Budżet domowy 2019 – gotowy szablon dla MS Excel, Numbers i arkusz Google Docs

Jak co roku – nowy szablon budżetu domowego – tym razem na udany 2019. Uniwersalny arkusz, który pomoże planować i analizować przychody i wydatki.

Znowu jak co roku biłem się z myślami, czy udostępnić Wam arkusz będący kontynuacją dotychczasowego podejścia do budżetowania, czy nowy szablon – z zupełnie innym podejście do spisywania wydatków. Zdecydowałem się wykonać obydwa te kroki – ale w dwóch oddzielnych wpisach.

Dziś udostępniam arkusz budżetu domowego będący kontynuacją i przygotowany w formatach nadających się do wykorzystania w Excelu, arkuszach Google Docs oraz w aplikacji Numbers na Macu. Za tydzień (o ile nic złego się nie wydarzy) zaproponuję Wam nowe podejście, ale raczej wyłącznie dla użytkowników Excela. AKTUALIZACJA: A jednak mam olbrzymi problem z doprowadzeniem nowego arkusza do takiej postaci, którą łatwo byłoby Wam modyfikować. Potrwa to zdecydowanie dłużej niż tydzień. 🙁

Od razu uspokoję też tych, którzy korzystają z szablonu na rok 2018, że jeśli nie potrzebujecie kilku nowych dodatków, to nadal możecie korzystać z tamtego szablonu. Wystarczy tylko wykonać kopię pliku i na zakładce „CAŁY ROK” zmienić rok na 2019. 🙂

Zapraszam do lektury i pobrania gotowych wzorów budżetu.

Budżet domowy 2019 – arkusz czy aplikacja?

„Arkusz kalkulacyjny czy gotowa aplikacja? Jeśli aplikacja, to która?” – to jedne z pierwszych pytań, które dostaję od osób zdecydowanych na prowadzenie budżetu. Na szczęście i nieszczęście – nie ma na nie jednej dobrej odpowiedzi.

Najważniejsze jest samo ROZPOCZĘCIE prowadzenia budżetu. A sam sposób jego prowadzenia trzeba dopasować do własnych preferencji. A te trudno poznać dopóki nie rozpoczniemy i nie przekonamy się samodzielnie co nam pasuje, a co nie. To dlatego początkujący czasami kilka razy zmieniają formę prowadzenia budżetu i spisywania wydatków.

Moja ścieżka ewolucji wyglądała następująco:

• Prosty budżet domowy na papierze. Niczego prostszego nie potrafię sobie wyobrazić. Gotowy do wydrukowania szablon takiego budżetu znajdziecie pod powyższym linkiem. Plusem jest łatwość i przejrzystość. Minusem – to, że trzeba ręcznie przepisywać dane.
• Bardziej zaawansowany budżet w Excelu. Wiele osób zaczyna od tego etapu próbując samodzielnie skonstruować wygodny dla nich szablon. Arkusz kalkulacyjny pozwala zautomatyzować większość obliczeń i przyspieszyć spisywanie wydatków. Niestety – jeśli nie umiemy biegle Excela – to czasami trudno jest dostosować taki gotowy szablon do własnych wymagań (z czasem rosnących).
• Budżet domowy w aplikacji Microsoft Money. To co mi się podoba w dedykowanych aplikacjach, to znaczące ułatwienie spisywania wydatków, oraz bogate możliwości raportowania i analizowania danych. Od 20 lat posługuję się Microsoft Money i chociaż jest to aplikacja już nierozwijana, to nadal – ze względu na przyzwyczajenie i obszerną historię danych – korzystam właśnie z niej. Gdybym teraz miał wybierać od nowa aplikację do budżetowania i spisywania wydatków, to skorzystałbym zapewne z YNAB.

Jak zacząć prowadzenie budżetu domowego 2019

Początek każdego roku to dla wielu osób nowe otwarcie i czas stawiania sobie noworocznych wyzwań. Od razu uprzedzę, że dla skuteczności postanowienia „zacznę prowadzić budżet domowy” warto przystąpić do działania jeszcze zanim zacznie się styczeń, np. w okresie pomiędzy Świętami Bożego Narodzenia a Nowym Rokiem. To dlatego udostępniam szablon budżetu domowego właśnie teraz.

