poczekać na “uwolnienie” pieniędzy z giełdy – trwa to 3 dni robocze, co może być pewnym novum dla tradycyjnych klientów banków.
• Wysokość prowizji od transakcji – to najbardziej istotny składnik naszego inwestowania – zwłaszcza jeśli nasz portfel jest malutki (a taki będzie ten nasz).
  • Standardową prowizją przy obrocie akcjami dokonywanym przez Internet jest 0,38% wartości transakcji, ale jest jeden haczyk – jeśli wartość zlecenia jest niska, to zapłacimy prowizję w minimalnej wysokości… a ta może wynosić od kilku złotych do nawet 10 zł! Przy portfelu wartym, np. 200 zł każda transakcja oznacza, że jesteśmy “w plecy” co najmniej kilka procent jego wartości. A to często neguje sens inwestowania – podobnie zresztą, jak składanie zleceń przez telefon lub bezpośrednio w biurze, co wiąże się z wyższymi prowizjami. Ale na szczęście mam rozwiązanie 🙂 Jest takie biuro maklerskie, które nie pobiera tych minimalnych opłat! Czytaj dalej… 🙂
  • Biura maklerskie premiują tych inwestorów, którzy są aktywni i realizują tzw. day trading (DT). Za transakcje tego typu standardowa prowizja wynosi około 0,25%. Transakcje takie polegają na otwieraniu i zamykaniu pozycji tego samego dnia, czyli inaczej mówiąc, np. kupowaniu i sprzedawaniu akcji tego samego dnia (tzw. transakcje odwrotne). Na szczęście jako inwestorzy nie musimy się o to martwić, które zlecenia są typu day trading, a które nie – wysokość prowizji i ewentualnych zwrotów policzą za nas komputery biur maklerskich.
  • Warto też dodać, że prowizje są zróżnicowane w zależności od rodzaju instrumentów inwestycyjnych. Inne są dla akcji, inne dla obligacji, jeszcze inne dla kontraktów – tu ponosi się zryczałtowaną opłatę za zrealizowane zlecenie.
• Koszt za dostęp do dodatkowych serwisów i programów – najczęściej opłata ta zawarta jest w kosztach prowadzenia rachunku. Generalnie biura maklerskie proponują różne warianty pakietów oferujących oprócz samego rachunku maklerskiego także dostęp do dodatkowych funkcjonalności: notowań online, komentarzy, rekomendacji i analiz spółek, a także czasami dostęp mobilny itp. Niektóre z tych “dodatków” wymagają ponoszenia kosztów stałych bądź większego wolumenu obrotów na rachunku. Istotne jest, by brać te koszty pod uwagę. Przykładowo: jeśli wyposażymy się w zupełnie “goły” rachunek, to może się okazać, że przy aktywnym inwestowaniu będziemy musieli skorzystać z dodatkowych aplikacji bądź usług internetowych. Warto dostać wszystko w jednej paczce, w jak najmniejszej cenie – a najlepiej bez dodatkowych opłat.

To co ewidentnie widać, po wyszczególnieniu składowych opłat, to że dla maklera dużo cenniejszym klientem jest aktywny inwestor z portfelem w wielkości, np. 10 000 zł, który często otwiera i zamyka pozycje, niż pasywny inwestor posiadający, np. 1 mln zł na rachunku, ale rzadko wykonujący ruchy inwestycyjne. Biura maklerskie zarabiają na tym, że regularnie przerzucamy pieniądze “z prawej na lewą” i odwrotnie. Nic więc dziwnego, że w okresach koniunktury giełdowej lub słabnącej kondycji lokat bankowych, dodatkowo zachęcają klientów do aktywności 😉 Do niej mają nas również przyzwyczajać przeróżne konkursy biur maklerskich polegające na budowie zwycięskich portfeli inwestycyjnych, w których dodatkowo premiuje się uzyskanie bardzo wysokich stóp zwrotu w krótkim czasie.

A że ta strategia może im przynosić krociowe zyski, najlepiej widać na przykładzie Jakuba Zabłockiego – pomysłodawcy i założyciela X-Trade Brokers, firmy która tylko w 2011 roku miała 107 mln zysku.

