Czy uciekać z Idea Bank i Getin? Czy pieniądze są tam bezpieczne i co robię z moimi lokatami?

Osobiście uważam, że nie ma podstaw do paniki. BFG gwarantuje depozyty do 100.000 EUR, a za tymi gwarancjami stoi też NBP i państwo polskie.

Ten wpis miał być krótką notatką na Facebooku, ale po licznych zapytaniach mailowych i komentarzach tutaj, widzę, że warto odnieść się do tematu szerzej.

Wczoraj wybuchła bomba. Gazeta Wyborcza ujawniła, że szef KNF złożył Leszkowi Czarneckiemu żenującą, korupcyjną propozycję. Co gorsza z lektury stenogramu rozmowy wynika, że afera ma dużo szerszy zasięg i dotyczyć może wielu osób w kręgach władzy. Naiwnością byłoby sądzić, że propozycja złożona przez byłego już szefa KNF, była wyłącznie jego prywatną inicjatywą. Swoją drogą polecam przeczytanie artykułu Macieja Samcika – całkowicie się zgadzam z Jego wnioskami. Ale to nie sama afera będzie przedmiotem mojego wpisu…

Dzisiaj skupię się na odpowiedzi na pytanie „co robić z oszczędnościami trzymanymi w bankach z grupy Czarneckiego?” niejako odpowiadając np. na pytanie Czytelniczki „czy BFG odda mi pieniądze, skoro prezes BFG jest zamieszany w tę akcję z Idea Bankiem?”.

To będzie krótki wpis w formie pytań i odpowiedzi. Śmiało możecie odsyłać do niego swoich znajomych szukających odpowiedzi na pytanie czy depozyty w Idea Bank i Getin Bank są bezpieczne. 🙂

Jeszcze jedna uwaga: przedstawiam w tym wpisie mój punkt widzenia i mój sposób działania. Uspokajam emocje, bo uważam, że uspokajać je trzeba. Media trąbią o aferze, ale jednocześnie zapominają, że podsycają w ten sposób wątpliwości i nie adresując ich wprost – przyczyniają się do powiększania paniki. Moim zdaniem niepotrzebnie. Uważam, że deponenci pieniędzy nie mają się czego obawiać. Oczywiście tu też można się ze mną nie zgadzać, ale apeluję o rozsądne wyrażanie opinii, bez demagogii i szerzenia błędnych informacji.

Czy pieniądze w Idea Banku są bezpieczne?

Tak. Są. Bez względu na sytuację banku depozyty do równowartości 100.000 EUR (obecnie ok. 425 tys. zł) są objęte gwarancjami Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG). Jak dotąd BFG doskonale sobie radził z wypłatami środków w przypadku upadku banków i SKOK-ów.

Czytaj także: Powakacyjny remanent w kontach i lokatach: Raiffeisen, Meritum i Idea Bank

Jaki jest limit gwarancji BFG jeśli mamy konto wspólne?

Limit 100.000 EUR dotyczy łącznych środków jednej osoby w danym banku. Oznacza to, że mając konto wspólne (dwóch współposiadaczy) limit wynosi równowartość 200.000 EUR.

Czy gwarancje BFG obejmują też konta firmowe czy tylko prywatne?

Tak – gwarancje BFG obejmują też konta firmowe. Niemniej jednak o ile w przypadku kont prywatnych (lokat) w zasadzie nie przejmuję się za specjalnie losem Idea Bank, o tyle jeśli miałbym tam konto firmowe, to zadbałbym o jego przeniesienie gdzie indziej – tak żeby ew. problemy banku (nawet z samym dostępem do bankowości internetowej w sytuacji, gdy wiele osób próbuje się tam zalogować) nie odbiły się negatywnie na obsłudze finansów mojej firmy.

Ja osobiście mam aktualnie konto firmowe w mBanku uruchomione w promocji, w ramach której przez dwa lata to konto prowadzone jest bez żadnych opłat i jeszcze do tego zgarnąłem 100 zł jednorazowej premii za przelew do ZUS.

Czy gwarancje BFG obejmują także lokaty strukturyzowane w Idea Bank?

Tak – obejmują w takim zakresie, w jakim udzielana była gwarancja zwrotu wpłaconego kapitału.

Ale przecież BFG ma za mało pieniędzy by pokryć gwarancje Idea Bank?!