Pierwsza wskazówka – nie kombinuj, nie myśl za dużo i nie komplikuj tego, co jest prostsze niż się wydaje. Wiadomo, że za pierwszym razem zawsze trzeba się czegoś nauczyć, ale budżetowanie wcale nie jest trudne. Wystarczy zacisnąć zęby na krótki czas, a szybko przekonasz się, że korzyści w pełni rekompensują poniesione wysiłki. Tutaj możesz zapoznać się z opiniami Czytelników mojego bloga, którzy wyjaśniali, jak wiele atutów ma prowadzenie budżetu:

→ Dlaczego warto prowadzić budżet domowy?

Co więcej – naprawdę nie każdy musi prowadzić budżet domowy. Cele budżetowania można osiągnąć także bez prowadzenia budżetu, o ile tylko postępować będziesz według kilku podstawowych zasad. Tu znajdziesz ich listę:

→ Jak oszczędzać bez budżetu domowego?

Wyczerpujące informacje dotyczące tworzenia budżetu znajdziecie w cyklu wpisów “Zaplanuj budżet domowy”. Zachęcam przede wszystkim do zapoznania się z tymi wpisami:

• Kategoryzacja wydatków – tu znajdziecie gotowe szablony kategorii przychodów i kosztów. Osobiście polecam zaczęcie od kilku podstawowych (nie komplikuj!).
• Budżet domowy przy nieregularnych zarobkach – instrukcja dla tych, którzy mają nieregularne zarobki.

Szablon budżetu domowego na rok 2019

Jeśli korzystacie już z mojego szablonu budżetu na rok 2018, to obsługa najnowszej wersji nie będzie dla Was zaskoczeniem. Niemniej jednak, jak co roku, dodałem do niego kilka rozszerzeń, o które wnioskowaliście w trakcie roku:

1) Możliwość samodzielnej zmiany roku budżetowego. Wystarczy, że w komórce D2 na zakładce “CAŁY ROK” wstawicie w żółtym polu aktualny rok. Automatycznie zostanie on skopiowany na pozostałe zakładki arkusza, co pozwala używać tego samego pliku także w kolejnych latach. To przydatne, jeśli planujecie dokonywać jego modyfikacji. Zalecam, aby co roku zakładać oddzielny plik, a stary rok – zachowywać. Przyda się przy analizach i porównaniach za kilka lat. 🙂

2) Dodany raport z zestawieniem przychodów i wydatków w poszczególnych miesiącach. W tej wersji szablonu na zakładce „CAŁY ROK” znajdziecie nie tylko sumę przychodów i wydatków z całego roku, ale także zestawienie sum w rozbiciu na miesiące, co ułatwia porównywanie poszczególnych miesięcy. Wystarczy przewinąć tę zakładkę w prawo. Dane są automatycznie kopiowane z zakładek poszczególnych miesięcy. To taki zbiorczy i dosyć przejrzysty raport. Dane te możecie także łatwo wykorzystać do rysowania wykresów przedstawiających np. zmianę kwoty wydatków w poszczególnych miesiącach w konkretnych kategoriach.

3) Dodane uśrednione wydatki miesięczne w każdej z kategorii. Na zakładce „CAŁY ROK” w szarej kolumnie J znajduje się uśrednienie wydatków miesięcznych w każdej z kategorii. Aby dobrze się ono przeliczało, to wystarczy w komórce J44 wpisać liczbę miesięcy, dla których już mamy spisane wydatki w danym roku – tak by uśredniać sumaryczną kwotę dzieląc przez konkretną liczbę miesięcy. Wyliczone w ten sposób kwoty przydają się do korekty założeń budżetowych, np. skoro widzimy, że średnio miesięcznie wydajemy 1200 zł na jedzenie, to warto właśnie taką kwotę umieszczać jako plan w budżecie na kolejny miesiąc (jeśli sami nie chcemy się oszukiwać).