Funkcjonalność konta maklerskiego

No to jeszcze kilka zdań o tym, czego warto oczekiwać od dobrego konta maklerskiego:

• Dostęp do notowań online – to absolutnie podstawowa funkcjonalność. Nawet jeśli inwestujemy “z doskoku”, to nadchodzą czasami takie momenty, że wskazane jest “trzymanie ręki na pulsie”. A dla osób, które zamierzają się zajmować day tradingiem – jest to podstawowe narzędzie. Jeśli notowania nie są dostępne w czasie rzeczywistym, to może oznaczać, że w trakcie dnia będziesz widział dane opóźnione o 15 minut w stosunku do tego, co dzieje się na parkiecie.
• Rysowanie wykresów online – to dodatkowa opcja, która przyda się tym osobom, które posługują się analizą techniczną w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.
• Dodatkowe programy do obserwowania notowań i analizy technicznej – większość biur w wyższych pakietach oferuje programy ułatwiające śledzenie notowań i  analizę techniczną. W dalszej części artykułu piszę także, jak można otrzymać taki program niezależnie od biura maklerskiego 🙂
• Dostęp do komentarzy i rekomendacji biura maklerskiego
• Dostęp do analiz – szczególnie wartościowe są udostępniane okresowo analizy i podsumowania dotyczące, np. wybranych spółek i segmentów rynku, przy czym warto ostrożnie podchodzić do konkretnych rekomendacji kupna lub sprzedaży poszczególnych spółek! Przykładowe analizy można znaleźć tutaj.
• Dostęp do stacjonarnego biura obsługi klienta – pomimo, że to przeżytek, to niektórzy mogą go uznać za wskazany. BOK taki przydaje się sporadycznie, np. gdy potrzebujemy pilnie załatwić jakieś papierowe zaświadczenie albo po prostu chcemy otworzyć / zamknąć rachunek “od ręki” bez oczekiwania na kuriera.
• Integracja rachunku maklerskiego z rachunkiem bankowym – ta jest bardzo przydatna. Przykładowo: posiadanie ROR w Deutsche Banku, pozwala inwestorowi wypłacać pieniądze z rachunku maklerskiego na konto w DB bez konieczności ponoszenia opłat. Inny przykład: w Aliorze kiedyś istniała taka możliwość, że wolne środki z rachunku maklerskiego przelewane były wieczorem na lokatę overnight, a rano same wracały na rachunek inwestycyjny. Obecnie – ze względu na niskie oprocentowanie takich lokat – nie jest to może zbyt atrakcyjna możliwość, ale miło jest wiedzieć, że nasze pieniądze nie śpią, tylko pracują 🙂
• Aplikacja mobilna – niektóre biura maklerskie udostępniają aplikacje, które umożliwiają śledzenie notowań oraz składanie zleceń z telefonu komórkowego / tableta. Z jednej strony ma to ten negatywny efekt, że mając pod ręką nasz rachunek maklerski łatwiej jest popełnić jakąś “emocjonalną gafę”, ale z drugiej – lepiej mieć więcej opcji dostępu niż mniej i możliwość podejrzenia notowań także w trakcie podróży.
• Konto demo – warto także, aby biuro maklerskie udostępniało konto demo, na którym można przetestować większość funkcjonalności, zanim jeszcze podejmiemy decyzję o otworzeniu rachunku. Z drugiej strony, w przypadku darmowych rachunków, nie jest to aż tak istotne. Możemy otworzyć takie konto i pozwolić mu istnieć, dopóki nic nas to nie kosztuje 🙂

A co sądzi Zbyszek?

No dobrze – wiemy już co składa się na koszty, oraz jakich funkcjonalności należy oczekiwać od rachunku maklerskiego. Zanim przejdę do zestawienia najtańszych rachunków maklerskich, to zadam jeszcze parę doprecyzowujących pytań Zbyszkowi Papińskiemu z bloga APP Funds:

MSz: Gdzie posiadasz rachunki maklerskie?