To często podnoszony zarzut w komentarzach. Na szczęście często wynika z niewiedzy, w jaki sposób funkcjonuje BFG.

To oczywiste, że nie ma sensu żeby BFG przechowywało drugie tyle środków, ile zgromadzonych jest na depozytach we wszystkich bankach. Ale nie znaczy to, że nie może w krótkim czasie uruchomić wypłat na wyższe kwoty, niż zgromadzone w danej chwili w swoim funduszu (a w zasadzie funduszach na różne cele).

Fundusze BFG zasilane są nie tylko przez wszystkie banki, ale mogą także doraźnie liczyć na wsparcie m.in. kredytem udzielonym przez NBP oraz pożyczkami i dotacjami z budżetu państwa. Mówiąc krótko – gwarantem ciągłości działania BFG jest państwo polskie. Zainteresowanym polecam Art. 270 ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym.

Tu dochodzimy do kluczowej kwestii: na ile wierzymy w to, że państwo polskie w sytuacjach podbramkowych, np. przy upadku dużego banku, będzie chciało ratować deponentów, a na ile np. ucieknie się do tego, by doprowadzić do zerwania gwarancji i wstrzymania wypłat (uciekając się do mniej lub bardziej bezprawnych sztuczek). Ten drugi scenariusz wydaje mi się wysoce nieprawdopodobny. W zasadzie wszyscy na nim przegrywają, bo jeden taki numer oznaczałby całkowity brak celowości trzymania jakichkolwiek pieniędzy w systemie bankowym w kraju.

Krótko mówiąc: jeśli ktoś nie wierzy w skuteczność zabezpieczeń BFG, to dziwi mnie, że chce trzymać depozyty w jakiejkolwiek kwocie, w jakimkolwiek banku w Polsce. Albo uznajemy, że BFG działa, albo wypadałoby uznać, że przed niczym nie chroni.

Jak szybko BFG rozpoczyna wypłatę pieniędzy?

Wypłata rozpoczyna się bardzo szybko. Zgodnie z ustawą o BFG rusza ona w ciągu 7 dni roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji, czyli od dnia zawieszenia działalności banku i ustanowienia zarządu komisarycznego oraz złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Warunki te istotnie się poprawiły (chyba w 2016 r.), bo wcześniej BFG miał na to 20 dni roboczych.

Historia dotychczas wypłat pokazuje, że cała operacja przeprowadzana jest bardzo sprawnie. Oczywiście potrzebny jest jeszcze czas na przeprowadzenie formalnych działań po stronie banku / nadzoru. Przykładowo w przypadku SK Bank, do którego wcześniej został wprowadzony zarząd komisaryczny, wyglądało to tak:

• 12 listopada wpłynęło do KNF sprawozdanie finansowe banku, z którego wynikało, że aktywa banku nie wystarczają na pokrycie zobowiązań (bank jest niewypłacalny).
• 13 listopada KNF wysłała do innych banków komunikat o możliwości uczestniczenia w restrukturyzacji. Termin na przystąpienie mijał listopada.
• 20 listopada KNF zdecydowała o zawieszeniu działalności SK Bank i skierowaniu wniosku o upadłość.
• 26 listopada rozpoczęła się wypłata środków z BFG dla klientów SK Bank za pośrednictwem BZ WBK.

 

Czy dla spokojnego snu przenieść środki do innego banku?

Rób jak uważasz. 🙂 Jednak moim zdaniem, jeśli posiadasz mniej niż 100.000 EUR, to nie ma co panikować. To nie KNF czy politycy mogą teraz najbardziej zaszkodzić bankowi, ale właśnie masowe działania ludzi, którzy wycofują swoje depozyty.

Niżej piszę, co ja sam robię w zaistniałej sytuacji.

Czy Idea Bank upadnie, jeśli wszyscy będą chcieli wypłacić pieniądze?

Na pewno bank może mieć w takiej sytuacji problemy z płynnością finansową. Wtedy scenariuszy jest kilka. Może otrzymać pomoc z BFG, a może także przejść procedurę upadłości, ratunkowego przejęcia itp. W obecnej sytuacji politycznej nie wiadomo co się wydarzy, ale bez względu na scenariusz – działają gwarancje BFG i deponenci odzyskają pieniądze.

