Wakacje kredytowe? Czy warto? Pobierz kalkulator opłacalności zawieszenia spłaty kredytu hipotecznego

Martwisz się, czy w obecnej sytuacji stać Cię będzie na spłatę rat? Banki mają rozwiązanie – wakacje kredytowe. Nie brak jednak opinii, że to żadna pomoc. Gotowy kalkulator pomoże policzyć o ile więcej trzeba będzie zapłacić w przyszłości za krótkotrwałą ulgę tu i teraz.

W marcu Związek Banków Polskich (ZBP) wydał zestaw zaleceń dla banków dotyczących działań pomocowych w związku z pandemią koronawirusa COVID–19. Pierwszy punkt na tej liście brzmi:

Banki ułatwią w sposób maksymalnie uproszczony – w zakresie dopuszczonym przepisami obecnie obowiązującego prawa – odroczenie (zawieszenie) spłaty rat kapitałowo-odsetkowych lub rat kapitałowych przez okres do 3 miesięcy i automatyczne wydłużenie o ten sam okres łącznego okresu spłaty kredytu pod warunkiem przedłużenia okresu obowiązywania zabezpieczenia spłaty kredytu. Ułatwienia mają dotyczyć kredytów mieszkaniowych, konsumpcyjnych dla klientów indywidualnych, kredytów dla przedsiębiorców i będą polegać m.in. na szybkim rozpatrywaniu wniosków tych klientów, którzy uzasadnią konieczność odroczenia (zawieszenia) spłaty kredytu ich sytuacją finansową spowodowaną pandemią koronawirusa.

Jednocześnie ZBP zobowiązał banki, aby nie pobierały opłat i prowizji za przyjęcie i rozpatrzenie wniosków dotyczących zawieszenia spłat rat kapitałowo-odsetkowych lub rat kapitałowych. Umożliwił im także przyjmowanie takich wniosków w sposób całkowicie zdalny (także telefonicznie) – nawet, jeśli umowy kredytowe stanowią inaczej.

Nic dziwnego, że temat wakacji kredytowych (bo tak powszechnie nazywa się odroczenie konieczności spłaty części lub całości rat kredytów) wzbudził tak duże zainteresowanie. Niestety – nie ma róży bez kolców, o czym przekonują się te osoby, które poprosiły swoje banki o oszacowanie kosztów związanych z taką operacją.

Aby Wam nieco ułatwić to zadanie publikuję kalkulator, który pomoże samodzielnie policzyć opłacalność częściowego lub całkowitego zawieszenia spłaty rat kredytów. Pod koniec artykułu znajdziecie także tabelę z informacją, jakie są warunki „wakacji kredytowych” w poszczególnych bankach, czyli gdzie i na ile można zawiesić spłatę których rat kredytów hipotecznych.

Autorem poniższego kalkulatora jest firma RM Kredyty założona przez Ronalda Szczepankiewicza – mojego znajomego i doradcę kredytowego, który już kilkukrotnie dzielił się swoją wiedzą w podcaście WNOP. Ronald dostarczył mi także większość wkładu merytorycznego do tego wpisu, więc to jemu należą się podziękowania za zebranie poniższych informacji. Wielkie dzięki!

Zapraszam do lektury i śmiało proszę o udostępnienie tego artykułu i kalkulatora dalej – do wszystkich osób, które spłacają kredyty hipoteczne, samochodowe itp.

Zawieszenie rat kredytu – wieści z „placu boju”

Zacznijmy od podstaw. Wakacje kredytowe to potoczne określenie możliwości zawieszenie na jakiś czas spłaty rat kredytowych. Gdy to zrobimy, to będziemy mieć w bieżącym budżecie domowym więcej gotówki. Jednak dla jasności: zawieszenie nie anuluje konieczności spłaty kapitału kredytu i odsetek. Jest to ich odroczenie na później, dzięki czemu redukujemy tylko bieżące, kilkumiesięczne koszty wynikające z umowy kredytowej.