ZP: Szczerze mówiąc, przez lata nazbierało mi się ich sporo i nie chciałbym teraz wyróżniać jakiegoś biura. Tym bardziej, że sytuacja ciągle się zmienia. Na przykład bardzo żałuję niedawnego zamknięcia AmerBrokers, gdzie prowizja podstawowa za kontrakt terminowy na WIG20 była na bardzo niskim poziomie: 4,9 zł.

Natomiast dla potrzeb naszego „Elementarza Inwestora” zapewne otworzę db Maklera, ponieważ ma aktualnie najniższą prowizję na rynku akcji: 0,19 proc i co równie istotnie, nie ma kwoty minimalnej, czyli mogę kupić akcje nawet za 100 zł i zapłacę zaledwie 19 groszy prowizji.

Zdradzasz szczegóły naszego rankingu 🙂 Ale wytłumacz mi dlaczego masz więcej niż jeden rachunek maklerski?

Po części wynika to z dywersyfikacji – trzeba pamiętać, że w przeciwieństwie do papierów wartościowych, czyli akcji i obligacji, gotówka na rachunkach maklerskich nie ma takich samych gwarancji, jak ta w banku, gdzie BFG gwarantuje depozyty do równowartości 100 tys. euro. U maklera jest to gwarancja 100 procent dla równowartości 3000 euro oraz 90 procent nadwyżki nad 3000 euro, do maksymalnie 22 tys. euro. Dlatego pewnym rozwiązaniem jest wybór biura powiązanego z bankiem.

Kolejna sprawa – czasem może trafić się awaria i warto mieć taki zapasowy rachunek, zwłaszcza, jeśli komuś się zdarza operować krótkoterminowo.

Poza tym każdy dom maklerski ma swoje mocne i słabe strony. No i dochodzi siła przyzwyczajenia oraz lenistwo – jak coś było za darmo i nadal takie zostaje, to nie zamykam.

Jakie funkcjonalności powinien posiadać idealny rachunek maklerski?

Oczywiście, nie istnieje idealna odpowiedź na to pytanie, bo to zależy od indywidualnych potrzeb inwestora. Początkujący powinien skupić się raczej na niskich kosztach prowadzenia i prowizji. Zwykle w takim podstawowym pakiecie jest dostęp do jednej oferty notowań online i niezbyt rozbudowany serwis informacyjny z komentarzami i analizami.

Jak wspomniałem wyżej, w związku z problematycznymi gwarancjami dla większej gotówki dobrze by było, gdyby broker był powiązany z bankiem. Nie ma co problemu wyolbrzymiać, ale taki przypadek raz się zdarzył, kiedy klienci stracili dostęp do swoich pieniędzy i ich zdaje się nie odzyskali do dziś – sprawa WGI.

Poza tym czasem nawet wystarczy się zalogować do banku, aby mieć od razu dostęp do usług maklerskich. To na pewno spora wygoda. Tak samo, jak szybkie przerzucanie środków.

Na pewno na pierwszym miejscu postawiłbym wysokość prowizji oraz darmowe posiadanie rachunku. Nieco inaczej może to wyglądać w przypadku inwestora zawodowego, który ma jakieś swoje indywidualne preferencje – na przykład konkretne oprogramowanie czy fachową obsługę.

Istnieje też grupa inwestorów, którzy specjalizują się wyłącznie w ofertach publicznych (IPO) dużych spółek. Oni szukają biura, gdzie tych IPO jest najwięcej.

Z kolei są tez jeszcze inni, którzy interesują się na przykład rynkami zagranicznymi czy rynkiem Forex i wtedy też wybór może być zupełnie odmienny.

Które biura maklerskie słyną z dużej ilości obsługiwanych IPO? W których powinienem posiadać rachunki, jeśli planuję kupować akcje debiutujących spółek?

Co do IPO, sam interesowałem się głównie dużymi ofertami Skarbu Państwa, co chętnie dokumentowałem na blogu i te są sprzedawane praktycznie u wszystkich dużych brokerów. Czasem warunki minimalnie różnią się prowizjami.