Ale KNF wpisał Idea Bank na listę ostrzeżeń!

Nie wystarczy wiedzieć, że wpisał. Warto doczytać za co. Wpis na listę ostrzeżeń dokonany w dniu 13 listopada 2018 r. dotyczy tego, że Idea Bank w latach 2016–2018 rekomendował klientom inwestycje bez posiadania stosownych uprawnień (bo ma licencję na działalność bankową a nie w zakresie doradztwa inwestycyjnego). W wydanym komunikacie KNF wprost czytamy:

Oznacza to, że podejrzenie naruszenia przez Bank normy karnoprawnej wynikającej z art. 178 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi leży poza działalnością bankową i w szczególności nie jest w żadnym zakresie związane ani z przyjmowaniem depozytów, ani z udzielaniem kredytów. Działalność bankowa Idea Banku SA nie jest objęta zawiadomieniem do organów ścigania i pozostaje poddana standardowemu, bieżącemu nadzorowi KNF. Idea Bank SA reguluje swoje zobowiązania wobec klientów oraz wypełnia obowiązki ustawowe wobec organu nadzoru.

Reasumując: KNF nie ma aktualnie zastrzeżeń w zakresie działalności bankowej Idea Banku. Więcej na ten temat we wpisie na „Strefie Inwestorów”.

Czy Ty Michale likwidujesz lokaty i uciekasz z Idea Banku?

Odpowiadając krótko: nie!

Banki Czarneckiego mają wiele za uszami. Sam nie lubię ich tricków sprzedażowych, automatycznego przedłużania lokat na 0,01% (o czym pisałem już w książce „Finansowy ninja”), sprzedaży produktów inwestycyjnych pod postacią lokat strukturyzowanych (które zresztą krytykowałem tutaj na blogu) i uważam, że ktoś powinien je „dojechać” za opychanie klientom toksycznych produktów. Być może właśnie to obserwujemy.

Niemniej jednak od lat to Idea Bank jest miejscem, w którym korzystam z dobrze oprocentowanych lokat. Jestem beneficjentem tego, że bank musi stale poprawiać swoje wskaźniki finansowe i przyjął strategię pozyskiwania środków poprzez przyciąganie klientów wyższym oprocentowaniem.

Mamy z Gabi dwa oddzielne konta w Idea Banku (według mnie to lepsze wyjście niż jedno wspólne, gdyż czasami przerzucamy środki pomiędzy nimi, żeby założyć lepiej oprocentowane lokaty na „nowe środki”). Dla uspokojenia publikuję niżej aktualny stan obydwu. Nie tylko nie likwiduję trwających lokat, ale na drugim z nich otwieram jutro kolejne, bo bank przyparty odpływem środków proponuje w tej chwili nawet 3,9% rocznie na 3-miesięcznej lokacie i to bez utraty odsetek w przypadku zerwania lokaty. 🙂

Ale tu mam jedno absolutnie kluczowe zastrzeżenie: to absolutnie nie są nasze wszystkie środki…

 

Czy BFG gwarantuje także wypłatę odsetek od lokat?

„Czy jeśli na koncie / lokacie na nowy miesiąc miały pojawić się odsetki, ale 2 tygodnie wcześniej bank stał się niewypłacalny? Czy BFG wypłaci tylko stan konta i odsetki przepadną?”

BFG gwarantuje także wypłatę odsetek do dnia upadłości banku, więc ryzykujesz co najwyżej utratę odsetek za max 7 dni roboczych od upadłości do wypłaty tych pieniędzy na twój inny r-k bankowy.

BFG gwarantuje równowartość 100 tys. euro, ale według jakiego kursu? Na który dzień?

Mówiąc w dużym skrócie jest to średni kurs waluty w NBP z dnia ogłoszenia upadłości banku.

Oto dokładny opis zaczerpnięty ze strony BFG:

„Do obliczenia wartości euro w złotych przyjmuje się ogłaszany przez Narodowy Bank Polski kurs średni z dnia spełnienia warunku gwarancji (tj. z dnia wskazanego w decyzji Komisji Nadzoru Finansowego, jako dzień zawieszenia działalności banku lub kasy i ustanowienia odpowiednio zarządu lub zarządcy komisarycznego oraz wystąpienia do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości lub też z dnia wystąpienia przez BFG do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości, w związku z prowadzoną przymusową restrukturyzacją banku lub kasy).”