Sprawdź również: Szablon budżetu domowego na rok 2020

4) Dodana zakładka z listą kont i stanem majątku. To nowość, o którą dostałem najwięcej próśb. Arkusz co prawda nie umożliwia śledzenia przepływów pieniężnych miedzy kontami, ale od wersji 2019 trafiła do niego zakładka „STAN KONT”. Z jednej strony umożliwia ona śledzenie stanu kont, a z drugiej – daje namiastkę liczenia naszej wartości netto. Sposób jej wypełniania omówiony jest w dalszej części artykułu.

5) Oddzielne arkusze dla różnych walut. Prosiliście o to, aby szablon budżetu dostępny był nie tylko dla polskich złotych, ale także funtów, euro i norweskich koron – no to udostępniłem i takie wersje. Dla jasności: sam arkusz nie oferuje obsługi wielu walut i ich automatycznego przeliczania. Trzeba zdecydować się na walutę główną arkusza i następnie samodzielnie dokonywać przeliczeń zakupów w innych walutach.

Udostępniam trzy podstawowe wersje szablonu budżetu domowego – dla aplikacji Microsoft Excel, Numbers dla Mac oraz jako arkusz Google Docs. Nie pytajcie o inne wersje – nie będzie ich. Jeśli potrzebujecie np. wersji dla OpenOffice, to proponuję ściągnąć arkusz w formacie ODS bezpośrednio z Google Docs. A jeśli ktoś go opracuje na podstawie mojego pliku, to proszę o przesłanie wraz ze zgodą na udostępnienie go na moim blogu. 🙂

Dla jasności: ten arkusz służy do realizacji trzech podstawowych zadań:

• Budżetowania, czyli planowania z wyprzedzeniem przychodów i wydatków w taki sposób, abyście przed rozpoczęciem miesiąca wiedzieli na co przeznaczycie każdą złotówkę zarobków (odkładanie pieniędzy też warto planować).
• Spisywania wydatków, czyli bieżącej kontroli realizacji budżetu albo inaczej mówiąc weryfikowania na ile plany rozmijają się z rzeczywistością. Robi się to po to, aby móc zauważyć, że wydajemy więcej niż założyliśmy i odpowiednio zareagować i zaplanować zmiany w budżecie (np. wydanie mniej pieniędzy na relaks żeby starczyło na ważniejsze potrzeby).
• Śledzenia stanu kont i oszczędności – poprzez spisywanie ich na koniec każdego miesiąca. Metoda może i prymitywna, ale dająca obrazowy raport na temat tego, czy saldo oszczędności rośnie czy maleje.

Ten arkusz nie umożliwia jednak:

• Odnotowywania i śledzenia przepływów finansowych między kontami.
• Pracy z wieloma walutami.

Jak używać szablonu budżetu 2019 – krok po kroku

Szczegółową instrukcję używania szablonu znajdziecie w starszym wpisie “Darmowy szablon budżetu domowego – recepta na kontrolę nad swoimi finansami”. Stamtąd też pochodzi film instruktażowy (UWAGA: na wideo pokazywana jest stara wersja szablonu, ale podstawowe zasady jego obsługi się nie zmieniły).

 

Dla osób, które wolą czytać, zamieszczam instrukcję poniżej:

Krok 1: Przygotuj własną listę kategorii

Zanim rozpoczniesz budżetowanie, to dobrze jest dostosować listę kategorii przychodów i wydatków do własnych wymagań. Służy do tego zakładka “Wzorzec kategorii”. Możecie na niej modyfikować zarówno nazwy kategorii (po to by ustawić je w pasującej Wam kolejności), jak i nazwy podkategorii (zawartość żółtych pól). Wpisane tu dane automatycznie skopiują się do wszystkich arkuszy budżetowych – zarówno podsumowania rocznego, jak i zakładek poszczególnych miesięcy.

W opracowaniu listy własnych kategorii pomoże wpis “Kategoryzacja wydatków, czyli droga do budżetu domowego”. Oczywiście można również oprzeć się na moich propozycjach zawartych w arkuszu.

Jeśli okaże się, że stosujecie mniej kategorii niż przewidziano na nie pól, to po prostu możecie ukryć nieużywane wiersze arkusza na poszczególnych zakładkach miesięcznych. Zdecydowanie odradzam ich usuwania, żeby nie rozsypały się zastosowane w nich formuły.