Czy jeśli w trakcie naszego inwestowania znajdziemy tańszy rachunek maklerski, to możliwe jest przeniesienie do niego walorów z innego biura maklerskiego? Jak w praktyce wygląda taka operacja? Przeprowadzałeś ją kiedyś?

Tak – można przetransferować papiery do innego biura maklerskiego. Jednak wiąże się to z dodatkowymi kosztami oraz pewnym czasem potrzebnym do przeprowadzenia tego typu działania. Dlatego bardziej praktycznym, szybszym i tańszym rozwiązaniem jest sprzedaż walorów na jednym rachunku i odkupienie ich na nowym. Koszt prowizji będzie niższy. Sprawę może nieco skomplikować ewentualny podatek do zapłacenia, ale generalnie taki transfer jest uciążliwy i sam nigdy tego nie przerabiałem.

Na ile różnice w interfejsach obsługi rachunków maklerskich są istotne? Czy warto na to zwracać uwagę? Czy podejście się tu zmienia w zależności od tego czy sporadycznie, czy aktywnie obraca się akcjami?

Według mnie do wszystkiego można się przyzwyczaić i nauczyć obsługi. Są to kwestie drugorzędne, o ile nie ma zbyt wielu zawieszeń i awarii. Zapewne nieco inaczej bywa w przypadku osób bardzo aktywnych, które dokonują wielu transakcji w ciągu tygodnia, czy nawet dnia.

A powiedz mi jeszcze o rozliczeniu podatku od zysków z inwestycji. Czy biura maklerskie sprawnie przesyłają PIT-y? Kiedy je otrzymujesz? A może można je wygenerować automatycznie?

Z tym nie ma problemu – w ostatnich latach coraz rzadziej są one przysyłane w wersji papierowej. Po prostu pod koniec lutego otrzymujesz e-mail z powiadomieniem, albo widzisz informację po zalogowaniu w systemie, że jest już dostępny Twój PIT 8C w formie PDF i możesz go sobie ściągnąć do komputera.

Na ile kłopotliwe jest rozliczanie podatku związanego z zyskami na giełdzie?

To jest bardzo prosta sprawa. Istnieje specjalny druk PIT-38 i w przeciwieństwie do PIT-u 37 zajmuje tylko dwie strony. Trzeba tylko przepisać parę liczb z PIT-u 8C. Niestety, po ostatnich niekorzystnych interpretacjach Izb Skarbowych, praktycznie nie można już odliczać żadnych kosztów dodatkowych (poza ewentualnym kosztem prowadzenia rachunku).

PIT-38 trzeba składać także, jeśli ktoś poniósł stratę. Warto to zrobić tym bardziej, że taką stratę można potem odliczać od zysków w kolejnych latach.

>> Tutaj możesz zobaczyć formularz PIT-38 <<

Wiedząc, że alternatywą jest rachunek maklerski pod parasolem IKE, czy dzisiaj – wiedząc to co wiesz – zakładałbyś taki rachunek w pierwszej kolejności? Czy raczej taki z najniższą prowizją? Czy da się to jakoś policzyć?

To jest już indywidualna decyzja każdej osoby. Moim zdaniem warto założyć obydwa rachunki, ponieważ w IKE nie tylko nie ma podatku Belki, ale też nie pobiera się podatku od dywidend, czyli korzyść jest podwójna. Natomiast najniższa prowizja na rynku dla akcji w IKE wynosi 0,38%, czyli jest dwa razy wyższa niż w ofercie poza IKE.

Dlatego do aktywnego inwestowania w akcje zapewne bardziej pasuje rachunek tradycyjny, a do inwestycji długoterminowych – ten w IKE.

Można próbować to wyliczyć analizując dane udostępniane w serwisie biura maklerskiego – wystarczy spojrzeć w historię za ostatni rok (choć same prowizje bywają często ukryte).

Powiedz mi jeszcze, czy uważasz, że warto żeby początkujący inwestor na bieżąco monitorował kursy i indeksy – w trakcie trwania sesji giełdowej?