 

Czy Idea i Getin to dwa oddzielne banki według BFG?

Tak – Getin i Idea to dwa oddzielne banki i w przypadku każdego z nich funkcjonują oddzielne limity gwarancji BFG.

A co z Lion’s Bank który jest częścią Idea? Jak w razie upadku będą rozliczane środki?

Trzeba być świadomym, że mamy tylko dwa banki w „grupie Czarneckiego”, czyli Idea Bank i Getin Bank. Lion’s i Noble to tak naprawdę marki bankowe funkcjonujące odpowiednio w obrębie Idei i Getina. Limity gwarancji BFG wyglądają więc następująco:

• Idea Bank i Lion’s Bank = tu łącznie można mieć 100.000 EUR (jeden limit na te dwie marki bankowe, bo de facto jest to ten sam bank).
• Getin Bank i Noble Bank = tu łącznie można mieć kolejne 100.000 EUR.

 

Czy gwarancje BFG rzeczywiście zadziałają skoro KNF wpisał Idea Bank na listę ostrzeżeń?

Tak – gwarancje zadziałają bez względu na wpis banku na listę ostrzeżeń. Przypominam jednocześnie, że bank został wpisany przez KNF na tę listę za działalność związaną ze sprzedażą produktów inwestycyjnych, a nie ze względu na działalność bankową!

KNF zrobił tym wpisem więcej złego niż dobrego. Zrobił to zdecydowanie za późno (zgłoszenie dotyczy tak naprawdę sprzedaży obligacji GetBack) i niepotrzebnie podsycił panikę. Pomimo, że w komunikacie pisał o tym, że ostrzeżenie nie dotyczy działalności bankowej, to za słabo to wybrzmiało. Osobiście uważam to za skrajnie nieodpowiedzialne działanie KNF (po czasie, bez sensu).

Czy jestem chroniony przez BFG jeśli mam tylko lokatę – bez konta?

„Czy jeśli nie mam konta ROR a tylko lokatę Happy zakładana przez internet to jestem tak samo chroniony jak zwykły posiadacz rachunku?”

Tak. Ochronie podlegają wszystkie środki przechowywane w danym banku – bez względu czy są na koncie ROR czy lokacie i bez względu na posiadaną kombinację produktów.

Czy polisolokaty Open Life z Getin są zagrożone upadkiem banku?

„Mam wykupioną Getin Open Life Obligacje Korporacyjne. Czy te również są zagrożone w obliczu upadku GB?”

Nie. Getin Bank był tylko (i aż) sprzedawcą tego produktu, a tak naprawdę te tzw. polisolokaty prowadzone są przez Open Life TU Życie S.A. Getin nie jest tutaj stroną i jego ewentualny upadek nie rzutuje na bezpieczeństwo środków w ramach polisy z UFK.

Swoją drogą przypominam, że takie polisy to zazwyczaj kosztowne i słabe produkty inwestycyjne. Więcej o nich pisałem tutaj.

Zobacz także: Uwaga na sztuczki Idea Banku! – czyli jak maksymalizować zyski z lokat i świadomie korzystać z okazji

Czy BFG obejmuje lokaty strukturyzowane w Idea Bank?

„Założyłam rok temu lokatę Best Fun i co teraz robić? Czy założone lokaty strukturalne są bezpieczne (np: Liderzy Technologii w Idea banku)? Czy posiadają gwarancję BFG?”

Generalną zasadą co do gwarancji BFG jest to, że obejmują one to, co gwarantował bank. BFG gwarantuje więc również zwrot kapitału wpłaconego na lokaty strukturyzowane w takim stopniu, w jakim gwarantował to bank. Trzeba więc sprawdzić szczegóły swojej lokaty zakładając, że patrzy się na opcję „zerwania lokaty przed terminem”.

Przykładowo: w przypadku lokaty strukturyzowanej BEST OF klient w przypadku upadku banku otrzyma zwrot wpłaconego kapitału pomniejszony o opłatę administracyjną (która potrącana była już na początku lokaty i która wynosiła od 7,5% do 9,5% wpłaconego kapitału). W teorii klient powinien otrzymać także wypracowane odsetki od części gwarantowanej lokaty, ale tu szczegóły regulują regulaminy każdego z produktów, np. w niektórych zysk wyliczany jest na podstawie wartości osiągnięcia konkretnych kryteriów w konkretnych datach – a w przypadku upadku banku nikt nie będzie czekał do końca regulaminowego okresu tych produktów.