Krok 2: Zaplanuj cały budżet przed rozpoczęciem miesiąca

Kolejny krok to planowanie przychodów i wydatków. Służą do tego żółte pola w kolumnie C każdego z arkuszy miesięcznych.

Przy każdej z podkategorii przychodów wpisz ile planujesz zarobić w dany sposób w najbliższym miesiącu, a w podkategoriach kosztowych – ile planujesz wydać.

W sekcji “Plan budżetu” u góry arkusza zobaczysz, czy tak zaplanowany budżet się spina, tzn. czy wydatki nie przekraczają kosztów. Jeśli przekraczają, to musisz swój plan odpowiednio zmodyfikować. Jeśli jednak zostaje dodatkowa kwota do rozdysponowania, to od razu zaplanuj na co ją przeznaczysz. Sugeruję od razu nadwyżki przeznaczyć na budowanie oszczędności: powiększenie jednego z funduszy oszczędnościowych lub poduszki finansowej. O tym, w jakiej kolejności oszczędzać, przeczytasz tutaj:

→ Poduszka finansowa, czyli co musisz zrobić, zanim zaczniesz inwestować

Ideą budżetu domowego jest to, aby już na etapie planowania bilansował się on do zera, czyli żeby kwota zaplanowanych przychodów równała się kwocie zaplanowanych wydatków. Takie podejście oznacza, że mamy plan na zagospodarowanie każdej złotówki. I o to dokładnie w tym chodzi.

Krok 3: Spisuj na bieżąco wydatki i śledź realizację budżetu

Kolejny etap, to weryfikacja czy założenia budżetowe nie rozmijają się z rzeczywistością. Aby to sprawdzić, wystarczy na bieżąco spisywać ponoszone wydatki. Służą do tego tabelki z prawej strony każdej z miesięcznych zakładek – w sekcji “Dane szczegółowe – dzień po dniu”.

Zawarte tam pola reprezentują kolejne dni miesiąca. Wpisuj po prostu w odpowiednim polu przychody lub wydatki w danej kategorii w danym dniu. Jeśli chcesz dodać komentarz – po prostu dodaj komentarz. 🙂 Jeśli chcesz wprowadzić więcej niż jedną transakcję w tej samej komórce, wpisz = i następnie wykonaj wpisz działanie, np. 10+5,20.

Wszystkie wpisane tam dane będą automatycznie sumowane w kolumnach “Rzeczywiste przychody” i “Rzeczywiste koszty” i automatycznie będą wpływać na podsumowanie widoczne w sekcji “Rzeczywista realizacja budżetu” u góry arkusza.

Dodatkowo na bieżąco będzie także widać, jaki % zabudżetowanej kwoty wydałeś już w każdej z kategorii.

Krok 4: Analizuj, reaguj i koryguj budżet

Analizować dane można w dowolnym momencie. Na początku warto co tydzień, np. w sobotę, siadać do analizy i zastanawiać się, w jaki sposób poprzesuwać środki między kategoriami, aby budżet się bilansował (czyli by każda złotówka znajdowała swoje „zastosowanie” i jednocześnie by nie wydawać więcej niż się ma do dyspozycji).

To normalne, że na początku szacunki będą się rozjeżdżać z rzeczywistości. Nie należy się tym stresować. Po prostu trzeba nauczyć się odpowiednio wcześnie zauważać problem po to, by znaleźć panaceum zanim stanie się on “problemem brzemiennym w skutki”.

Na koniec każdego miesiąca warto:

• Wejść na zakładkę CAŁY ROK i przeanalizować w jaki sposób wydatki w tym miesiącu mają się do tych z poprzednich miesięcy. W których kategoriach koszty wzrosły? Czy rozumiemy dlaczego? Jak to rzutuje na poziom średniomiesięcznych wydatków? Czy nam się taki poziom podoba, czy może należy wprowadzić jakieś zmiany w nawykach?
• Wejść na zakładkę STAN KONT i zaktualizować informację o stanie poszczególnych kont i oszczędności. Tu także porównanie miesiąc do miesiąca powie nam, czy ogólnie nasza sytuacja finansowa się poprawia, czy ulega pogorszeniu.