Uważam, że nigdy nie należy podejmować decyzji w trakcie sesji giełdowej, tylko przed lub po. Mamy wtedy czas na ewentualne wycofanie się z głupiego pomysłu. Dlatego ciągłe patrzenie się w notowania i serwisy informacyjnie raczej nie poprawia zyskowności, tylko zwiększa naszą aktywność – zwykle niepotrzebnie.

Ranking bezpłatnych kont maklerskich

Jak przystało na blog o oszczędzaniu, w moim zestawieniu rachunków inwestycyjnych uwzględniłem tylko te konta maklerskie, których prowadzenie jest bezpłatne. Jeżeli ktoś z Was zauważy, że pominąłem jakiś bezpłatny rachunek, który warty jest uwagi, to proszę o informację w komentarzach.

W poniższym zestawieniu mógłby się znaleźć jeszcze rachunek Domu Maklerskiego Banku Handlowego, ale… jest on tylko promowany jako bezpłatny, a w rzeczywistości co miesiąc naliczana jest na nim “opłata za przechowywanie papierów wartościowych” w wysokości co najmniej 1 zł. Dodatkowo notowania online na tym rachunku dostępne są bezpłatnie tylko w przypadku, gdy w danym miesiącu wykonamy przynajmniej jedną transakcję.

Kilka wskazówek, jak czytać poniższą tabelę:

• “Przelew” oznacza wysokość opłaty za przelew z rachunku maklerskiego
• W kolumnach “Prowizja” podana jest odpowiednio wysokość standardowej prowizji za zlecenia dokonywane przez Internet. Tam, gdzie obowiązuje opłata minimalna – jej kwota została podana w złotych.
• Wszystkie wymienione poniżej rachunki maklerskie dają bezpłatny dostęp do notowań online (w czasie rzeczywistym) przedstawiających jedną ofertę.
• W kolumnie “Aplikacja mobilna” zaznaczyłem, które z rachunków umożliwiają dostęp z telefonu komórkowego lub tabletu.
• “Obrót za granicą” oznacza, że dane biuro maklerskie pozwala nam handlować instrumentami także na zagranicznych giełdach.
• W kolumnie “Zniżka SII” pokazane są stawki prowizji od transakcji na akcjach dostępne dla członków Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych (SII). W dalszej części artykułu piszę jak można nim zostać… i czy warto.

Oto ranking bezpłatnych rachunków maklerskich – aktualny na 20 grudnia 2013 r.

Dom maklerski	Przelew	Prowizja akcje / min	Prowizja obligacje / min	Kontrakt	Aplikacja mobilna	Obrót za granicą	Zniżka SII
Deutsche Bank BM *	0 zł / 5 zł *	0,19% -	0,14% -	8 zł	tak	tak	-
X-Trade Brokers	0 zł	0,25% min 3 zł	0,15% min 3 zł	7,5 zł	-	-	tak 0,24%
DM BOŚ	0 zł / 1 zł **	0,38% min 5 zł	0,19% min 5 zł	9,9 zł	tak	tak	tak 0,29%
Raiffeisen Brokers	0 zł	0,38% min 4 zł	0,19% min 4 zł	9 zł	-	-	tak 0,25%
BM Alior Bank	0 zł	0,38% min 3 zł	0,19% min 3 zł	9 zł	-	-	tak 0,29%
mBank eMakler ***	0 zł	0,39% min 3 zł	0,19% min 3 zł	9 zł	tak ***	-	-
Noble Securities	min 3 zł	0,38% min 10 zł	0,20% min 5 zł	9 zł	tak	-	-

* Rachunek db Makler ma ukrytą opłatę kwartalną w wysokości 0,003% wartości rynkowej papierów wartościowych na ostatni dzień roboczy kwartału (uwaga: opłata wzrasta do 0,02% wartości papierów jeżeli przekracza ona wartość 2 mln zł). Dla portfela wartego 2500 zł zapłacimy więc 8 groszy opłaty kwartalnie. Można uznać, że z perspektywy naszej akcji jej wysokość jest pomijalna.