Pomimo, że działanie ZBP i banków określane jest jako „pomoc” dla osób spłacających kredyty, to tak naprawdę trudno mówić tutaj o jakiejkolwiek szczodrości instytucji finansowych. Każdy musi mieć świadomość, że skorzystanie z wakacji kredytowych ma swoją cenę – po prostu zapłaci się wyższą kwotę odsetek w całym okresie kredytowania. To, że teraz zrobisz sobie przerwę automatycznie spowoduje, że łącznie zapłacisz więcej. W przypadku kredytów hipotecznych mogą być to znaczne kwoty. Zobaczcie przykład poniżej. Takich maili otrzymuję ostatnio sporo:

Czy to oznacza, że zawieszenie rat kredytu jest nieopłacalną operacją? To zależy…

Z czysto matematycznego punktu widzenia takie zawieszenie nie jest opłacalne. Łączna kwota do kredytu wzrośnie, bo odsetki naliczane będą cały czas – także przez okres, gdy nie płacimy rat. Niemniej jednak, jeśli ktoś utracił źródło zarobków i ma trudność w regulowaniu na bieżąco kosztów, to wakacje kredytowe mogą pomóc. Opóźniając spłatę rat o kilka miesięcy i wykorzystując ten czas na znalezienie nowego źródła zarobków (albo takie przeorganizowanie życia, aby ograniczyć inne koszty) można przetrwać gorszy okres. To lepsza alternatywa, niż np. zaciąganie nowych, kosztowych pożyczek po to tylko, aby na bieżąco płacić raty starszych kredytów.

Wszystko zależy więc od sytuacji finansowej konkretnej osoby. Jeśli ma solidną poduszkę finansową, to nie ma co się spieszyć z korzystaniem z „pomocy” banków.

Zasady wakacji kredytowych

Jak to więc w szczegółach jest z tym zawieszeniem spłaty kredytu? Niestety każdy bank niezależnie wypracowuje jego zasady. Najpierw przedstawię ogólnie różnice, a potem – w tabeli – szczegółowo podsumuję, jakie warunki obowiązują w każdym z banków.

Dla jasności: przedstawione informacje dotyczą w szczególności osób posiadających kredyt hipoteczny na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych spłacany w ratach stałych. Zawieszenie pozostałych kredytów może odbywać się na innych zasadach niż te przedstawione poniżej.

Jak możemy zawiesić raty?

W dobie koronawirusa banki zobowiązane zostały przez ZBP do przyjęcia uproszczonej ścieżki zawieszania spłaty rat kredytów. W praktyce większość banków umożliwiła wzięcie wakacji kredytowych poprzez kontakt z infolinią. Każdorazowo wymaga to jednak identyfikacji klienta.

Co możemy zawiesić?

W zależność od polityki danego banku zawiesić możemy:

• Ratę kapitałową – czyli spłatę części kapitałowej każdej płaconej raty. Odsetki płacimy nadal na bieżąco.
• Ratę odsetkową – czyli zawieszamy spłatę odsetek, ale sama rata kapitałowa spłacana jest na bieżąco.
• Ratę kapitałowo-odsetkową – czyli całą kwotą płaconą co miesiąc na rzecz banku.

W większości przypadków nie możemy dowolnie wybierać spośród powyższych wariantów. Bank ma swoją politykę i albo ją akceptujemy, albo nie. Wyjątkiem od tej reguły jest zaledwie kilka banków.

Największą redukcję kosztów odczują osoby, które zawieszą pełną ratę kapitałowo-odsetkową, ale te osoby poniosą również największe koszty związane z zawieszeniem.

Dla osób, które niedawno zaczęły spłacać kredyt, większą ulgą od zawieszenia kapitału będzie zawieszenie spłaty samych odsetek. Dzieje się tak dlatego, że mniej-więcej w pierwszej połowie okresu kredytowania większy udział w racie mają odsetki. Im dłużej spłacamy kredyt, tym ten bilans zaczyna się zmieniać na korzyść kapitału. Warto sprawdzić swój harmonogram spłaty kredytu i samemu przekonać się, jaka jest bieżąca proporcja spłacanego kapitału i odsetek w każdej racie.

Na jak długo możemy zawiesić raty?

To zależy od banku. Generalnie banki w czasach koronawirusa operują dwoma przedziałami:

• 1–3 miesięcy – wszystkie banki, w których istnieje możliwość zawieszenia spłaty rat
• 3–6 miesięcy – niektóre banki (patrz tabelka niżej)

Czy zawieszenie rat kredytów odbije się negatywnie na mojej przyszłej zdolności kredytowej?

Biuro Informacji Kredytowej wydało komunikat, informujący że fakt skorzystania przez klienta z „wakacji kredytowych„ nie będzie miał negatywnego wpływu na jego historię kredytową w BIK. Nie obniży też oceny puntowej BIK.

Co z okresem kredytowania po odwieszeniu rat?