Jeszcze kilka zdań o aktualizacji nowej zakładki STAN KONT:

• Wszystkie zmiany wprowadza się tam ręcznie (nic się znikąd nie kopiuje).
• Najpierw należy utworzyć tzw. „saldo otwarcia” listy kont i zobowiązań (na koniec 2018 r.). Na początek trzeba zdecydować, czy chcemy śledzić tam wyłącznie stan kont pieniężnych (gotówka, konta bankowe, lokaty, waluta), czy również saldo inwestycji (np. konta w funduszach inwestycyjnych, konta maklerskie itp.), czy również szeroko rozumiany stan majątku (wartość nieruchomości, pojazdów itp.). To indywidualna decyzja. Można zacząć od zasobów pieniężnych i stopniowo dodawać kolejne składniki. W maksymalnym zastosowaniu zakładka ta może pokazywać naszą wartość netto – tu znajdziesz instrukcję jak przygotować takie zestawienie. Tu istotna wskazówka: jeśli chcemy oszczędzać na konkretne cele, to warto utworzyć celowe konta oszczędnościowe, np. służące do budowy poduszki finansowej, uzbierania na wakacje itp.
• Następnie co miesiąc należy aktualizować stan wszystkich kont i zobowiązań (najlepiej na koniec danego miesiąca). Służą do tego kolejne kolumny zakładki STAN KONT.
• Oszczędności – dopisujemy na konta, na które je wpłaciliśmy. Jeśli z budżetu wynika, że udało się odłożyć np. kolejne 500 zł, to należy je ręcznie dopisać do stanu tego konta, na które przelaliśmy tę kwotę.
• Jeśli musimy skorzystać z oszczędności, to „podbieramy” je z konkretnego konta i traktujemy jako „przychód” w danym miesiącu budżetowym (źródłem tego przychodu jest np. poduszka finansowa lub fundusz celowy).
• Aktualny stan posiadania widać w wierszu „Stan oszczędności po uwzględnieniu długów”.

Życzę Wam, aby w 2019 roku wartość pokazywana w tym ostatnim wierszu systematycznie rosła. 🙂

Mądry prezent na Gwiazdkę

Wiem, że to taki czas, gdy spóźnialscy szukają atrakcyjnych i mądrych podarunków. Na szczęście obydwie moje książki wydają się spełniać te założenia.

Ładnie wydany „Finansowy ninja” to dobry prezent dla każdego kto chce w lepszym stopniu zarządzać swoimi finansami i marzy o osiągnięciu pełnego bezpieczeństwa finansowego.

Z kolei „Zaufanie, czyli waluta przyszłości” najbardziej spodoba się osobom marzącym o zmianie swojej ścieżki zawodowej i otworzeniu własnej firmy – przy jednoczesnych licznych obawach z tym związanych. Przedstawia ona rzetelnie moją drogę – z analizą nie tylko sukcesów, ale również porażek i błędów. Dobry prezent dla każdego, kto szuka inspiracji do zmiany pracy na taką, którą naprawdę kocha.

Teraz można zamówić książki od razu zapakowane na prezent. To wygodny sposób na oszczędność czasu – zwłaszcza wtedy, gdy nie macie w domu ozdobnego opakowania, wstążek i chcecie od razu otrzymać gotowy do wręczenia, wyjątkowy prezent. 🙂

KUP MĄDRĄ KSIĄŻKĘ NA PREZENT →

Od razu uprzedzam, że na chwilę obecną w moim magazynie zostało:

• 4354 egz. książki „Finansowego ninja”.
• 707 egz. książki „Zaufanie, czyli waluta przyszłości” – każdy z egzemplarzy tej książki jest podpisany.
• 45 egz. książki „Gotowi na start” Pata Flynna.

„Zaufanie” i „Gotowych” mogę jeszcze domówić, ale dodruk #FinNinja zamówię dopiero w przyszłym roku. Jeśli się wyprzeda, to przez jakiś czas nie będzie i nie wyczaruję. Dosłownie „kto pierwszy ten lepszy”.

Tyle na dzisiaj. Udanych i rozsądnych zakupów Wam życzę. 🙂

Zobacz również: Darmowy szablon budżetu domowego – recepta na kontrolę nad swoimi finansami