W db Makler nie płaci się za przelew na konto w Deutsche Bank, ale jeśli chce się przelać środki z rachunku inwestycyjnego do innego banku, to opłata wynosi 5 zł.

** W DM BOŚ nie płaci się za przelew na konto w banku BOŚ oraz za przelewy do innych banków powyżej 500 zł. Jeśli przelew do innego banku jest niższy niż 500 zł, to opłata wynosi 1 zł. 

*** mBank eMakler to konto bezpłatne, ale jeśli na rachunku inwestycyjnym nie zawarto w danym, pełnym roku kalendarzowym żadnej transakcji, pobierana jest za ten rok opłata roczna w wysokości 30 zł. DI BRE informuje o tym z 3-miesięcznym wyprzedzeniem. Ale, z tego co wiem, opłata ta nie jest pobierana 😉

Aplikacja mobilna w eMaklerze dostępna jest bezpłatnie, ale tylko do 31 stycznia 2014 r. Po tej dacie za dostęp mobilny trzeba będzie płacić 5 zł / m-c.

Subiektywny komentarz do rankingu kont

Zarówno Zbyszek, jak i ja wybraliśmy już zdecydowanego faworyta naszego rankingu – jest nim rachunek db Makler prowadzony przez Biuro Maklerskie Deutsche Banku. W tandemie z bezpłatnym kontem internetowym dbNET jest to najmniej kosztowna kombinacja dla inwestora, jaką można teraz znaleźć na rynku. UWAGA: jeśli nie planujesz aktywnie używać tego konta, to nie bierz do niego karty debetowej – wtedy konto będzie bezpłatne! Koszt nieużywanej karty debetowej, to 5 zł / m-c i lepiej go uniknąć 🙂

To co warto podkreślić: db Makler jako jedyny rachunek ze wszystkich w naszym rankingu, nie wymaga ponoszenia kilkuzłotowej opłaty minimalnej przy składaniu zleceń giełdowych, a to oznacza, że za zakup akcji o wartości 200 zł zapłacimy zaledwie 38 groszy. Według informacji telefonicznej, wysokość prowizji wyliczana jest co do grosza i nie jest zaokrąglana ani w górę, ani w dół. Ja w praktyce zweryfikuję to w styczniu.

Moja oszczędna twarz śmieje się teraz od ucha do ucha :), m.in. dlatego, że tym rachunkiem wytrącamy z rąk argumenty sceptykom, którzy twierdzili, że nasze założenie wkładania do portfela inwestycyjnego tylko 200 zł co miesiąc, jest “nielogiczne finansowo”. Szczerze mówiąc sami nie spodziewaliśmy się, że Deutsche Bank jest aż tak przyjazny inwestorom.

Naszym cichym ulubieńcem jest także rachunek maklerski w DM BOŚ, czyli Domu Maklerskim Banku Ochrony Środowiska. Zbyszek posiada tam konto od lat i ceni sobie profesjonalną obsługę.

Nie bez znaczenia jest także fakt, że obydwa te rachunki udostępniają możliwość inwestowania na rynkach zagranicznych, a także pozwalają na dostęp mobilny. Jedynym minusem DM BOŚ w zestawieniu z db Makler, jest wysokość minimalnych opłat prowizyjnych – zabójcza dla skromnych portfeli, które uruchamiać będziemy w ramach “Elementarza Inwestora”.

Jeśli chcecie aktywnie uczyć się inwestowania wspólnie z nami, to warto żebyście do połowy stycznia założyli rachunek maklerski (o ile jeszcze go nie posiadacie). Wybierzcie taki, który Wam najbardziej odpowiada. Ja – z wymienionych wyżej powodów – zdecydowanie zalecam db Maklera.