W tym zakresie rozróżniamy dwie możliwości:

• Okres spłaty kredytu nie zmienia się – czyli inaczej mówiąc bank pomimo kilkumiesięcznego zawieszenia rat i tak każe nam spłacić kredyt w tym samym terminie co wcześniej. W trakcie trwania zawieszenia otrzymamy rekalkulację wysokości rat i skoro liczba miesięcy pozostających do końca kredytu nie zmieni się, to wysokość miesięcznej raty (po okresie zawieszenia) – wzrośnie.
• Następuje wydłużenie okresu spłaty o okres zawieszenia – czyli mówiąc inaczej po wakacjach kredytowych zostanie nam do końca kredytu dokładanie taka sama ilość rat, jak gdybyśmy nie korzystali z zawieszenia. Spłata kredytu zakończy się o te kilka miesięcy później. Ale uwaga: tu także wysokość rat pójdzie w górę (ale mniej), bo przecież bank nie daruje nam odsetek za okres zawieszenia. Po prostu będziemy musieli je oddać później.

Z tego co mi wiadomo, to tutaj także nie mamy wyboru – bank sam decyduje, którą z powyższych możliwości domyślnie stosuje przy wakacjach kredytowych. Ale z drugiej strony, np. kiedyś przy nadpłatach mojego kredytu w Raiffeisen mogłem zdecydować, czy bank ma dokonać rekalkulacji pozostałych rat skracając okres kredytowania (pozostawiając wysokość raty) czy pozostawiając taki sam okres kredytowania i zmniejszając wysokość miesięcznej raty. Więc być może i w przypadku wakacji kredytowych niektóre banki dopuszczają wybór czy wydłużać, czy zachować okres kredytu. Warto o to zapytać, gdy będziecie chcieli skorzystać z tej zawieszenia.

Warunki zawieszenia kredytu w bankach

No i wiedząc powyższe pora zapoznać się z warunkami zawieszenia spłat kredytów w poszczególnych bankach. Warianty dostępne na początek kwietnia 2020 r. dobrze podsumowuje poniższa tabela autorstwa RM Kredyty. Dla każdego banku określony jest:

• Na jaki okres można zawiesić spłatę rat?
• Jaką ratę można zawiesić w danym wariancie?
• Jaka część raty pozostanie do spłaty w okresie zawieszenia?
• Co dzieje się z całkowitym okresem spłaty kredytu po zawieszeniu spłaty na kilka miesięcy?

Są banki takie jak Alior, BNP Paribas, Getin Noble Bank, ING oraz PeKaO, które udostępniają różne możliwości, np. zawieszenie całej raty kapitałowo-odsetkowej (zazwyczaj na maksymalny okres 3 miesięcy) lub tylko części kapitałowej lub części odsetkowej – w niektórych na okres 6 miesięcy.

Z kolei banki takie jak BOŚ, BPH, Citi Handlowy, Credit Agricole, mBank, PKO BP, Bank Pocztowy, Santander oraz Raiffeisen – oferują tylko jeden wariant wakacji kredytowych.

W większości banków skutkiem zawieszenia jest wydłużenie okresu kredytowania. Tylko w kilku (BPH, mBank, PKO BP, Bank Pocztowy i Santander) trzeba zmieścić się w pierwotnym terminie spłaty, co oznacza, że wysokość rat może zauważalnie wzrosnąć.

UWAGA: pomimo, że razem z RM Kredyty dołożyliśmy starań, aby zawartość tabeli prezentowała stan rzeczywisty, to jednak oferta banków może się zmieniać lub po prostu mogliśmy coś przeoczyć. W przypadku zainteresowania wakacjami kredytowymi koniecznie powinniście zweryfikować aktualne warunki w swoim banku.

Kalkulator: Ile kosztuje zawieszenie rat kredytu hipotecznego?

Po tym dłuższym wstępie oddaję w Wasze ręce kalkulator pomagający policzyć kwotę korzyści i kosztów wakacji kredytowych.

Dla kogo przeznaczony jest kalkulator zawieszenia rat kredytowych?

• Dla kredytobiorców chcących obliczyć o ile zredukują koszt raty podczas jej zawieszenia.
• Dla kredytobiorców chcących poznać koszt zawieszenia rat/y.
• Dla kredytobiorców posiadających kredyt na z góry określony okres kredytowania (np. mieszkaniowe, gotówkowe, samochodowe) – o ile zawieszenie takiego kredytu jest możliwe w danym banku.

Kalkulator ten nie przyda się jednak osobom chcącym sprawdzić, o ile zredukują miesięczny koszt dla kredytów odnawialnych, limitów na koncie i kart kredytowych, czyli wszystkich tych kredytów, które nie mają z góry określonego okresu kredytowania.