Są też takie lokaty strukturyzowane, w których kapitał gwarantowany jest w 100% i tam należy się spodziewać, że BFG wypłaci go w całości.

Co jeśli ktoś posiada obligacje Getin Banku?

Jeśli Getin Bank nie upadnie, to w terminie zapadalności obligacji otrzyma się cały zainwestowany kapitał + odsetki.

Jeśli jednak bank upadnie, to w dużym uproszczeniu macie duży problem. Być może na drodze prawnej uda się po jakimś czasie odzyskać jakieś pieniądze, ale lepiej pogodzić się z ich stratą. Gwarancje BFG obejmują bowiem depozyty bankowe, a nie inwestycje obarczone ryzykiem (zakup obligacji, akcji, funduszy inwestycyjnych, certyfikatów itp. nie podlega gwarancjom BFG).

Jak wygląda procedura zwrotu gwarantowanych środków przez BFG?

„Skąd BFG wie na jakie konto ma przelać pieniądze? Czy po bankructwie banku kontaktuje się ktoś z nami? Czy mamy komuś podać nr konta do zwrotu środków? W jaki sposób odbywa się zwrot w ciągu tych 7 dni?”

Nakreślę scenariusz wypłat w dużym uproszczeniu (kolejność działań jest ciut inna – podaję to orientacyjnie a być może kiedyś szczegółowo rozwinę w oddzielnym artykule):

1. BFG ogłasza na swojej stronie oraz w dzienniku ogólnokrajowym, w jaki sposób i w jakich terminach wypłacać będzie środki wskazując bank, który odpowiedzialny będzie za realizację wypłat (przykładowo ostatnio był to BZ WBK).
2. BFG przekazuje do tego banku listę deponentów upadłego banku, którym należy zwrócić środki. Wcześniej taka lista przygotowywana jest przez zarząd komisaryczny banku (w ciągu zaledwie 3 dni od upadłości banku). Ze strony klienta banku nie jest tu wymagana żadna aktywność.
3. Po rozpoczęciu wypłat wystarczy się zgłosić osobiście do banku wskazanego przez BFG, wypełnić odpowiedni formularz wskazując numer konta do przelania środków lub można wypłacić je gotówką.

 

Ile jest czasu na odebranie pieniędzy z BFG?

Zazwyczaj kilka miesięcy w banku wskazanym przez BFG do realizacji wypłat. Niemniej jednak nawet jeśli ten okres minie, to mamy 5 lat (od dnia ogłoszenia upadłości banku), aby odebrać te środki bezpośrednio z BFG. Fundusz zapewnia też, że w niektórych przypadkach można to zrobić składając do BFG stosowne dokumenty drogą korespondencyjną.

Jeśli przez 5 lat nie odbierzemy pieniędzy, to roszczenia z tytułu gwarancji ulegają przedawnieniu.

Czy moje IKE w Getin Banku jest bezpieczne?

Środki na IKE bankowym także podlegają gwarancji BFG. Procedura odzyskiwania pieniędzy jest tu jednak nieco inna:

1. Po ogłoszeniu upadłości banku i rozpoczęciu wypłat przez BFG należy założyć nowe konto IKE w innej instytucji finansowej.
2. Dopiero potem zgłosić się do banku realizującego wypłaty z tytułu gwarancji BFG i tam złożyć wniosek o transfer środków z konta IKE upadłego banku na nowe konto IKE dołączając do niego potwierdzenie jego założenia w innej instytucji finansowej. Środki zostaną przekazane przelewem.

 

Czy dla wypłaty z BFG muszę posiadać potwierdzenia salda konta lub lokat w Idea Bank?

„Posiadam konto w IB. Wszystkie lokaty zakładałem przez Internet. Czy będę musiał w jakiś sposób udowadniać, że posiadałem w tym banku konkretne pieniądze/lokaty? Chodzi mi o to, że nie mam żadnych papierowych potwierdzeń, ani nawet elektronicznych.”

Bank nie znika z chwilą ogłoszenia jego upadłości. Zarząd komisaryczny ma dostęp do wszystkich systemów banku i przygotowuje wszelkie zestawienia dla BFG w oparciu o przechowywane tam informacje. Nie powinno więc być żadnych rozbieżności.