Gwiazdkowy prezent dla Czytelników od SII

W artykule poświęconym temu skąd czerpać wiedzę o inwestowaniu, Zbyszek wspominał już o Stowarzyszeniu Inwestorów Indywidualnych (SII), które grupuje ponad 9000 osób w Polsce i właśnie rozpoczyna świętowanie swojego 15-lecia. Jednym z przywilejów należenia do SII, jest możliwość uzyskania wielu zniżek – poczynając od obniżonej prowizji w kilkunastu biurach maklerskich (te obniżki wymieniłem w zestawieniu powyżej), poprzez zniżki na zakup książek o tematyce inwestycyjnej, możliwość udziału w konferencjach inwestorskich, szkoleniach, oraz bezpłatnego wykorzystania dwóch komercyjnych narzędzi dla inwestorów:

• Inwestomierz.pl – dzienniczek inwestora w sieci.
• ATskaner.pl – usługa do analizy technicznej.

Każda z tych usług sprzedawana oddzielnie kosztuje 99 zł / rok, ale dla członków SII dostępne są one bez opłat.

Dodatkowo członkowie SII uzyskują dostęp do materiałów analitycznych przygotowywanych na potrzeby stowarzyszenia, prenumeratę kwartalnika inwestorskiego “Akcjonariusz” (fragment ostatniego numeru można zobaczyć tutaj) oraz możliwość uzyskania konsultacji merytorycznych i porad prawnych związanych z inwestowaniem. Szczegółową listę korzyści znajdziecie tutaj.

No i teraz obiecany prezent: standardowy koszt składki rocznej w SII to 90 zł, ale po niezbyt długich negocjacjach 🙂 udało nam się wypracować świąteczną promocję dla Czytelników blogów “Jak oszczędzać pieniądze” i “APP Funds”. Jeśli skorzystacie z >> tego linku <<, to za członkostwo zapłacicie promocyjną cenę w wysokości 79 zł (wpiszcie podczas rejestracji kod PROMO79) lub tylko 49 zł jeśli macie poniżej 26 roku życia (studenci powinni wpisać  podczas rejestracji kod PROMO49). Ale jest pewien haczyk: oferta ta obowiązuje wyłącznie do 10 stycznia 2014 r.

I dla jasności: absolutnie nie nakłaniam do zapisania się do SII – zwłaszcza, że nie obniża to kosztów korzystania z rachunku db Makler. Kliknij, przeanalizuj propozycję, zastanów się czy potrafisz efektywnie wykorzystać zniżki oferowane przez SII i dopiero wtedy podejmij samodzielną decyzję 🙂

A swoją drogą SII także przygotowuje zestawienia rachunków maklerskich – w oparciu o ich oceny przez członków stowarzyszenia. Z najświeższym z nich możecie zapoznać się w tym artykule.

Elementarz Inwestora powraca w styczniu

Wiem, że trochę Was zamęczyliśmy ze Zbyszkiem tymi artykułami. Dużo wiedzy do przyswojenia w krótkim czasie. Ale mieliśmy w tym swój cel. Wierzę, że Ci z Was, którym zależy na wnikliwym śledzeniu “Elementarza Inwestora”, przysiądą ponownie do wszystkich tych artykułów na spokojnie w okresie między Świętami a Nowym Rokiem. Przypominam wszystkie opublikowane w tym cyklu wpisy:

1. WNOP 014: Inwestowanie krok po kroku ze Zbyszkiem z bloga APP Funds
2. Elementarz Inwestora, czyli o czym chcemy Wam opowiedzieć przez najbliższy rok
3. Poduszka finansowa, czyli co musisz zrobić, zanim zaczniesz inwestować
4. Jak zacząć inwestować? Skąd czerpać wiedzę?
5. Czy po zmianach w OFE warto oszczędzać na emeryturę w IKE i IKZE? Jak legalnie płacić niższe podatki?
6. Jak wybrać rachunek maklerski oraz ranking bezpłatnych kont inwestycyjnych 

Już po Nowym Roku, szczegółowo opiszę krok po kroku zakładanie konta db Makler.

A jeśli cokolwiek jest dla Was niejasne, to zapraszam do rozmowy w komentarzach. W końcu to dla Was zawalam teraz noce 🙂 Dajcie mi przynajmniej znać, jeśli dobrnęliście do końca tego artykułu 😉 Z góry dziękuję.

A życzenia świąteczne złożę Wam po weekendzie 🙂

Zdjęcie: Myles, stock.xchng