Zanim uzyskamy konkretny wynik obliczeń, to konieczne jest wpisanie parametrów kredytu (wszystkie można znaleźć w harmonogramie spłat kredytu otrzymanym od banku lub dostępny po zalogowaniu na swoje konto online):

• Początkowa kwota kredytu – czyli kapitał pożyczony od banku.
• Okres kredytowania – liczba miesięcy, na które został udzielony kredyt.
• Aktualne oprocentowanie kredytu – całkowite oprocentowanie uwzględniające marżę banku.
• Liczba miesięcy, od których spłacamy już kredyt.
• Planowany okres zawieszenia kredytu w miesiącach – maksymalny okres zawieszenia różni się w zależności od banku.

Przeanalizujmy zatem sytuację na konkretnym przykładzie. Na warsztat weźmy taki przypadek:

• Kredyt mieszkaniowy na 300 000 zł – jest to wartość zbliżona do średniej wartości kredytów zaciąganych w 2019 roku (~280 000 zł).
• Raty stałe.
• Początkowy okres kredytowania 30 lat (360 miesięcy).
• Aktualne oprocentowanie kredytu 4,00%.
• Kredyt spłacany od 36 miesięcy.
• Okres zawieszenia spłat 3 miesiące (dostępny w każdym banku).

Przejdźmy zatem do wyników (otwórz w nowym oknie, aby powiększyć):

Wiem, że tabela na pierwszy rzut oka może wyglądać przytłaczająco. Jak ją analizować?

W poziomych wierszach mamy po kolei sytuację obecną (spłatę kredytu bez zmian) oraz wyszczególnione różne warianty zawieszczenia spłaty rat kredytu:

• Zawieszenie spłaty kapitału i pozostawienie obecnego okresu spłaty kredytu.
• Zawieszenie spłaty kapitału i odsetek (całej raty) i pozostawienie obecnego okresu spłaty kredytu.
• Zawieszenie spłaty kapitału i odsetek (całej raty) i jednoczesne wydłużenie okresu spłaty o czas zawieszenia.
• Zawieszenie spłaty tylko odsetek i jednoczesne wydłużenie okresu spłaty o czas zawieszenia.
• Zawieszenie spłaty tylko kapitału i jednoczesne wydłużenie okresu spłaty o czas zawieszenia.

Z kolei w kolumnach widać wyliczenia dla konkretnego wariantu:

• Rata wyjściowa – to co teraz spłacamy.
• Rata podczas zawieszenia – w przypadku zawieszenia części kapitałowej = zawiera kwotę płaconych odsetek, a w przypadku zawieszenia spłaty odsetek = zawiera kwotę spłacanego kapitału.
• Łączna krótkoterminowa redukcja kosztów dzięki zawieszeniu – to tak naprawdę kwota, która pozostanie nam w kieszeni w trakcie wakacji kredytowych. O tyle zmniejszą się nasze wydatki na bieżącą obsługę kredytu.
• Rata po okresie zawieszenia – gdy skończą się „wakacje”, to przyjdzie nam płacić właśnie taką ratę.
• Wzrost raty – czyli różnica między obecną ratą a tą, którą przyjdzie nam płacić.
• Odsetki dla całego okresu – łączna kwota odsetek w całym okresie kredytowania (ale tylko informacyjnie, bo przy założeniu, że oprocentowanie w całym okresie będzie stałe… a tak nie będzie).
• Całkowity koszt zawieszenia – tyle przyjdzie nam zapłacić w całym okresie kredytowania za to, że skorzystamy na kilka miesięcy z „wakacji kredytowych”. Nic nie jest za darmo…

Wnioski dotyczące wakacji kredytowych

• Krótkoterminowo najwięcej na zawieszeniu rat zyskają osoby zawieszające pełną ratę kapitałowo-odsetkową – kolumna „łączna krótkoterminowa redukcja kosztów dzięki zawieszeniu”. Dla naszego przykładu jest to 4296,74 zł.
• Najmniejsze oszczędności będą dla wariantu zawieszenia samych odsetek = 1456,92 zł. Oczywiście pomijając wariant spłaty kredytu bez zawieszenia.
• Zawieszenie rat nie jest za darmo. W okresie, w którym nie płacimy raty, zawsze doliczane są odsetki od kapitału pozostającego do spłaty – nawet jeżeli zawiesimy pełną ratę kapitałowo-odsetkową. Te same (niezapłacone) odsetki doliczane są następnie do kapitału pozostającego do spłaty. Im większy kapitał do spłaty – tym większy łączny koszt kredytu do spłacenia. Innymi słowy w niektórych przypadkach bank nalicza nam „odsetki od odsetek”. Pamiętajmy również, że oczywiście zawieszoną ratę trzeba będzie oddać.
• Największy koszt zawieszenia poniosą osoby zawieszające pełną ratę kapitałowo-odsetkową oraz wydłużające okres spłaty o okres zawieszenia. Dla naszego przykładu jest to 4646,83 zł.