Niemniej jednak, obawiając się o przyszłość banku, warto zawczasu wygenerować sobie w systemie internetowym potwierdzenia sald kont i lokat. Można ściągnąć bieżący wyciąg z konta lub też – w przypadku lokat w Idea Bank – po prostu wejść w szczegóły każdej z lokat po kolei i kliknąć przycisk „Pobierz” (widoczny w prawym dolnym rogu okienka każdej lokaty).

Jak zarządzać oszczędnościami w bankach żeby ich nie stracić?

Pora przedstawić zasady, którymi się kierowałem, kieruję i nadal planuję kierować – bez względu na to, czy z którymś z banków coś niepokojącego się dzieje:

• Nie trzymam wszystkich środków w jednym banku. Mam konta oszczędnościowe i lokaty w kilku bankach. Gdybym dzisiaj wszystkie oszczędności miał w Idea Bank lub Getin Bank, to na pewno przynajmniej część z nich bym „rozproszył” po innych bankach. Wtedy nawet jeśli przyszłoby poczekać np. kilka tygodni na wypłatę gwarantowanych środków przez BFG w przypadku upadku jednego z nich, to miałbym za co żyć mając pieniądze także w innych miejscach.
• W żadnym z banków nie przekraczam limitu BFG. Pilnuję, aby nie przekraczać magicznej bariery 100.000 EUR depozytu na osobę w danym banku.
• Wierzę w skuteczność gwarancji BFG. Szczerze – jeśli miałbym nie wierzyć w skuteczność BFG, to zapewne ani grosza nie trzymałbym w polskich bankach.
• Korzystam z najlepszych lokat bankowych. Nie przejmuję się tym, co piszą media i nie ulegam masowej panice. Bez względu na scenariusz rozwoju sytuacji uważam, że moje depozyty są bezpieczne.
• Inwestuję poza systemem bankowym. W bankach trzymam tylko te środki, które mają finansować nasze życie w horyzoncie 24-miesięcznym, albo te które oczekują na dobre okazje inwestycyjne. Znacznie więcej środków pracuje w inwestycjach poza systemem bankowym.

Dla tych, którzy zainteresowani są, gdzie trzymam środki w PLN:

• Lokaty Idea Bank – najlepsza oferta dziś = Lokata Beztroska 3,9% do limitu BFG.
• Konto oszczędnościowe Profit w Millennium – aktualnie 2,7% do 200.000 zł.
• Konto oszczędnościowe BGŻOptima (coraz rzadziej).
• Konto oszczędnościowe Alior Bank (coraz rzadziej).
• Do tego mam jeszcze konta w Nest Bank, Toyota Bank i konta firmowe w mBanku, ale nie przechowuję tam oszczędności, bo oferta depozytowa jest tam słabiutka.

Część środków gotówkowych przechowuję także w bankach w walutach obcych (tu także dbam żeby nie przekraczać limitów BFG).

Podsumowując – nie panikujcie!

Reasumując: uważam, że depozyty są bezpieczne. Scenariuszy katastroficznych – po prostu „nie kupuję”. Nawet jeśli będzie wola polityczna czy inna, aby zrobić Idea Bank lub Getin Bank „kuku”, to problem ten dotknie akcjonariuszy i posiadaczy obligacji tych banków, a nie osób deponujących tam pieniądze. Ci, którzy trzymają tam oszczędności poniżej limitów BFG, chronieni są systemem gwarancji depozytów.

Jeśli jednak szukacie innej opinii niż moja, to zajrzyjcie do Zbyszka z AppFunds. Napisał dzisiaj, że bardziej ceni sobie święty spokój niż % w Idea Bank i przeniósł część środków, bo woli nie testować na sobie wypłat BFG.

Ile osób – tyle opinii. Nie panikujcie, ale też nie sugerujcie się wyłącznie moim punktem widzenia. Krótko mówiąc powtórzę to, co mówię od zawsze: każdy z nas samodzielnie odpowiada za własne pieniądze i sam musi podjąć decyzję, co w tej sytuacji robić. 🙂

Powodzenia!

PS: nie wykluczam rozbudowywania artykułu o kolejne pytania i odpowiedzi. 😉