Czy zatem warto skorzystać z zawieszenia rat kredytowych? Powtórzę, że to zależy przede wszystkim od tego, jak duże mamy oszczędności, jaka jest nasza bieżąca płynność finansowa i możliwość dalszego zarabiania. Dla niektórych osób takie odroczenie spłaty rat na kilka miesięcy może okazać się zbawienne i pomóc przetrwać bieżące trudności finansowe – nawet kosztem przyszłych wyższych całkowitych kosztów kredytu.

A może Fundusz Wsparcia Kredytobiorców?

Cenny komentarz napisał poniżej Dominik (dzięki!), który wskazał alternatywne do wakacji kredytowych rozwiązanie dostępne dla niektórych kredytobiorców. Dla ułatwienia cytuję w całości poniżej komentarz Dominika.

Poza drogimi wakacjami kredytowymi moim zdaniem koniecznie trzeba opisać: FUNDUSZ WSPARCIA KREDYTOBIORCÓW prowadzony przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Został do tego celu stworzony. Jest to trudniejsze niż normalna procedura, ale jest tańsze. A można nawet obniżyć sobie całkowity koszt kredytu w sprzyjających okolicznościach.

Możemy otrzymać pożyczkę zwrotną do 2000 PLN miesięcznie wypłacaną przez okres do 36 miesięczny. Spłata po 2 latach karencji rozłożona na 144 raty. Dodatkowo za wzorowe spłacenie 100 rat pozostałe są umarzane. Banki się tym nie chwalą, bo wiadomo lepiej dać odroczenie i zarobić.

Więcej informacji:

O wsparcie/pożyczkę mogą ubiegać się kredytobiorcy, którzy:

• Spełniają jeden z warunków wskazanych w ustawie:
  • co najmniej jeden z kredytobiorców posiada status bezrobotnego w dniu złożenia wniosku o wsparcie, lub
  • ponoszą miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego w wysokości przekraczającej 50% miesięcznych dochodów gospodarstwa domowego, lub
  • miesięczny dochód gospodarstwa domowego, pomniejszony o miesięczne koszty obsługi kredytu nie przekracza:
    • a) 1402 zł w przypadku gospodarstwa jednoosobowego,
    • b) 1056 zł na każdą osobę dla gospodarstwa wieloosobowego.
• Posiadają kredyt lub pożyczkę, zabezpieczone hipoteką, przeznaczone na sfinansowanie niezwiązanego z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego:
  • 1. Nabycia, budowy, przebudowy, rozbudowy lub nadbudowy domu jednorodzinnego albo lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, oraz adaptacji pomieszczeń lub budynków niemieszkalnych na cele mieszkalne;
  • 2. Nabycia spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej albo prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej;
  • 3. Remontu domu jednorodzinnego albo lokalu mieszkalnego, o których mowa w pkt 1 i 2;
  • 4. Nabycia działki budowlanej albo jej części pod budowę domu jednorodzinnego;
  • 5. Nabycia działki rolnej albo jej części pod budowę domu jednorodzinnego, położonej w całości albo części na terenie przeznaczonym pod zabudowę mieszkaniową, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku gdy teren, na którym położona jest działka rolna albo jej część, nie został objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego – nabycia działki albo jej części przeznaczonej pod budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego na podstawie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
  • 6. Udziału w kosztach budowy mieszkań przez towarzystwa budownictwa społecznego;
  • 7. Innego celu związanego z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych.
• Posiadają udzielony przez bank kredyt zabezpieczony hipoteką udzielony na spłatę kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w punkcie powyżej

Wsparcia nie można otrzymać:

• jeżeli kredytobiorca sam rozwiązał umowę o pracę lub rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło bez wypowiedzenia i z winy pracownika w trybie art. 52 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 z późn. zm. ),
• jeżeli jeden z kredytobiorców uzyskał wsparcie na zasadach określonych w ustawie, chyba że wsparcie nie jest już udzielane, a okres udzielonego wsparcia nie przekroczył 35 miesięcy,
• jeżeli umowa kredytu mieszkaniowego została wypowiedziana,
• za okres, w którym kredytobiorcy przysługuje świadczenie z tytułu utraty pracy wynikające z zawartej umowy ubezpieczenia spłaty kredytu, gwarantującej wypłatę świadczenia na wypadek utraty pracy,
• jeżeli w dniu złożenia wniosku o wsparcie kredytobiorca:
• jest właścicielem innego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego lub był nim w okresie 6 miesięcy przed złożeniem wniosku;
• posiada spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub posiadał takie prawo w okresie 6 miesięcy przed złożeniem wniosku;
• posiada roszczenie o przeniesienie prawa własności lokalu mieszkalnego, domu jednorodzinnego, spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub posiadał takie roszczenie w okresie 6 miesięcy przed złożeniem wniosku.
• jeżeli prowadzone są czynności egzekucyjne z przedmiotu kredytowania.

Przelew wsparcia może zostać wstrzymany w przypadku, gdy kredytobiorca przestanie spełniać warunki, na podstawie, których to wsparcie zostało mu udzielone, np. utraci status bezrobotnego, wzrosną dochody gospodarstwa domowego ponad ustawowy wymóg, zbędzie przedmiot kredytowania, lub dokona całkowitej spłaty kredytu.

Zwrot wsparcia / pożyczki rozpoczyna się po upływie 2 lat od wypłaty ostatniej raty wsparcia / wypłaty pożyczki i jest dokonywany w 144 równych nieoprocentowanych miesięcznych ratach.

Szczegółowe informacje dotyczące kryteriów udzielania wsparcia można pozyskać na infolinii lub w oddziałach banku oraz na stronie Banku Gospodarstwa Krajowego.

Życzenia + zapowiedź

Jako, że to ostatni wpis przed Świętami Wielkiej Nocy, to złożę Wam wszystkim takie życzenia, jakie lubię przy tej okazji składać sobie samemu. 🙂

Mamy bardzo szczególną sytuację w tym roku. Wielu z nas spędzi Święta w odosobnieniu. Pierwszy raz w życiu będę uczestniczył w triduum paschalnym poza kościołem. Pewnie, gdyby ktoś jeszcze kilka miesięcy temu powiedział nam, że Wielkanoc będziemy spędzać właśnie w taki sposób, to po prostu byśmy nie uwierzyli, że jest to możliwe. Świat się zmienia. Można się na tę zmianę obrażać, buntować, ale z doświadczenia wiem, że najlepiej na każdej zmianie wychodzą ci, którzy po prostu ją akceptują i szybko potrafią sobie odnaleźć swoje miejsce w nowej sytuacji.

Życzę nam z całego serca żeby zmartwychwstanie Jezusa było kolejnym pretekstem do refleksji nad naszym życiem i by On sam pomagał nam w tym wszystkim odnaleźć nasze własne „ja” i własne miejsce we współczesnym świecie – nawet, jeśli w Niego nie wierzysz. Myślę, że w obecnej sytuacji takie odnalezienie siebie jest szczególnie ważne.

I chociaż pewnie większość z nas spędzi te Święta tylko z najbliższymi osobami świadomie unikając sytuacji narażających zdrowie i życie innych, to życzę Wam żeby mimo wszystko był to czas spokoju, radości i takiego pozytywnego czerpania z życia tego, co w danej chwili najlepsze. Czasem uczepiania się tego co dobre z nadzieją na lepsze jutro.

A po Świętach, wrócę do Was z garścią nowości. Jak zauważyliście, w ostatnich wpisach umieszczałem informację o tym, czego więcej mogą się spodziewać osoby, które dołączą do „Klanu Finansowych Ninja”. Miło mi oficjalnie poinformować, że przedsprzedaż dostępu do tego klubu ruszy już 21 kwietnia. 🙂 W międzyczasie wyślę jeszcze garść szczegółów do osób, które zapisały się na specjalny newsletter #KFN.

Jeszcze w kwietniu zadebiutują też ebooki „Zaufanie, czyli waluta przyszłości” (w końcu!) oraz nowa książka (nie moja) tematycznie związana z Klanem #FinNinja. Będzie się działo. No i trzymajcie kciuki za podcast… Może uda się dla Was coś nagrać w czasach kwarantanny. 🙂

Wesołego Alleluja!